Nguyên nhân gây chắp, lẹo mắt

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Hoàng Thanh Nga - Bác sĩ Mắt - Khoa khám bệnh và Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hạ Long.

Lẹo mắt hay chắp mắt là một trong những bệnh về mắt thường gặp. Lẹo mắt là bệnh viêm nhiễm ở mi mắt gây đau nhức bờ mi, sưng đỏ, phù nề ảnh hưởng đến sinh hoạt của người bệnh.

1.1 Lẹo mắt

Lẹo mắt là chứng viêm bờ mi mắt cấp tính do nhiễm trùng do tụ cầu gây nên, thường xuất hiện ở mi mắt. Lẹo nằm ở sát bờ mi và dính chặt vào da, thường có cảm giác cộm như có sạn bên trong mắt, khiến cho mi mắt sưng đỏ, ngứa và đau nhức. Lẹo mắt có thể xuất hiện ở mi trên là lẹo mi trên, mi dưới là lẹo mi dưới.

Bị lẹo mắt thường có mủ, nhìn như mụn nhọt, sẽ xẹp sau khi mủ vỡ ra nhưng thường dễ tái phát ở những vị trí khác trên bờ mi. Mụn lẹo ở mắt thường không ảnh hưởng đến thị lực. Người ta chia lẹo thành nhiều loại:

• Lẹo ngoài mí mắt: Lẹo mọc bên ngoài bờ mi, đa phần do nhiễm trùng từ tuyến Zeiss
• Lẹo trong mi mắt: Lẹo mọc bên trong bờ mi, nguyên nhân do nhiễm trùng từ tuyến Meibomius
• Đa lẹo: Là có nhiều đầu lẹo trên một mi hoặc cả hai mi, hoặc cả hai mắt.

Triệu chứng của lẹo mắt bao gồm:

• Tấy đỏ
• Sưng mí mắt
• Có thể chảy nước mắt, rỉ dịch
• Nhạy cảm với ánh sáng.

1.2 Chắp mắt

Chắp là chứng sưng phù trên mi mắt, hình thành do tắc nghẽn tuyến dầu trên mi mắt. Mắt có thể bị nhìn mờ nếu chỗ bị chắp sưng quá to. Chắp thường sưng trên mắt khoảng 2-8 tuần, rất ít trường hợp mọc lâu hơn.

Chắp thường sưng to hơn lẹo mắt, tuy nhiên ít đau hơn và thậm chí là không đau. Nếu lẹo trong mi mắt không lành và xẹp hẳn thì chỗ sưng có thể bị tắc và gây ra biến chứng thành chắp.

Lẹo mắt thường nhầm với chắp. Lẹo được hình thành từ sự nhiễm trùng ở vùng chân lông mi nên thường tạo cảm giác đau, khó chịu. Lẹo còn có thể được gây ra bởi sự viêm nhiễm lan rộng từ tình trạng viêm bờ mi sẵn có, hay trong các ống tuyến nhờn bị nhiễm trùng.

Chắp được hình thành từ sự tắc nghẽn ống tuyến nhờn của mi mắt nên không gây đau. Chắp là biến chứng của lẹo nếu không điều trị dứt điểm khỏi hẳn, do sự chèn ép các tuyến.

Cách điều trị lẹo và chắp sẽ phụ thuộc vào độ nghiêm trọng của tổn thương. Một số phương pháp làm giảm sự khó chịu của lẹo và chắp bao gồm:

• Chườm nóng: nhằm giảm đau ở các chỗ lẹo và chắp, bằng cách dùng khăn sạch hoặc bông dùng một lần nhúng vào nước rất ấm hoặc nước muối ấm. Đặt lên mi mắt trong khoảng 10 phút, mỗi ngày từ 3-5 lần. Độ ẩm sẽ làm giảm tình trạng viêm và tắc nghẽn ở tuyến dầu trên mí mắt. Có thể mát xa nhẹ nhàng vùng quanh mắt.
• Sử dụng thuốc: dùng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc tra mỡ kháng sinh chuyên trị lẹo và chắp để giảm viêm, giảm sưng, theo chỉ định của bác sĩ. Để giảm đau và sưng tấy có thể tiêm steroid vào chỗ sưng theo chỉ định của bác sĩ.

• Chích, nạo: nếu chỗ lẹo và chắp không tan đi sau một thời gian dài, phải tới bác sĩ để chích nạo thật sạch các chất nhầy và mủ để tránh tái phát.
• Lẹo mắt có lây sang người khác không?

Lẹo mắt có thể lây từ người này sang người khác nếu sử dụng chung đồ dùng cá nhân. Do đó, khi bị chắp và lẹo mắt cần lưu ý:

• Rửa tay sạch sẽ trước khi chạm vào vùng mắt để tra thuốc.
• Không dùng kính sát tròng, không trang điểm khi bị lẹo và chắp
• Tuyệt đối không tự ý nặn mủ hay tra thuốc kháng sinh không theo hướng dẫn của bác sĩ. Bởi vì có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn và lan ra phần khác trên mí mắt.
• Bệnh nhân thường xuyên bị chắp và lẹo tái phát nhiều lần nên đi làm sinh thiết để tìm nguyên nhân. Bác sĩ nhãn khoa sẽ dựa trên kết quả sinh tiết để xác định liệu nguyên nhân thực sự có phải do tình trạng hay bệnh nào khác nghiêm trọng ở mắt.