Phá thai an toàn với thai dưới 12 tuần

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Trịnh Thị Thanh Huyền - Khoa sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Thực tế, phá thai 12 tuần (dưới 12 tuần tuổi) sẽ an toàn, hiệu quả khi bạn lựa chọn được phương pháp phù hợp. Thông thường bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám để xác định tuổi thai nhi, kích thước thai nhi và sức khỏe của phụ nữ mang thai trước sau đó mới đưa ra lời khuyên cho biện pháp phá thai an toàn nhất tới sản phụ.

Có 2 phương pháp chính đó là:

1.1 Phá thai bằng phương pháp nội khoa

Đây là phương pháp phá thai bằng thuốc, sử dụng phối hợp thuốc mifepristone và misoprostol để gây sẩy thai. Tuy nhiên, khi áp dụng phương pháp này cần phải có sẵn dịch vụ phá thai bằng phương pháp hút thai chân không để kịp xử trí những trường hợp thất bại. Tuổi thai càng lớn thì tỷ lệ thành công của phương pháp này càng giảm.

1.2 Phá thai bằng phương pháp ngoại khoa

Sử dụng các thủ thuật qua cổ tử cung để chấm dứt thai kỳ, bao gồm hút chân không, nong và gắp. Trong đó hút chân không là phương pháp được khuyến khích lựa chọn vì độ an toàn mà nó mang lại.

1. chọn

Hiện nay, so với phương pháp phá thai 12 tuần tuổi bằng thuốc thì phương pháp hút chân được nhiều người lựa chọn hơn. Hút thai chân không là phương pháp phá thai bằng cách dùng bơm hút chân không để hút thai trong tử cung ra ngoài, áp dụng cho trường hợp thai nhi dưới 12 tuần tuổi.

2.1 Chỉ định

Áp dụng với thai nhi dưới hay bằng 12 tuần tuổi.

2.2 Chống chỉ định

• Không có chống chỉ định tuyệt đối
• Thận trọng đối với trường hợp đang bị viêm cấp tính đường sinh dục cần được điều trị hoặc chuyển tuyến.

Chú ý: Để đảm bảo phá thai 12 tuần tuổi được diễn ra an toàn, bệnh nhân không được làm thủ thuật tại tuyến xã với những trường hợp cảnh báo sau:

• Thời gian dưới 6 tháng sau đẻ
• U xơ tử cung to
• Vết mổ ở tử cung
• Đường sinh dục bị dị dạng
• Bệnh nhân đang có các bệnh lý nội khoa, ngoại khoa

Người thực hiện: Các bác sỹ, y sỹ có chuyên môn, kinh nghiệm và các nữ hộ sinh được đào tạo về phá thai bằng phương pháp hút chân không.

Phương tiện

• Thuốc giảm đau: Paracetamol 500mg, Ibuprophen 400mg.
• Thuốc gây tê: Lidocain 1% (hoặc Xylocain 1%
• Thuốc co hồi tử cung
• Hộp chống choáng
• Bộ dụng cụ hỗ trợ thủ thuật hút thai chân không bao gồm: Bơm hút một van, bơm hút hai van, bơm hút MVA plus, các ống hút và dầu bôi trơn
• Hai kẹp sát khuẩn ngoài và trong
• Bông gạc và dung dịch sát khuẩn
• Van (hoặc mỏ vịt)
• Bơm, kim tiêm
• Kẹp cổ tử cung
• Nến nong
• Bộ dụng cụ kiểm tra mô sau hút thai
• Các phương tiện hỗ trợ giúp bác sĩ xử lý dụng cụ và xử lý chất thải

Chuẩn bị phía bệnh nhân

• Hỏi tiền sử về các bệnh nội và ngoại khoa
• Kiểm tra và khám toàn thân
• Khám phụ khoa
• Làm test thử thai
• Siêu âm
• Thăm khám để xác định tuổi thai nhi, kích thước thai nhi
• Bác sĩ tư vấn: các bước tiến hành của phương pháp, các tai biến có thể xảy ra và tư vấn theo dõi sức khỏe sau khi thực hiện thủ thuật
• Sản phụ ký cam kết tự nguyện phá thai
• Thai nhi 9 tuần tuổi đến 12 tuần tuổi nên chuẩn bị cổ tử cung bằng cách cho ngậm dưới lưỡi 400mcg Misoprostol, 3 giờ trước khi làm thủ thuật.

Các bước tiến hành thủ thuật

Trước tiên, bệnh nhân được uống thuốc giảm đau, kháng sinh 30 phút trước khi tiến hành thủ thuật

• Xác định kích thước và tư thế tử cung
• Thay găng tay vô khuẩn
• Sát khuẩn bên ngoài, dưới mông của bệnh nhân kê 1 tấm khăn sạch
• Đặt van, bộc lộ cổ tử cung và sát khuẩn cổ tử cung, âm đạo
• Kẹp cổ tử cung
• Gây tê cạnh cổ tử cung bằng thuốc
• Đo buồng tử cung bằng ống hút
• Nong cổ tử cung (tùy từng trường hợp mới áp dụng)
• Hút thai
• Kiểm tra chất hút ra
• Bác sĩ đánh giá thủ thuật đã hoàn thành
• Nếu đảm bảo buồng tử cung của bệnh nhân sạch có thể đặt dụng cụ tử cung ngay sau khi hút thai chân không, không chống chỉ định và bệnh nhân lựa chọn phương pháp này.
• Sát khuẩn âm đạo cổ tử cung
• Xử lý dụng cụ và chất thải theo quy định

Theo dõi và xử trí tai biến

Theo dõi

• Theo dõi mạch, huyết áp và tình trạng ra huyết âm đạo ít nhất 30 phút sau thủ thuật
• Kê đơn kháng sinh 5-7 ngày
• Dặn dò người bệnh tự chăm sóc
• Tư vấn sau thủ thuật
• Hẹn khám lại sau hai tuần

Tai biến và xử trí

• Tai biến sớm: Choáng, chảy máu, thủng tử cung, rách cổ tử cung
• Tai biến muộn: nhiễm khuẩn, sót thai, sót rau thai, dính buồng tử cung
• Xử trí theo phác đồ cho từng tai biến
• Thủng tử cung: nếu lỗ thủng nhỏ, không chảy máu, đảm bảo buồng tử cung sạch, cho kháng sinh, thuốc co hồi tử cung, theo dõi toàn trạng.
• Nếu lỗ thủng lớn hơn và có chảy máu trong hoặc chảy máu ngoài nhiều kèm theo tổn thương các tạng trong ổ bụng phải phẫu thuật khâu lỗ thủng, phục hồi tổn thương các tạng (nếu có)
• Rách cổ tử cung: Chèn bấc gạc hoặc khâu vết rách
• Nhiễm khuẩn sau hút thai: Điều trị kháng sinh liều cao
• Sót rau, sót thai: Hút lại buồng tử cung, điều trị kháng sinh
• Dính buồng tử cung sau hút: phải nong buồng tử cung, cho vòng kinh nhân tạo, đặt vòng chống dính hoặc phẫu thuật để tách dính.

Phá thai 12 tuần (dưới 12 tuần tuổi) chắc hẳn sẽ an toàn hơn so với việc phá thai quá 12 tuần, khi thai nhi trong bụng quá lớn sẽ gây ra những thương tổn ở vùng tử cung, nặng gây vô sinh hoặc thậm chí là tử vong. Hơn nữa, phá thai 12 tuần sẽ an toàn hơn nếu được tiến hành bằng các liệu pháp an toàn, do bác sĩ có trình độ chuyên môn cao tại bệnh viện lớn và uy tín chất lượng.

Thực tế, khi phá thai các sản phụ sẽ có cảm giác đau ít. Nếu không được gây nên tê thì cơn đau tương đối mạnh, có khả năng khiến thành phần nạo bỏ thai có cảm giác mất sức, mất máu và ngất. Nhưng nếu được gây tê, uống thuốc kháng sinh giúp tình trạng đau sẽ nhẹ hơn tương đối nhiều nên các sản phụ hoàn toàn yên tâm.