Nguyên nhân nào gây ra phân có mùi hôi?

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Phân thường có mùi khó chịu. Trong nhiều trường hợp, phân có mùi hôi xảy ra do thức ăn người bệnh ăn vào và vi khuẩn có trong ruột già. Tuy nhiên, phân có mùi hôi cũng có thể cho thấy một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng có thể xảy ra như tiêu chảy, chướng bụng hoặc đầy hơi với phân có mùi hôi. Phân này thường mềm hoặc chảy nước.

Thay đổi chế độ ăn uống là nguyên nhân phổ biến khiến phân có mùi hôi. Các nguyên nhân khác bao gồm:

Kém hấp thu

Hấp thu kém là một nguyên nhân phổ biến khiến phân có mùi hôi.

Kém hấp thu xảy ra khi cơ thể không thể hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn. Điều này thường xảy ra khi có sự nhiễm trùng hay bệnh lý ngăn cản ruột hấp thụ dinh dưỡng.

Các nguyên nhân thường gặp gây kém hấp thu:

• Không dung nạp gluten – cơ thể phản ứng lại với gluten dẫn đến sự phá hủy lớp niêm mạc của ruột non và ngăn hấp thu dinh dưỡng.
• Bệnh viêm ruột (bệnh viêm ruột ) như bệnh Crohn hay viêm loét kết tràng.
• Không dung nạp carbonhydrate – ruột giảm hoặc mất khả năng hấp thụ đường và tinh bột.
• Không dung nạp protein từ sữa
• Dị ứng thức ăn

Người bị bệnh viêm ruột thường than phiền rằng mình đi phân tiêu chảy rất hôi hay thường bị táo bón. Người bị bệnh viêm ruột cũng có thế bị đầy hơi sau khi ăn một số loại thức ăn nào đó. Đầy hơi có thể kèm mùi khó chịu.

Sự nhiễm trùng

Nhiễm trùng ảnh hưởng đến ruột cũng có thể gây ra phân có mùi hôi. Tình trạng viêm của dạ dày và ruột, có thể xảy ra sau khi ăn thực phẩm bị nhiễm:

• Vi khuẩn, chẳng hạn như E. coli hoặc Salmonella
• Vi rút
• Ký sinh trùng

Ngay sau khi phát triển nhiễm trùng, bạn có thể bị đau quặn bụng và sau đó đi ngoài ra phân có mùi hôi, chảy nước.

Thuốc và chất bổ sung

Một số loại thuốc có thể gây khó chịu đường tiêu hóa và dẫn đến tiêu chảy.

Uống một số loại vitamin tổng hợp không kê đơn cũng có thể gây ra phân có mùi hôi nếu bạn bị dị ứng với các thành phần của chất bổ sung.

Sau một đợt dùng kháng sinh, bạn có thể đi ngoài ra phân có mùi hôi cho đến khi hệ vi khuẩn bình thường của bạn được phục hồi.

Tiêu chảy có mùi hôi có thể là tác dụng phụ của việc uống nhiều hơn lượng vitamin tổng hợp được khuyến nghị hàng ngày hoặc bất kỳ loại vitamin hoặc khoáng chất đơn lẻ nào.

Tiêu chảy khi dùng nhiều vitamin tổng hợp hoặc dùng nhiều thuốc hơn liều lượng khuyến cáo là dấu hiệu của trường hợp cấp cứu y tế. Nhận quá nhiều bất kỳ loại vitamin nào trong số này có thể gây ra các tác dụng phụ đe dọa đến tính mạng:

• Vitamin A
• Vitamin D
• Vitamin E
• Vitamin K

Các điều kiện khác

Các điều kiện khác có thể gây ra phân có mùi hôi bao gồm:

• Viêm tụy mãn tính
• Bệnh xơ nang
• Hội chứng ruột ngắn

Các triệu chứng có thể xảy ra với phân có mùi hôi bao gồm:

• Phân chảy nước hoặc tiêu chảy
• Phân mềm
• Đi tiểu thường xuyên
• Đau bụng
• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Đầy hơi
• Chướng bụng

Phân có mùi hôi có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng. Đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu bạn xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

• Máu trong phân
• Phân đen
• Phân nhạt
• Sốt
• Đau bụng
• Giảm cân không chủ ý
• Ớn lạnh

Trong cuộc hẹn, bác sĩ sẽ hỏi bạn về phân của bạn, bao gồm cả độ đặc của chúng và thời điểm bạn nhận thấy mùi hôi lần đầu tiên.

Nếu độ đặc của phân gần đây đã thay đổi, bác sĩ sẽ muốn biết thời điểm thay đổi xảy ra. Nói với bác sĩ của bạn về bất kỳ thay đổi gần đây nào bạn đã thực hiện đối với chế độ ăn uống của mình.

Bác sĩ có thể yêu cầu lấy mẫu phân để kiểm tra nhiễm trùng do vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng. Họ cũng có thể yêu cầu một mẫu máu để xét nghiệm.

Việc điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Các bệnh như Crohn có thể đòi hỏi người bệnh phải có sự thay đổi lâu dài trong chế độ dinh dưỡng hay tuân thủ điều trị thuốc kiểm soát nhu động ruột và giảm đau.

Những trường hợp bị nhiễm khuẩn nhẹ, sau khi đi ngoài một vài lần là có thể tự cầm được và khỏi.

Dưới đây là một số cách giúp ngăn ngừa phân có mùi hôi:

Thay đổi chế độ ăn uống

Thay đổi chế độ ăn uống có thể giúp ngăn ngừa phân có mùi hôi. Ví dụ, tránh uống sữa tươi hoặc chưa tiệt trùng.

Nếu bạn mắc một căn bệnh ảnh hưởng đến cách bạn hấp thụ thức ăn hoặc cách cơ thể bạn phản ứng với việc ăn một số loại thực phẩm nhất định, bác sĩ có thể lập một kế hoạch ăn kiêng phù hợp với bạn.

Thực hiện theo kế hoạch ăn kiêng này có thể giúp giảm các triệu chứng như:

• Đau bụng
• Chướng bụng
• Phân có mùi hôi

Ví dụ, đối với bệnh viêm ruột, bạn có thể theo chế độ ăn FODMAP thấp.

Xử lý thực phẩm đúng cách

Tránh nhiễm vi khuẩn từ thực phẩm của bạn bằng cách xử lý đúng cách. Nấu chín kỹ thức ăn sống trước khi ăn. Những ví dụ bao gồm:

• Thịt bò
• Gia cầm
• Thịt heo
• Trứng

Nấu chín kỹ có nghĩa là kiểm tra nhiệt độ bên trong thực phẩm của bạn bằng nhiệt kế trước khi ăn.

Tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để biết nhiệt độ bên trong tối thiểu mà mỗi loại thực phẩm phải đạt được trước khi bạn ăn.

Đừng chuẩn bị cả thịt và rau trên cùng một chiếc thớt. Chuẩn bị chúng trên cùng một bảng có thể lây lan Salmonella hoặc các vi khuẩn khác.

Bạn cũng nên rửa tay kỹ sau khi xử lý thịt sống hoặc sử dụng nhà vệ sinh.