Cytomegalovirus, căn nguyên gây tiêu chảy bị quên lãng?

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Lê Xuân Luật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Căn nguyên tiêu chảy có thể do vi khuẩn, virus, định hướng căn nguyên của tiêu chảy có thể phụ thuộc vào độ tuổi, tình trạng miễn dịch. Tiêu chảy ở người suy giảm miễn dịch như tuổi cao, có các bệnh lý nền ( suy thận, tăng huyết áp, tiểu đường, ung thư ...) có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong số đó, Cytomegalovirus thường ít được quan tâm đến.

Cytomegalovirus (CMV) là virus nhóm Herpesviridae, cùng nhóm với các virus như Epstein-Barr, Herpes simplex, Varicella zoster. CMV là virus phổ biến trên thế giới. Ước chừng 50-100% người trên thế giới nhiễm CMV, phụ thuộc vào tuổi, giới, chủng tộc, kinh tế. CMV thường cư trú tại các tuyến nước bọt, đường tiêu hoá. CMV cũng được tìm thấy ở trong nước tiểu, máu, sữa, phân.

CMV có thể lây truyền qua các đường như:

• Quan hệ tình dục, đặc biệt ở người có nhiều bạn tình
• Truyền máu
• Ghép tạng
• Phơi nhiễm nghề nghiệp: tiếp xúc với chất dịch có chứa CMV của người khác như nước bọt, máu, nước tiểu, sữa
• Lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình mang thai và sinh nở

CMV thường không có biểu hiện lâm sàng ở người khoẻ mạnh. Đối với người suy giảm miễn dịch, CMV có thể gây ra các bệnh như:

• Viêm gan, có thể gây suy gan tối cấp
• Viêm võng mạc, có thể dẫn đến mù
• Viêm phổi
• Viêm não
• Viêm tuỷ ngang
• Viêm đại tràng
• Viêm đại tràng do CMV ít gặp. Do vậy, khi người bệnh bị tiêu chảy, CMV là căn nguyên thường bị bỏ sót.

Viêm đại tràng do CMV chiếm 21-34% các ca viêm đại tràng cấp. Tuy nhiên, triệu chứng viêm đại tràng do CMV gây ra không đặc hiệu như:

• Sốt
• Mệt mỏi
• Sụt cân
• Tiêu chảy, có thể có đi ngoài phân máu
• Đau bụng hạ vị hoặc đau bụng bên bụng trái

Nếu chỉ dựa vào triệu chứng lâm sàng, sẽ khó phân biệt viêm đại tràng do CMV với các căn nguyên khác.

• CMV IgM: xác định nhiễm CMV cấp hay tái hoạt động của CMV. Không có ý nghĩa trong chẩn đoán viêm đại tràng do CMV
• Real-time PCR CMV: Chỉ dương tính với 50% bệnh nhân nhiễm CMV, khẳng định bằng sinh thiết
• Nội soi đại tràng: Hình ảnh nội soi thường không đặc hiệu
• Sinh thiết tổn thương

Nhuộm hóa mô miễn dịch CMV là tiêu chuẩn vàng trong sinh thiết mô tổn thương.

Do đó khi nội soi có thấy tổn thương, nên tiến hành lấy bệnh phẩm để làm giải phẫu bệnh.

Thuốc điều trị đặc hiệu của CMV là ganciclovir. Tuy nhiên, ganciclovir có các tác dụng phụ như ức chế tủy xương, gây độc cho gan, thận, hay gây ra các rối loạn thần kinh trung ương. Do đó, việc sử dụng ganciclovir cần được cân nhắc thận trọng.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. Khách hàng khi chọn thực hiện các xét nghiệm tại đây có thể hoàn toàn yên tâm về độ chính xác của kết quả xét nghiệm.