Chọc hút nang vú dưới hướng dẫn siêu âm

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tôn Nữ Trà My - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.

Siêu âm hướng dẫn chọc hút nang vú là kỹ thuật sử dụng kim để chọc hút nang vú dưới hướng dẫn siêu âm với mục đích điều trị hoặc chẩn đoán.

Nang vú là những cấu trúc chứa dịch lỏng trong vú, thường lành tính. Nang vú có hình tròn hoặc oval, di động, giới hạn rõ, bờ đều, xuất hiện ở một hoặc ở cả hai bên vú. Nang vú thường hơi căng, không cần điều trị nếu kích thước nhỏ và không gây đau đớn, khó chịu.

Nang vú gặp ở mọi lứa tuổi, phổ biến hơn ở phụ nữ 35 - 50 tuổi. Sự phát triển của nang vú được cho là kết quả của sự thay đổi nội tiết tố nữ theo chu kỳ kinh nguyệt. Các biểu hiện có thể gặp của người có nang vú: Sờ thấy khối tròn, trơn láng ở vú; dịch tiết núm vú trong, vàng hoặc nâu sậm; vùng vú có nang thường hơi căng đau, lớn hơn khi ở thời kỳ kinh nguyệt; khi hết kinh nang vú thường nhỏ lại, không gây khó chịu nữa.

Nang vú thường không làm tăng nguy cơ ung thư vú nhưng có thể gây khó khăn hơn cho bác sĩ và bệnh nhân trong việc phát hiện những khối u mới ở trong vú. Nếu phát hiện có những khối u mới trong vú dù đã qua giai đoạn kinh nguyệt hoặc cảm thấy các khối nang vú đang to lên, có sự thay đổi thì bệnh nhân nên đi khám bác sĩ ngay.

Là kỹ thuật chọc hút dịch dưới hướng dẫn siêu âm nhằm mục đích chẩn đoán hoặc điều trị nang vú.

Khi thực hiện chọc hút nang vú, bác sĩ sẽ dùng 1 kim nhỏ chọc vào nang vú và rút dịch ra. Nếu dịch hút ra không có máu, khối u hoàn toàn biến mất sau hút dịch thì đây là nang vú, bệnh nhân không cần làm thêm xét nghiệm. Ngược lại, nếu dịch hút ra có máu và khối u không biến mất hoàn toàn thì bác sĩ sẽ gửi dịch hút đi xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh và có phương hướng xử trí tiếp theo.

Chuẩn bị

• Bệnh nhân hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục cần thiết;
• Bệnh nhân thông báo cho bác sĩ về loại thuốc đang sử dụng, tình trạng dị ứng (nếu có) đặc biệt là với thuốc gây tê.
• Người bệnh thông báo cho bác sĩ về tình hình sức khỏe gần đây.

Thực hiện

• Bệnh nhân nằm ngửa ngay ngắn hoặc hơi nghiêng về một bên tùy hướng dẫn của bác sĩ;
• Lựa chọn đường vào: Bác sĩ siêu âm tìm tổn thương, xác định vị trí chọc kim, sau đó sát khuẩn da vị trí chọc. Trong một số trường hợp bác sĩ có thể gây tê tại chỗ để giảm đau cho bệnh nhân.
• Tiếp cận tổn thương: Chọc kim qua da vào trung tâm nang vú dưới hướng dẫn siêu âm. Sau đó, hút dịch trong nang vú ra.
• Kết thúc can thiệp: Rút kim, sát trùng sạch vị trí chọc kim, đè ép để ngừa chảy máu, dùng băng gạc băng lại vị trí chọc. Sau cùng, các mẫu bệnh phẩm thu được sẽ được đưa tới phòng xét nghiệm giải phẫu bệnh để khảo sát dưới kính hiển vi.

• Chảy máu: chảy máu nhiều (thường hiếm gặp). Để tránh nguy cơ chảy máu, bác sỹ có thể sẽ băng ép chặt chặt sau khi thực hiện xong thủ thuật, đồng thời kiểm tra siêu âm lại sau 1 giờ.
• Nhiễm trùng: Là biến chứng ít gặp. Biện pháp đề phòng là sát khuẩn cẩn thận trước khi thực hiện kỹ thuật. Đồng thời, có thể sử dụng kháng sinh dự phòng nếu cần thiết sau khi chọc hút.
• Ngộ độc thuốc tê: hiếm do liều dùng ít, nếu xảy ra bác sĩ sẽ xử trí theo phác đồ ngộ độc thuốc tê
• Bầm da vú: Tình trạng này thường sẽ tự biến mất sau vài tuần.
• Trường hợp tổn thương quá sâu sát thành ngực thì kỹ thuật chọc hút có thể gây tràn khí hoặc chảy máu màng phổi. Để xử trí, nếu nghi ngờ cần chụp X-quang ngực, siêu âm kiểm tra và đặt dẫn lưu màng phổi nếu có chỉ định;
• Sẹo: Thường ít để lại sẹo trên da ở vị trí chọc kim hoặc khó thấy. Sẹo sẽ mờ dần theo thời gian.

Phương pháp chẩn đoán này có nhiều ưu điểm như:

• Siêu âm nhìn thấy vị trí kim bên trong tổn thương 🡪 giúp bác sĩ đưa kim vào được đúng tổn thương, có thể đổi hướng kim hoặc đưa kim tới nhiều vùng khác nhau của nang vú🡪 cho phép lấy mẫu bệnh phẩm nhiều và chính xác hơn;
• Chẩn đoán nhanh.
• An toàn, ít nguy cơ tai biến.
• Độ chính xác cao.
• Thực hiện đơn giản, có thể lặp lại xét nghiệm khi cần thiết.
• Trang thiết bị thực hiện kỹ thuật đơn giản.

Kỹ thuật chọc hút nang vú dưới hướng dẫn siêu âm thực hiện khá đơn giản và an toàn, ít tai biến. Tuy nhiên, người bệnh vẫn cần tuân thủ đúng theo mọi hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình thực hiện để quá trình thực hiện thủ thuật diễn ra nhanh chóng, chính xác.