Dấu hiệu cơ thể thiếu chất sắt

Thiếu sắt gây thiếu máu là vấn đề sức khỏe phổ biến. Cơ thể thiếu chất sắt sẽ ảnh hưởng đến nhiều cơ quan, bộ phận và biểu hiện ra bên ngoài. Một số dấu hiệu cơ thể thiếu chất sắt mà bạn có thể nhận biết như tóc rụng, da xanh xao, hay hồi hộp, ...

Trong cơ thể, chất sắt đóng vai trò quan trọng vì tạo ra hemoglobin (huyết sắc tố) mang oxy đến đi đến các cơ quan, bộ phận. Thiếu sắt sẽ làm giảm bất thường lượng hồng cầu trong máu và toàn bộ các mô, cơ bắp sẽ không hoạt động hiệu quả do không nhận đủ oxy.

Thiếu sắt có thể xảy ra ở những nhóm đối tượng và trong những trường hợp như: phụ nữ đang mang thai, người bị mất máu nặng, xuất huyết bên trong, mắc bệnh viêm ruột, chế độ dinh dưỡng hạn chế hoặc ăn uống kiêng khem.

Dưới đây là những dấu hiệu cơ thể thiếu chất sắt mà bạn cần nhận biết để kịp thời bổ sung khoáng chất quan trọng này. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, tình trạng sức khỏe, mức độ thiếu máu, ... biểu hiện thiếu sắt sẽ khác.

1.1 Nhận biết thiếu sắt qua móng tay, da và tóc

Bạn có thể nhận biết cơ thể thiếu sắt khi quan sát móng tay có những đặc điểm như móng giòn, rất dễ nứt gãy, móng tròn có hình thìa. Tình trạng thiếu sắt và thể hiện qua móng tay như vậy còn được biết đến là bệnh koilonychia, thường chỉ gặp ở những người bị thiếu sắt rất nặng và rất hiếm thấy.

Ngoài móng tay, da và tóc cũng cho thấy cơ thể đang thiếu sắt nếu bạn thấy da và tóc trở nên khô hơn, thậm chí rụng tóc. Nguyên nhân thiếu sắt làm da và tóc khô là do lượng sắt trong cơ thể không đủ tạo ra hồng cầu mang oxy.

1.2 Nhận biết thiếu sắt qua màu da

Da tái, xanh xao và nhợt nhạt có thể là biểu hiện thiếu sắt. Đây là dấu hiệu thường thấy ở những người bị thiếu sắt vì cơ thể không nhận đủ sắt để tạo ra huyết sắc tố có màu đỏ, khiến da không thể hồng hào như khi được cung cấp đủ.

Da nhợt nhạt do thiếu sắt có thể thể hiện ở bất kỳ đâu, nhưng dễ nhận biết nhất là qua mặt, trong môi, nướu và móng tay.

Xét nghiệm máu là cách tốt nhất để kiểm tra chính xác cơ thể có bị thiếu sắt không, kết hợp với biểu hiện qua da.

1.3 Nhận biết thiếu sắt qua nhịp thở, nhịp tim

Khi bạn cảm thấy khó thở ngay cả trong những hoạt động bình thường như đi bộ, làm việc, đi lên cầu thang, ... đó có thể là dấu hiệu cơ thể thiếu chất sắt. Thiếu sắt gây khó thở do các cơ quan như cơ bắp không nhận đủ oxy, buộc cơ thể phải tự điều chỉnh nhịp thở tăng lên để lấy thêm oxy.

Ngoài ra, tim cũng đập nhanh hơn khi thiếu chất sắt để có thể cung cấp đủ oxy cho toàn bộ cơ thể. Vì vậy, khi thiếu sắt, bạn sẽ cảm giác như đánh trống ở ngực, do tim đập nhanh hơn bình thường.

Thiếu sắt gây khó thở, tim đập mạnh là những dấu hiệu nguy hiểm cần được điều trị để không dẫn đến tình trạng to tim, suy tim, suy phổi.

1.4. Nhận biết thiếu sắt qua cơn đau đầu, cơ thể mệt mỏi

Đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, tập trung kém là biểu hiện của nhiều bệnh lý và vấn đề sức khỏe, trong đó có thiếu sắt. Não bộ không nhận đủ oxy do cơ thể thiếu sắt sẽ làm tăng áp lực đối với các mạch máu trong não và gây đau đầu.

Ngoài đau đầu, cơ thể cũng sẽ cảm thấy mệt mỏi bởi toàn bộ các cơ quan, bộ phận đều không nhận đủ oxy để hoạt động và tim buộc phải co bóp nhiều hơn để mang oxy đi khắp nơi.

1.5 Nhận biết thiếu sắt qua miệng, chân

Bạn có thể nhìn vào trong miệng để kiểm tra lưỡi có bị viêm, sưng hoặc có màu nhạt không. Đó là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang bị thiếu sắt do cơ lưỡi không nhận đủ myoglobin để hoạt động. Ở bên ngoài miệng, bạn cần kiểm tra xem có bị khô miệng, loét hoặc nứt ở khóe miệng không.

Có một hội chứng liên quan đến thiếu sắt có tên là hội chứng chân bồn chồn hoặc đứng không yên. Hội chứng này xuất hiện và có biểu hiện nặng hơn khi cơ thể đang nghỉ ngơi vào ban đêm, đó là chân sẽ ngứa ngáy, khó chịu và khiến người bệnh khó ngủ. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng có đến 25% người gặp phải hội chứng này khi cơ thể thiếu sắt và tình trạng nặng hơn khi bị thiếu sắt nặng.

1.6 Các dấu hiệu thiếu sắt khác

Ngoài những dấu hiệu cơ thể thiếu chất sắt kể trên, còn có những biểu hiện khác mà bạn cần quan tâm để ý như:

• Tay chân hay bị lạnh: Cơ thể không đủ sắt để tạo hemoglobin mang oxy đến các bộ phận, khiến tay chân hay bị lạnh.
• Cơ thể dễ gặp vấn đề về nhiễm trùng: Trong cơ thể, sắt là chất khoáng quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch. Khi thiếu chất sắt, cơ thể sẽ dễ gặp các vấn đề về nhiễm trùng hơn do hệ miễn dịch kém hơn.
• Thèm ăn đồ lạ: Thiếu sắt khiến bạn thèm ăn đồ lạ có thể gặp ở phụ nữ đang mang thai, bạn sẽ cảm thấy thèm ăn đá hoặc đồ lạ khác.

Sau khi xét nghiệm máu, kết hợp với các biểu hiện lâm sàng, bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng thiếu sắt của cơ thể để chỉ định bổ sung sắt với liều lượng phù hợp. Nếu thiếu sắt nhẹ, bạn có thể uống bổ sung sắt hàng ngày kết hợp với ăn uống để tăng cường hấp thu sắt. Nếu thiếu sắt nặng dẫn đến thiếu máu, bạn cần truyền máu để nhanh chóng bổ sung hemoglobin.

Trong chế độ ăn uống hàng ngày cần ưu tiên tăng cường các loại thịt đỏ (thịt bò), các loại rau màu xanh đậm (rau bina), gan động vật và ngũ cốc. Bên cạnh chế độ ăn, nhóm đối tượng có nguy cơ bị thiếu sắt như phụ nữ đang mang thai cần dùng thêm viên sắt kết hợp axit folic để đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu sắt cho mẹ và cả sự phát triển của thai nhi.

Khi bổ sung sắt cần lưu ý thời điểm sử dụng tốt nhất là trước hoặc sau khi ăn sáng. Đặc biệt, cần ghi nhớ không uống sắt nếu đang uống canxi hoặc thức uống khác như cà phê hoặc trà vì làm giảm hấp thụ sắt. Thay vào đó, có thể uống cùng với các loại thức uống giàu vitamin C như nước cam để tăng khả năng hấp thụ sắt.

Da xanh tái, tóc khô dễ gãy rụng, móng tay giòn dễ gãy, cơ thể mệt mỏi, kèm theo đau đầu, chóng mặt, hoa mắt, ... có thể là những dấu hiệu cơ thể thiếu chất sắt mà bạn cần lưu ý và kiểm tra sức khỏe của mình để kịp thời bổ sung sắt cho cơ thể.