Vai trò của nội soi ruột non trong điều trị hẹp ruột non do viêm ruột

Bài viết bởi Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Nội soi nong chỗ hẹp ruột non bằng bóng về tổng thể có tỷ lệ thành công về mặt kỹ thuật từ 72% đến 100%, và tỷ lệ thành công về mặt lâm sàng lớn hơn 60%, mặc dù chưa có định nghĩa tiêu chuẩn nào về cả hai kết quả ngắn hạn này.

Về việc sử dụng nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ cho mục đích chẩn đoán ở bệnh nhân người lớn, các hướng dẫn của Hội tiêu hóa Châu Âu gần đây khuyến nghị sử dụng cho:

(1) Bệnh nhân có nội soi dạ dày và đại tràng bình thường và nghi ngờ bệnh Crohn trên MRI hoặc nội soi viên nang, nếu cần xác nhận chẩn đoán bằng nội soi và mô học;

(2) Bệnh nhân cần can thiệp nội soi để nong chỗ hẹp ruột non .

Theo các nghiên cứu, kết quả chẩn đoán nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ ở bệnh nhân người lớn bị nghi ngờ mắc bệnh Crohn và đã biết bệnh Crohn lần lượt là 27% -79% và 53% -87%, và cao hơn nếu chỉ định cho nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ dựa trên các kết quả đánh giá ruột non trước đó có thể xác định các tổn thương nghi ngờ và hướng dẫn lựa chọn đường khảo sát ruột non từ đườngmiệng trước hay đường hậu môn trước. Trong khi đó, hiệu quả chẩn đoán của nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ giảm mạnh khi chỉ định chỉ dựa trên các triệu chứng bụng không đặc hiệu. Tương tự, tỷ lệ đồng ý giữa phát hiện hình ảnh và nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ ở bệnh nhân bệnh Crohn đã được chẩn đoán cao hơn ở bệnh nhân nghi ngờ bệnh Crohn (75,6%so với lần lượt là 36,4%). Trong các nghiên cứu đã công bố, tác động đáng kể của nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ đối với việc quản lý bệnh nhân, dao động từ 17% đến 82%, đã được báo cáo với sự cải thiện lâm sàng dai dẳng đạt 83% sau khi theo dõi trung bình 13 tháng trong nghiên cứu của Mensink và cộng sự.

Nội soi nong chỗ hẹp ruột non bằng bóng về tổng thể có tỷ lệ thành công về mặt kỹ thuật từ 72% đến 100%, và tỷ lệ thành công về mặt lâm sàng lớn hơn 60%, mặc dù chưa có định nghĩa tiêu chuẩn nào về cả hai kết quả ngắn hạn này.

Phần lớn các nghiên cứu đánh giá thành công lâm sàng dựa trên các triệu chứng tắc nghẽn do bệnh nhân báo cáo, thường so sánh sự cải thiện lâm sàng trước và sau khi nong.

Định nghĩa được sử dụng phổ biến nhất về thành công kỹ thuật là một cơ hội để có được một ống thông bằng bóng trong đoạn ruột bị hẹp và sau đó đưa ống nội soi qua đoạn bị hẹp. Các nghiên cứu được xem xét trong tổng quan này cho thấy đường kính nong chỗ hẹp trung bình thay đổi từ 12,4 đến 17 mm, tối đa là 20 mm và việc đạt được đường kính nong lớn hơn dường như liên quan đến cải thiện lâm sàng ngắn hạn tốt hơn. Sự tái phát của các triệu chứng tắc nghẽn sau nong đã được báo cáo khác nhau (14% đến 78,5% đối tượng người lớn) theo thời gian được coi là trong hầu hết các trường hợp là rất ngắn (dưới mười lăm tháng).

Tuy nhiên, trong hai nghiên cứu, thời gian trung bình của giai đoạn quan sát sau nong bằng bóng qua nội soi ban đầu lớn hơn ba năm. Họ cho thấy tỷ lệ tái phát của các triệu chứng tắc nghẽn cao nhất (48% và 78,5%, tương ứng) nhưng hầu hết bệnh nhân đã trải qua tái thông giãn thành công với tỷ lệ không phẫu thuật tích lũy cao (trên 78% sau ba năm). Mặc dù nong bằng bóng bệnh Crohn có hiệu quả trong ngắn hạn, nhưng cần phải tính đến tỷ lệ tái phát cao với khả năng lặp lại các thủ thuật nội soi và / hoặc phẫu thuật.

Theo các tác giả, không có nghiên cứu đa trung tâm nào so sánh giữa phẫu thuật và nong bóng đã được tiến hành. Theo đề xuất của các chuyên gia, nong bằng bóng qua nội soi hoặc phẫu thuật đều là những lựa chọn điều trị thích hợp cho những bệnh nhân có đoạn cuối hẹp (<5 cm) của đoạn cuối hồi tràng trong bệnh Crohn, và việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào chuyên môn tại địa phương và sự lựa chọn của bệnh nhân (mức độ bằng chứng rất thấp).

Nhìn chung, nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ là một thủ tục tương đối an toàn nếu nó được thực hiện trong tay chuyên gia. Tuy nhiên, cần an thần sâu với sự hiện diện của bác sĩ gây mê, có thể yêu cầu phương pháp tiếp cận hai chiều, và tỷ lệ biến chứng cao nên kỹ thuật này không phổ biến rộng rãi. Hơn nữa, ở trẻ em bị bệnh Crohn EBD, nó có thể trì hoãn hoặc tránh phẫu thuật xâm lấn để làm giãn hẹp và có khả năng ảnh hưởng tích cực đến tiền sử tự nhiên của bệnh mãn tính, càng quan trọng hơn ở thời thơ ấu.

Nội soi ruột non có vẻ là một kỹ thuật đầy hứa hẹn, đặc biệt ở những bệnh nhân nghi ngờ có bệnh Crohn ruột non đơn thuần và kết quả không thể kết luận được từ các xét nghiệm chẩn đoán thông thường (bao gồm nội soi hồi đại tràng và chẩn đoán hình ảnh như CT Scan hoặc MRI bụng) trong đó chẩn đoán mô học sẽ thay đổi việc quản lý bệnh nhân

Hơn nữa, nội soi ruột non có thiết bị hỗ trợ có thể có nhiều vai trò đối với những bệnh nhân bị bệnh Crohn đã biết, về mặt điều chỉnh liệu pháp y tế để có được cải thiện lâm sàng sâu và lâu dài hơn, đồng thời chẩn đoán và điều trị các biến chứng của chứng chảy máu và xác định vị trí chính xác của tổn thương để cho phép can thiệp phẫu thuật mục tiêu. Vì việc chữa lành niêm mạc ngày càng trở thành mục tiêu của liệu pháp điều trị bệnh Crohn, nội soi ruột bằng bóng kép có thể có vai trò trong việc đánh giá đáp ứng với liệu pháp trong tương lai trong một số trường hợp nhất định. Cần có nhiều nghiên cứu chuẩn hóa hơn và rộng hơn để xác nhận những bằng chứng này.