Kế hoạch hóa gia đình là gì?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS.Nguyễn Văn Thành - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Kế hoạch hóa gia đình là quá trình kiểm soát khả năng sinh con, điều chỉnh khoảng cách sinh con và số con trong gia đình. Có rất nhiều cách ngừa thai an toàn và hiệu quả, giúp các cặp vợ chồng thực hiện tốt kế hoạch hóa gia đình.

Kế hoạch hóa gia đình bao gồm việc sử dụng cách ngừa thai tự nhiên, các biện pháp tránh thai, cách ngừa thai ngoài ý muốn và cả những cố gắng giúp cho các cặp vợ chồng khó sinh đẻ có thể mang thai. Có thể phân chia kế hoạch hóa gia đình làm 2 loại là kế hoạch hóa gia đình âm tính (giảm phát triển dân số) và kế hoạch hóa gia đình dương tính (tăng phát triển dân số). Trong đó, chủ yếu là kế hoạch hóa gia đình nhằm giảm phát triển dân số, góp phần ổn định dân số, xây dựng xã hội phát triển.

Kế hoạch hóa gia đình giúp bảo vệ sức khỏe của người phụ nữ, giúp họ chủ động hơn trong việc mang thai, giảm đáng kể các ca nạo, phá thai có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và tinh thần của họ. Ngoài ra, kế hoạch hóa gia đình cũng giúp phụ nữ phòng tránh các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, các bệnh lý nguy hiểm như HIV/AIDS.

Kế hoạch hóa gia đình giúp đảm bảo chất lượng cuộc sống gia đình. Những đứa trẻ được sinh ra không theo đúng mong muốn của cha mẹ sẽ tạo nên áp lực tâm lý cho cả hai. Mỗi đứa trẻ sinh ra nên được nuôi dưỡng một cách đầy đủ để trẻ có thể phát triển toàn diện. Nếu gia đình không có điều kiện đầy đủ để nuôi dưỡng đứa bé sẽ tạo nên áp lực kiếm tiền, tâm lý mệt mỏi, từ đó nảy sinh ra những mâu thuẫn không đáng có, đe dọa hạnh phúc vợ chồng.

Có rất nhiều phương pháp kế hoạch hóa gia đình an toàn. Tùy vào hoàn cảnh, điều kiện, nhu cầu của mỗi gia đình để chọn phương pháp phù hợp. Tất cả đều hướng đến mục đích chung là chủ động trong việc mang thai, ổn định dân số, xây dựng xã hội phát triển.

3.1 Kế hoạch hóa gia đình theo phương pháp tự nhiên

Kế hoạch hóa gia đình theo phương pháp tự nhiên là cách ngừa thai tự nhiên bằng cách xác định thời điểm có thể quan hệ tình dục mà không thể có thai. Thông thường, trứng từ buồng trứng của phụ nữ sau khi rụng xuống sẽ đi qua vòi tử cung để vào buồng tử cung. Hiện tượng thụ tinh sẽ xảy ra ở vòi tử cung. Nếu trứng không gặp được tinh trùng để thụ tinh thì sẽ được đẩy ra khỏi cơ thể thông qua hiện tượng kinh nguyệt. Tỷ lệ có thai sẽ cao hơn nếu quan hệ tình dục gần thời điểm rụng trứng. Cách ngừa thai tự nhiên chính là dựa vào việc xác định ngày rụng trứng để quan hệ tình dục an toàn.

Có 2 cách để đoán sự rụng trứng. Phương pháp đầu tiên là kiểm tra chất nhầy cổ tử cung. Khoảng thời gian gần ngày rụng trứng, cổ tử cung tiết ra rất nhiều chất nhầy. Đặc điểm nhận biết là chất nhầy giống như lòng trắng trứng, màu trong suốt và hơi dai. Nếu thấy xuất hiện chất nhầy này thì không nên quan hệ tình dục vì khả năng thụ tinh rất cao.

Phương pháp đoán ngày rụng trứng thứ 2 là dựa vào nhiệt độ cơ thể. Trong những ngày rụng trứng, nhiệt độ cơ thể phụ nữ sẽ tăng so với bình thường khoảng 0,5 độ C. Có thể đo nhiệt độ hàng ngày và lập thành bảng để thấy được sự thay đổi rõ rệt nhất.

3.2. Phương pháp tránh thai bằng bao cao su

Phương pháp tránh thai bằng bao cao su rất phổ biến, được hầu hết các cặp vợ chồng sử dụng. Bao cao su sẽ giúp giữ lại tinh trùng, ngăn không cho tinh trùng ra ngoài và tìm đến gặp trứng để thụ tinh. Khả năng tránh thai của bao cao su lên tới 99,98%, giúp các cặp vợ chồng yên tâm, chủ động với kế hoạch sinh con của mình.

Tránh thai bằng bao cao su rất tiện lợi, không làm ảnh hưởng tới sức khỏe của cả 2 vợ chồng. Hơn nữa, bao cao su còn giúp ngăn ngừa các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.

3.3. Sử dụng thuốc tránh thai

Thuốc tránh thai giúp ngăn cản trứng và tinh trùng gặp nhau. Có 2 loại thuốc tránh thai, bao gồm: thuốc tránh thai khẩn cấp và thuốc tránh thai hàng ngày. Trong đó, thuốc tránh thai hàng ngày được đánh giá là an toàn cho sức khỏe hơn.

3.4. Tránh thanh bằng phương pháp đặt dụng cụ vào tử cung

Tránh thai bằng phương pháp đặt dụng cụ vào tử cung hay còn được gọi là đặt vòng tử cung. Vòng tử cung sẽ ngăn cản quá trình hợp tử hình thành tổ, không cho quá trình thụ thai diễn ra. Ưu điểm của phương pháp này là không ảnh hưởng đến đời sống tình dục của vợ chồng, không gây đau. Tuy nhiên, sau khi đặt vòng, chị em phụ nữ cần chú ý hơn về vấn đề vệ sinh, nếu không có thể bị viêm nhiễm hoặc mắc một số bệnh đường tình dục.