Nóng rát lưng sau khi chụp X-quang có nguy hiểm không?

Chụp X quang là một trong những kỹ thuật quan trọng trong việc chẩn đoán nhiều bệnh lý trên cơ thể bệnh nhân. Kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh này có thể gây một số ảnh hưởng đối với sức khỏe, trong đó có triệu chứng nóng, rát, đỏ da vùng chụp,...

X-quang là một dạng năng lượng bức xạ. Để chụp X-quang thì cần có máy chụp X-quang. Đây là loại máy phát ra các chùm tia bức xạ (tia X). Tia X có thể xuyên qua các mô, tế bào mềm dễ dàng. Thông thường, các mô cứng như xương, khớp, sụn sẽ cản tia X nên trên các phim X-quang, hình ảnh của xương, khớp được bộc lộ rõ rệt. Sau quá trình chụp, hình ảnh thu được là cơ sở để bác sĩ đánh giá, chẩn đoán bệnh.

Chụp X-quang được sử dụng để:

• Theo dõi tình trạng xương khớp, giúp phát hiện kịp thời các vấn đề gặp phải ở xương, sụn,... và kiểm tra tình trạng xương khi bị chấn thương như gãy xương, dập xương,...;
• Phát hiện những vấn đề bất thường ở tim, phổi, mạch máu,...;
• Đánh giá quá trình phục hồi sau phẫu thuật;
• Phát hiện sớm các khối u hoặc nguy cơ ung thư xương, ung thư phổi, ung thư vú,...

Kỹ thuật chụp X-quang bắt buộc phải sử dụng tia X bức xạ cao. Tia X gây hiện tượng ion hóa và các phản ứng hóa học gây hại cho sức khỏe của con người. Bởi vậy, khi chụp X-quang cho bệnh nhân, các bác sĩ buộc phải điều chỉnh cường độ, bước sóng và thời gian chụp sao cho không gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe người bệnh.

Các bộ phận chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi tia X là tủy xương, bộ phận sinh dục, da và tuyến giáp. Nếu quá lạm dụng, tia X có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực tới sức khỏe của bệnh nhân. Nếu chụp X quang ở địa chỉ không uy tín thì người bệnh có nguy cơ nhiễm xạ, đe dọa trực tiếp tới sức khỏe của người chụp và gây ảnh hưởng xấu tới những người xung quanh.

Hậu quả do nhiễm xạ rất nghiêm trọng, gây suy giảm chức năng tủy xương, làm giảm sức đề kháng, thậm chí gây vô sinh, ung thư,... Bên cạnh đó, tia X còn có thể làm tổn thương tác nhân di truyền, tổn thương chức năng tế bào, ảnh hưởng tới chức năng sinh lý, gây đảo lộn sinh hoạt,...

Không chỉ vậy, tia X còn có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng tới phụ nữ mang thai. Người đang mang thai nếu chụp X quang có thể dẫn tới sảy thai. Các trường hợp khác, thai nhi có thể bị dị tật hoặc thần kinh bị ảnh hưởng. Vì vậy, các bác sĩ đã khuyến cáo là trong các trường hợp đặc biệt, sau khi cân nhắc giữa các yếu tố nguy cơ, thai phụ mới nên chụp X-quang. Các thai phụ có thể sử dụng phương pháp siêu âm thay vì chụp X-quang vì siêu âm có thể theo dõi sự phát triển của thai nhi mà không gây tác dụng phụ đối với sức khỏe.

Nhìn chung, chụp X-quang ít gây tác dụng phụ hoặc tác dụng phụ không đáng kể, trừ các đối tượng đặc biệt như phụ nữ có thai, người có cơ địa nhạy cảm, người phải chụp đi chụp lại X-quang nhiều lần, sử dụng máy chụp X quang không đảm bảo chất lượng,... Chụp X-quang sẽ không gây hại cho sức khỏe nếu khoảng cách giữa các lần chụp hợp lý (không quá 5 - 7 lần/năm). Nếu khoảng cách các lần chụp quá dày, cần phải được bác sĩ chỉ định trong trường hợp thực sự cần thiết.

Với trường hợp bị nóng rát vùng lưng sau khi chụp X-quang thì có thể do tia X gây ra nhưng triệu chứng này không đáng ngại. Triệu chứng sẽ hết sau vài ngày mà không cần dùng thuốc. Trong trường hợp bị đỏ da, nổi mẩn, ngứa, bong da, nổi bóng nước, phù nề vùng chụp,... thì bệnh nhân nên đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và tư vấn. Trong những lần chụp X-quang sau, người bệnh cũng nên nói với bác sĩ chẩn đoán hình ảnh để có hướng xử trí an toàn.

Vì chụp X quang tồn tại một số tác dụng phụ không mong muốn nên người bệnh chỉ nên lựa chọn phương pháp chẩn đoán hình ảnh này khi thực sự cần thiết, có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Bệnh nhân cũng nên đến các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo việc chụp X quang đúng kỹ thuật, an toàn, đủ tiêu chuẩn, tránh được những tác động tiêu cực. Khi thực hiện chụp X-quang, bệnh nhân cũng cần tuyệt đối tuân thủ mọi hướng dẫn của bác sĩ.