Làm sao để biết hết sản dịch hay chưa?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Phạm Thị Yến - Bác sĩ chuyên khoa Sản - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Sản dịch là hiện tượng chảy máu âm đạo bình thường trong quá trình hồi phục tử cung sau khi sinh. Lúc đầu, sản dịch sẽ trông giống như một kỳ kinh nguyệt ra nhiều, nhưng sau một vài ngày, sẽ giảm dần số lượng. Sản dịch thế nào là bình thường, làm sao để biết hết sản dịch hay chưa hay hết sản dịch bao lâu thì có kinh sẽ giúp người phụ nữ tự tin trên con đường làm mẹ của mình.

Sản dịch là chất tiết âm đạo trong giai đoạn sau sinh. Thành phần của sản dịch bao gồm máu, mô bong ra từ niêm mạc tử cung và chất nhầy như một phần rất bình thường của thời kỳ hậu sản. Khi nhau thai tách khỏi tử cung sau khi sinh, những mạch máu mở ở khu vực tại chỗ sẽ bắt đầu chảy máu vào trong lòng tử cung. Sau khi nhau bong ra khỏi thành tử cung, các lớp cơ tử cung vẫn tiếp tục co bóp để đóng các mạch máu lại, giúp hạn chế đáng kể tình trạng chảy máu. Các cơn co thắt cũng giúp làm bong lớp niêm mạc tử cung còn lại đã hỗ trợ em bé trong thai kỳ và đưa tử cung sớm trở lại kích thước bình thường.

Ngay sau khi sinh, bác sĩ Sản khoa hoặc nữ hộ sinh có thể xoa bóp tử cung và truyền oxytocin tổng hợp để giúp tử cung co lại nhanh chóng và giảm chảy máu, phòng ngừa băng huyết sau sinh. Khi cho con bú, cơ chế này sẽ thúc đẩy cơ thể giải phóng oxytocin tự nhiên, đồng thời giúp tử cung co lại để hạn chế mất máu.

Trong vài ngày đầu tiên sau khi sinh, sản dịch chứa một lượng máu tương đối, vì vậy sẽ có màu đỏ tươi và trông giống như kinh nguyệt ra nhiều. Sản dịch có thể chảy ra không liên tục theo từng cơn nhỏ hoặc chảy đều. Nếu chuyển từ tư thế nằm sang ngồi, khi máu đã tụ trong buồng tử cung, người phụ nữ có thể thấy máu chảy ra nhiều hơn một chút. Đồng thời, sản dịch cũng có thể quan sát thấy nặng hơn khi cho con bú.

Nếu sinh mổ, người phụ nữ sẽ vẫn có sản dịch, vốn là do nhau thai vẫn cần phải bóc tách bất kể chuyển dạ sinh bằng cách nào. Hơn nữa, tử cung vẫn cần thời gian để co lại bằng kích thước trước khi mang thai. Tuy nhiên, sản dịch sau sinh mổ sẽ có khuynh hướng ít hơn về số lượng so với chuyển dạ sinh ngã âm đạo.

Trong một số ít trường hợp, tử cung không co bóp tốt sau khi sinh, dẫn đến mất máu quá nhiều, lượng sản dịch ra ồ ạt, được gọi là băng huyết sau sinh. Đây là một tình trạng hiếm gặp nhưng có khả năng gây tử vong và phải được các bác sĩ giải quyết nhanh chóng.

Sản dịch bình thường sau sinh kéo dài tổng cộng từ 4 đến 8 tuần. Lượng máu chảy nặng nhất sẽ kéo dài trong 2 - 4 ngày đầu sau khi sinh. Người phụ nữ cũng có thể cảm thấy chuột rút trong thời gian này vì tử cung sẽ tiếp tục co thắt và co lại. Số lượng sản dịch có thể sẽ tiết ra ít hơn một chút mỗi ngày kế tiếp và sẽ giảm dần theo thời gian.

Về màu sắc của sản dịch, khoảng hai đến bốn ngày sau sinh, sản dịch có màu đỏ như máu kinh nhưng sau đó sẽ chảy nhiều nước hơn, pha loãng nên hơi hồng. Khoảng 10 ngày sau khi sinh, người phụ nữ có thể chỉ ra một lượng nhỏ dịch màu trắng hoặc vàng trắng. Lúc này, thành phần trong sản dịch chỉ chủ yếu là các tế bào bạch cầu và các tế bào từ niêm mạc tử cung.

Trong thời gian trước khi sản dịch hết hoàn toàn, nhiều phụ nữ sẽ cảm thấy chảy máu một vài lần trong ngày, thường là khi đang cho con bú hoặc khi đang bơm sữa. Đây là hiện tượng tử cung co lại để phản ứng với việc giải phóng oxytocin liên quan đến kích thích tiết sữa. Mối liên hệ này giúp đẩy hết lượng máu tồn đọng trong tử cung và khuyến khích khả năng trở lại kích thước tử cung như trước khi mang thai.

Nếu người phụ nữ bắt đầu sử dụng thuốc tránh thai chỉ chứa progestin hoặc tiêm thuốc ngừa thai, sản dịch sẽ trở thành hiện tượng rong kinh trong một tháng hoặc hơn và điều đó hoàn toàn bình thường. Tương tự, sử dụng dụng cụ tử cung và que cấy tránh thai có thể gây ra một số đốm nâu bình thường trong vài tháng đầu sử dụng. Theo đó, trong các trường hợp này, người phụ nữ sẽ khó biết “làm sao để biết hết sản dịch hay chưa”.

Trong thời gian đầu, do lượng sản dịch nhiều, người phụ nữ nên sử dụng băng vệ sinh loại dày. Đồng thời, cần giữ vệ sinh vùng sinh dục tốt, thay băng thường xuyên trong ngày, mặc quần lót vừa vặn và hút ẩm tốt. Những điều này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng trong âm đạo và tử cung đang hồi phục.

Bên cạnh đó, trong vài ngày đầu sau khi sinh, người phụ nữ nên tập thói quen phải đi tiểu thường xuyên, ngay cả khi không cảm thấy muốn đi tiểu. Ngay sau khi sinh, cơ thể sẽ trải qua rất nhiều thay đổi và hồi phục; bàng quang có thể trở nên kém nhạy cảm hơn bình thường.

Lượng sản dịch sẽ tùy thuộc vào mỗi người, Tuy nhiên, nếu máu chảy ra rất nhiều hoặc kèm theo các triệu chứng khác, cần gọi cho bác sĩ hoặc nữ hộ sinh nếu:

Sản dịch vẫn có màu đỏ tươi một tuần sau khi sinh

Lượng máu nhiều bất thường (thấm đẫm băng vệ sinh trong hai giờ liên tục hoặc thấy có cục máu đông trong sản dịch). Đây là các dấu hiệu của băng huyết sau sinh muộn và cần được chú ý ngay lập tức.

Lượng sản dịch đã được cải thiện hoặc ổn định nhưng đột ngột tăng trở lại.

Bên cạnh đó, những triệu chứng sau đây cũng là dấu hiệu cho thấy người phụ nữ cần được chăm sóc y tế ngay lập tức:

• Da nhợt nhạt.
• Choáng váng, chóng mặt hoặc cảm thấy yếu sức.
• Nhịp tim nhanh.
• Đau và sưng gần âm đạo.
• Sản dịch có mùi hôi.

Tóm lại, sản dịch sau khi sinh là hiện tượng hoàn toàn bình thường. Ban đầu, sản dịch có màu đỏ tươi và loãng dần chuyển sang màu hồng trước khi hết hẳn sau 4 đến 8 tuần. Khi hết sản dịch, người phụ nữ sẽ có khả năng rụng trứng tự nhiên, xuất hiện hiện tượng có kinh nguyệt trở lại và có thể mang thai. Tuy nhiên, nếu đang cho con bú, sản dịch vẫn có thể kéo dài hơn. Vì vậy, những thông tin này sẽ giúp người phụ nữ biết làm sao để biết hết sản dịch hay chưa và hết sản dịch bao lâu thì có kinh để chăm sóc tốt cho bản thân mình, phòng tránh nhiễm trùng hậu sản.

Để giúp khách hàng phát hiện các bệnh phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản, giúp khách hàng phát hiện bệnh sớm các bệnh lý viêm nhiễm giúp điều trị dễ dàng, không tốn kém. Sàng lọc phát hiện sớm ung thư phụ khoa (Ung thư cổ tử cung) ngay cả khi chưa có triệu chứng.

Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản dành cho khách hàng là nữ giới, không giới hạn độ tuổi và có thể có những triệu chứng như sau:

• Chảy máu bất thường vùng âm đạo
• Gặp vấn đề về kinh nguyệt: chu kỳ kéo dài bất thường, kinh nguyệt không đều
• Dịch âm đạo bất thường (có mùi hôi, màu sắc khác bình thường)
• Đau, ngứa vùng kín
• Khách hàng nữ có một vài yếu tố nguy cơ như vệ sinh cá nhân không tốt, quan hệ tình dục không an toàn, nạo phá thai,...
• Khách hàng nữ có triệu chứng khác như: Dịch âm đạo bất thường, ngứa, đau vùng kín, chảy máu âm đạo bất thường.

Nguồn tham khảo: goodto.com; medicalnewstoday.com; pampers.com; babycentre.co.uk.