Cơ thể phản ứng thế nào khi thiếu oxy lên não?

Thiếu oxy lên não là một bệnh lý nguy hiểm, có nguy cơ khiến tế bào não bị hủy hoại, tổn thương vĩnh viễn. Nhận biết những phản ứng của cơ thể khi thiếu máu não giúp chúng ta phát hiện sớm bệnh và có biện pháp xử trí kịp thời.

Một mạng lưới phức tạp bao gồm các mạch máu có nhiệm vụ cung cấp oxy và các dưỡng chất quan trọng cho bộ não hoạt động hiệu quả. Mặc dù chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng trọng lượng cơ thể nhưng bộ não lại đòi hỏi rất nhiều năng lượng. Cụ thể, não cần đến khoảng 15% máu từ tim để có được lượng oxy và glucose cần thiết trong các hoạt động hàng ngày.

Do vậy, nếu không có đủ lưu lượng máu đến não để đáp ứng nhu cầu trao đổi chất thì não sẽ bị thiếu oxy.

Thiếu oxy não được coi là hội chứng bệnh lý có nguy cơ gây tử vong thứ 3 trên thế giới chỉ sau ung thư và bệnh tim mạch. Đáng nói nhất, thiếu oxy não chiếm tới 25% tổng số các tai biến mạch máu não.

Thiếu oxy não ở thể nhẹ, người bệnh sẽ cảm thấy đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt. Thể nặng có thể gây tình trạng mất ý thức/trí nhớ tạm thời, liệt nhẹ nửa người, choáng váng, da xanh, sợ lạnh,... gây khó khăn cho sinh hoạt và công việc.

Thiếu oxy não kéo dài sẽ dẫn tới tai biến mạch máu não với nhiều di chứng nặng nề như chết mô não, nhồi máu não hay còn gọi là đột quỵ, đột tử, liệt nửa người,...

Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây thiếu oxy lên não, nhưng chủ yếu là do:

• Nguy cơ ngoại sinh: Bao gồm hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, hóa chất, bụi trong không khí hoặc ảnh hưởng bởi độ cao.
• Nguy cơ nội sinh: Có thể là phổi và các cơ quan tim mạch đang ở trong tình trạng không được tốt. Vỡ xơ vữa động mạch cũng là một trong những nguyên nhân.

• Các vấn đề hô hấp: Khi thiếu oxy lên não, đầu tiên bạn sẽ cảm thấy khó thở, thở nhanh, ho và khò khè
• Đau đầu: Cảm giác đầu mình nặng trịch, nhất là khi phải di chuyển, suy nghĩ nhiều hay khi mới ngủ dậy
• Hoa mắt, chóng mặt, ù tai: Dù đang ở không gian yên tĩnh và không có gió nhưng người bệnh cũng nghe tiếng ù tai. Ngoài ra, họ còn bị hoa mắt, chóng mặt và mất thăng bằng.
• Mất ngủ: Người bị bệnh thiếu oxy não rất hay gặp phải các vấn đề về giấc ngủ như ngủ chập chờn, thường gặp ác mộng, ngủ hay thức cũng khó kiểm soát được, tỉnh giấc vào giữa đêm hoặc đến sáng mới ngủ được.
• Suy giảm trí nhớ: Do máu lên não bộ không đủ nên người bệnh có thể sẽ gặp các hiện tượng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt... từ đó sẽ bị thuyên giảm dần trí nhớ và quên nhanh mọi việc.
• Tê bì, nhức mỏi chân tay: Đầu các ngón tay người bệnh sẽ bị tê bì, đôi lúc người bệnh cảm thấy dưới da râm ran như bị kiến bò, hay bị đau dọc xương sườn, đôi lúc lại có cảm giác lạnh sống lưng, chân tay nhức mỏi, đau dọc vai gáy và đau dọc các xương sườn.

Bên cạnh đó, những biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật như tim đập nhanh, rối loạn huyết động, cơn bốc hỏa, chậm chạp, uể oải, mệt mỏi, sức khỏe giảm sút... cũng là những dấu hiệu đáng ngờ của chứng thiếu oxy não.

Bạn có thể áp dụng các lối sống và biện pháp khắc phục sau đây để đối phó với tình trạng thiếu oxy não:

• Bỏ thuốc lá: Nếu bạn đã được chẩn đoán bị bệnh thiếu oxy não hoặc bệnh phổi khác, bỏ hút thuốc lá là một trong những điều đầu tiên bạn cần làm để cải thiện tình trạng của mình.
• Tránh hít khói thuốc lá: Bên cạnh bỏ thuốc lá, bạn cũng cần phải tránh những nơi có người hút thuốc lá. Khói thuốc có thể gây ra nhiều tổn thương phổi hơn so với việc bạn hút thuốc.
• Tập thể dục thường xuyên: Việc tập thể dục là thực sự hữu ích để cải thiện sức mạnh và độ bền tổng thể của bạn.
• Về chế độ ăn uống, bạn cần hạn chế ăn những loại thực phẩm có chứa nhiều dầu mỡ, hạn chế sử dụng rượu bia, đồ uống có ga, cần tăng cường trong khẩu phần ăn nhiều rau xanh, nhất là những loại rau nhiều màu sắc.
• Biết nguyên nhân gây nên bệnh phổi và các cơ quan tim mạch để tìm cách tránh chúng.

Thiếu oxy não là một bệnh lý nguy hiểm, vì chỉ cần thiếu từ 4 đến 5 phút là những tế bào não sẽ bị hủy hoại, tổn thương vĩnh viễn. Do đó các chuyên gia khuyến cáo, khi cảm thấy cơ thể xuất hiện các triệu chứng khởi phát của bệnh thiếu oxy lên não hay thiếu máu não như rối loạn tri giác, rối loạn nhịp tim, đau đầu chóng mặt, hoa mắt, mất ngủ... người bệnh nên đến ngay các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán chính xác tình trạng của bệnh và đề ra phương án chữa trị kịp thời. Người bệnh không nên xem thường các triệu chứng thiếu oxy lên não vì rất nguy hiểm và dễ dẫn đến đột quỵ.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với trình độ chuyên môn cao của đội ngũ y bác sĩ cùng đầy đủ các thiết bị y tế hiện đại sẽ giúp bệnh nhân chẩn đoán chính xác nguyên nhân thiếu oxy não và đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp.