Rụng tóc Telogen (telogen effluvium) là gì?

Rụng tóc Telogen là một chứng rụng tóc phổ biến, thường xảy ra sau khi người bệnh gặp phải các chấn thương vật lý đột ngột, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của các nang tóc. Điều này có thể khiến cho tóc bạn bị rụng nhiều trong một khoảng thời gian nhất định. Việc điều trị sớm sẽ giúp bạn lấy lại mái tóc khỏe mạnh như bình thường.

Rụng tóc Telogen (telogen effluvium – TE) là dạng rụng tóc phổ biến thứ hai được các bác sĩ da liễu chẩn đoán. Tình trạng rụng tóc này xảy ra khi có sự thay đổi về số lượng của các nang tóc đang phát triển thành tóc.

Thông thường, các nang tóc trên da đầu không liên tục tạo ra tóc. Chúng ở trong giai đoạn tăng trưởng có thể kéo dài đến 2 năm hoặc hơn, sau đó chuyển sang giai đoạn nghỉ ngơi trong tối đa 2 tháng trước khi bắt đầu mọc lại sợi tóc mới. Vào bất kỳ thời điểm nào đối với người có da đầu khỏe mạnh sẽ có khoảng 80 – 90% nang tóc đang phát triển bình thường thành tóc. Các nang hoạt động này nằm trong giai đoạn Anagen. Trong khi đó, khoảng 10 – 20% các nang tóc trên da đầu ở trạng thái nghỉ ngơi (Telogen), nghĩa là chúng không tạo ra bất kỳ sợi tóc nào.

Nếu số lượng nang tóc tạo ra tóc bị giảm đáng kể trong giai đoạn nghỉ ngơi (telogen) thì sẽ có nhiều nang tóc không hoạt động hơn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng rụng tóc Telogen (TE).

Rụng tóc Telogen thường biểu hiện với một lớp tóc mỏng lan tỏa trên da đầu. Nó có thể trở nên nghiêm trọng hơn ở một số vùng da đầu nhất định. Thông thường, phần tóc trên đỉnh da đầu có xu hướng mỏng hơn so với phần tóc ở hai bên hoặc phía sau da đầu.

Những sợi tóc rụng thường là sợi telogen, có thể được nhận biết bằng những bầu nhỏ chứa chất sừng ở đầu rễ tóc. Cho dù các khối u sừng hoá có sắc tố hay không có sắc tố thì những sợi tóc này vẫn là sợi telogen điển hình.

Ban đầu, chứng rụng tóc Telogen (telogen effluvium) xuất hiện dưới dạng tóc mỏng ở một số khu vực hoặc khắp nơi trên da đầu. Nhìn chung, phần đỉnh da đầu là khu vực bị ảnh hưởng nhiều nhất. Hiếm khi TE khiến chân tóc của bạn bị lui về phía sau gáy hoặc bị rụng hết tóc.

Mặc dù những người mắc chứng rụng tóc Telogen (TE) không bị mất toàn bộ tóc trên da đầu, nhưng lượng tóc có thể mỏng đi đáng kể trong một số trường hợp nghiêm trọng. Đối với tình trạng TE nặng, nó có thể ảnh hưởng đến các khu vực khác ngoài da đầu, chẳng hạn như vùng mu hoặc lông mày.

Tình trạng rụng tóc Telogen (TE) thường phát triển theo 3 cách sau đây:

Dạng TE thứ nhất

Sự chấn thương từ môi trường có thể làm “sốc” các nang tóc đang phát triển đến mức chúng quyết định chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi trong một thời gian. Điều này khiến cho tóc bạn bị rụng nhiều hơn và các vùng tóc mỏng lan tỏa trên da đầu. Dạng rụng tóc Telogen này có xu hướng phát triển nhanh chóng và biểu hiện rõ chỉ sau 1 – 2 tháng kể từ khi các nang tóc bị ảnh hưởng. Nếu sự kích thích này tồn tại trong một thời gian ngắn thì các nang tóc sẽ trở lại trạng thái phát triển bình thường và bắt đầu tạo ra các sợi tóc mới khá nhanh chóng. Dạng TE này thường kéo dài dưới 6 tháng và cá nhân bị ảnh hưởng sẽ có mật độ tóc trên da đầu bình thường trở lại trong vòng một năm.

Dạng TE thứ hai

Chứng rụng tóc Telogen này thường phát triển chậm hơn nhưng tồn tại lâu hơn. Tóc của bạn sẽ không bị rụng đột ngột, cũng không chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi của Telogen. Thay vào đó, các nang tóc có thể chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi như bình thường, nhưng sau đó chúng không trở lại trạng thái mọc tóc anagen mới sau 1 – 2 tháng mà ở trong thời kỳ Telogen lâu dài.

Điều này đã dẫn đến sự tích tụ dần dần của các nang tóc ở trạng thái Telogen và ngày càng ít các nang tóc anagen đang phát triển. Ở dạng TE này, mức độ rụng tóc của bạn không quá nghiêm trọng, nhưng chúng sẽ mỏng dần đi theo thời gian. Chứng rụng tóc Telogen này có nhiều khả năng xảy ra khi phản ứng với một số yếu tố kích hoạt liên tục và dai dẳng.

Dạng TE thứ ba

Các nang tóc không ở trạng thái nghỉ ngơi mà chuyển sang chu kỳ phát triển bị cắt ngắn. Khi đó, bạn sẽ cảm thấy da đầu trở nên mỏng và liên tục rụng các sợi tóc ngắn.

Rụng tóc Telogen (telogen effluvium) có thể được kích hoạt bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

Môi trường

Những chấn thương về mặt thể chất, chẳng hạn như mất máu, tai nạn xe hơi hoặc phẫu thuật, đều có thể gây ra chứng rụng tóc Telogen. Ngoài ra, việc tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại và kim loại nặng cũng được xem là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này. “Cú sốc” từ sự thay đổi môi trường đã khiến cho các nang tóc chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi và không phát triển được như bình thường. Sau khi môi trường ổn định trở lại, tóc bạn có thể nhanh chóng phát triển như bình thường.

Nội tiết tố

Việc trải qua sự thay đổi đột ngột về hormone có thể gây rụng tóc Telogen (TE). Tương tự như sự thay đổi môi trường, tình trạng dao động của hormone trong cơ thể cũng được coi là nguyên nhân chính khiến cho các nang tóc chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi kéo dài. Nếu TE xảy ra trong thời kỳ mang thai, tóc bạn sẽ phục hồi lại sự phát triển trong vòng 6 tháng đến một năm sau khi sinh con.

Sử dụng thuốc hoặc điều trị bệnh

Một số loại thuốc chống trầm cảm, thuốc tránh thai hoặc thuốc hạ huyết áp có thể gây rụng tóc Telogen. Trước khi bắt đầu sử dụng một loại thuốc mới, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để xác định xem liệu nó có gây ra TE không hoặc đề xuất một loại thuốc khác phù hợp hơn.

Ngoài ra, việc tiêm chủng hoặc thực hiện một số cuộc phẫu thuật cũng có thể gây ra “cú sốc” cho nang tóc của bạn và đưa chúng vào trạng thái nghỉ ngơi. Tuy nhiên, tóc bạn sẽ phát triển bình thường trở lại trong vòng vài tháng.

Chế độ ăn uống

Một số nghiên cứu cho rằng tình trạng rụng tóc Telogen có thể là kết quả của việc thiếu hụt vitamin hoặc các chất dinh dưỡng khác, bao gồm:

• Vitamin B6
• Vitamin B12
• Kẽm
• Sắt

Tốt nhất, bạn nên trao đổi với các chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh cho riêng bạn. Ngoài ra, bạn cũng nên tránh ăn kiêng quá hà khắc vì nó có thể góp phần gây ra tình trạng rụng tóc Telogen.

Đôi khi rụng tóc có thể là dấu hiệu của một tình trạng y tế khác. Chẳng hạn, rụng tóc từng mảng là một tình trạng tự miễn dịch của cơ thể, dẫn đến rụng tóc toàn bộ. Ngoài ra, các vấn đề về tuyến giáp và sự dao động bất thường của các hormon tuyến giáp cũng có thể gây rụng tóc. Mặt khác, viêm da tiếp xúc dị ứng với thuốc nhuộm tóc cũng được xem là một yếu tố khác dẫn đến rụng tóc.

Các phương pháp điều trị cho chứng rụng tóc Telogen (TE) thường bao gồm sự thay đổi lối sống kết hợp với việc sử dụng các loại thuốc không kê đơn (OTC). Cách tốt nhất để điều trị cho tình trạng rụng tóc này là tìm ra nguyên nhân chính dẫn đến nó, bao gồm môi trường, nội tiết tố hoặc lối sống hàng ngày của người bệnh.

Dưới đây là những phương pháp giúp bạn điều trị hiệu quả chứng rụng tóc Telogen:

Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh

Tình trạng thiếu hụt vitamin và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác có thể làm ảnh hưởng lớn đến sức khoẻ của tóc. Bạn nên đi thăm khám bác sĩ và xác định xem liệu mình có nên bổ sung thêm vitamin D, sắt hoặc kẽm hay không. Nhìn chung, áp dụng một chế độ ăn uống cân bằng là điều vô cùng quan trọng, giúp bạn nhận được tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể cũng như hỗ trợ tóc phát triển khoẻ mạnh.

Chăm sóc tóc đúng cách

Nếu bạn mắc chứng rụng tóc Telogen, bạn nên hết sức nhẹ nhàng mỗi khi tạo kiểu tóc. Tránh ép tóc, sấy tóc hoặc uốn tóc cho đến khi tình trạng TE của bạn được cải thiện. Việc thường xuyên uốn nhuộm tóc trong thời gian bị TE sẽ càng khiến tóc bạn bị tổn thương và ức chế sự phát triển của tóc.

Sử dụng các sản phẩm OTC

Một số loại thuốc không kê đơn có thể giúp bạn mọc tóc trở lại, chẳng hạn như Minoxidil 5% – sản phẩm bôi ngoài da 1 lần/ngày. Loại thuốc mọc tóc này hoạt động bằng cách kéo dài giai đoạn Anagen của nang tóc, giúp tóc phát triển tích cực hơn.

Thư giãn

Nếu tình trạng rụng tóc Telogen có liên quan đến sự căng thẳng, bạn nên kiểm soát và giảm mức độ stress của mình để cải thiện bệnh. Một số biện pháp giúp bạn thư giãn cơ thể, chẳng hạn như thiền định, yoga hoặc tập thể dục.

Nguồn tham khảo: healthline.com