Vì sao viêm bàng quang dễ tái phát nhiều lần?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Võ Thiện Ngôn - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng

Viêm bàng quang là bệnh lý thường gặp ở phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ trong thời kỳ mang thai và tiền mãn kinh. Ở nhiều người, bệnh lý này thường xuyên tái phát, gây ảnh hưởng lớn tới chất lượng cuộc sống.

Viêm bàng quang là bệnh lý hay gặp ở phụ nữ. Hầu như bất kỳ ai cũng đã từng bị viêm bàng quang một lần trong đời. Mỗi đợt viêm bàng quang thường kéo dài 3 - 5 ngày với các biểu hiện sau:

• Tiểu buốt, có cảm giác bỏng rát dọc niệu đạo trong hoặc sau khi đi tiểu;
• Đi tiểu nhiều lần nhưng lượng nước tiểu mỗi lần rất ít;
• Cảm giác tiểu gấp với nhu cầu tiểu tiện khẩn cấp, nếu không kịp dễ són tiểu;
• Nước tiểu đục, có mùi hôi;
• Có thể tiểu ra máu ở cuối bãi;
• Đau vùng bụng dưới.

Các đợt viêm bàng quang ở phụ nữ thường xảy ra một vài ngày sau quan hệ tình dục. Tuy nhiên, đây không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục mà nguyên nhân gây bệnh là do vi khuẩn ngược dòng từ niệu đạo vào bàng quang. Việc điều trị các đợt viêm bàng quang cấp tính rất đơn giản và thường đạt kết quả tốt nếu người bệnh tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng kháng sinh phù hợp và uống nhiều nước.

Tuy nhiên, viêm bàng quang lại là bệnh có tỷ lệ tái phát rất cao. Người bệnh sẽ phải thường xuyên chịu đựng những đợt đau đớn, triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra và phải đối diện với nguy cơ kháng thuốc sau khi sử dụng kháng sinh thường xuyên, dẫn tới sự bế tắc trong điều trị nếu xảy ra những bệnh nhiễm khuẩn khác như viêm đường ruột, viêm phổi,... Do vậy, vấn đề đặt ra là cần tìm nguyên nhân tái phát viêm bàng quang để điều trị triệt để, tận gốc, đồng thời đề phòng nguy cơ cơ thể kháng kháng sinh.

Có nhiều nguyên nhân lý giải vì sao bệnh viêm bàng quang ở phụ nữ dễ tái phát nhiều lần. Cụ thể là:

• Cấu tạo cơ thể: Cấu tạo giải phẫu bộ phận tiết niệu, sinh dục ngoài của phụ nữ là yếu tố thuận lợi cho viêm bàng quang vì niệu đạo ngắn, gần với âm đạo và hậu môn nên dễ bị nhiễm khuẩn từ các cơ quan này. Bên cạnh đó, với thiên chức làm mẹ, đặc biệt là những thay đổi nội tiết trong giai đoạn mang thai và sinh con cũng dẫn đến những thay đổi giải phẫu, sinh lý bộ phận sinh dục ngoài, tạo điều kiện thuận lợi cho viêm bàng quang dễ tái phát;
• Hẹp lỗ tiểu: Là một dị dạng bẩm sinh tiết niệu sinh dục, tạo ra luồng xoáy nước tiểu ngược chiều, kéo theo vi khuẩn có sẵn ở lỗ tiểu và niệu đạo vào bàng quang. Tình trạng này càng tăng nặng hơn sau quan hệ tình dục vì động tác giao hợp góp phần đẩy chất tiết trong các tuyến nhỏ kéo theo vi khuẩn trong đó vào lòng niệu đạo. Do vậy, dấu hiệu điển hình của viêm bàng quang tái phát do hẹp lỗ tiểu là các đợt viêm thường xảy ra sau khi sinh hoạt tình dục. Tình trạng hẹp lỗ tiểu thường do dị tật bẩm sinh hoặc gặp ở phụ nữ mãn kinh hoặc tiền mãn kinh do nội tiết tố nữ giảm thấp gây khô, teo bộ phận sinh dục ngoài;
• Do mắc một số bệnh lý: Viêm bàng quang tái phát có thể bắt nguồn từ một bệnh của toàn bộ hệ thống tiết niệu như lao hệ tiết niệu, có thể do bệnh từ niệu đạo, bàng quang, cổ bàng quang, các bệnh lý phụ khoa do vi khuẩn, nấm,...;
• Do vi khuẩn: Là nguyên nhân hiếm gặp gây viêm bàng quang tái phát nhiều lần. Vi khuẩn gặp trong viêm bàng quang thường có nguồn gốc từ đường tiêu hóa, đặc biệt là lây nhiễm từ đại tràng sang vùng chậu hông và tiết niệu như E.coli, Proteus spp, Enterobacter spp,... Ngoài ra, nấm Chlamydia trachomatis, virus Herpes,... cũng có thể gây viêm bàng quang,...;
• Thói quen vệ sinh cơ thể không đúng: Thiếu vệ sinh tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sản sinh mạnh mẽ, dễ gây các bệnh viêm nhiễm ở hệ tiết niệu và cơ quan sinh dục. Tuy nhiên, việc vệ sinh quá mức hoặc sử dụng các sản phẩm không phù hợp cũng có thể gây ra những chấn thương cơ học và tổn thương hóa học cho niêm mạc bộ phận sinh dục, làm vi khuẩn lành chết đi, vi khuẩn gây bệnh sinh sôi phát triển nhiều hơn, gây tái phát viêm bàng quang. Bên cạnh đó, mặc quần áo quá chật cũng làm tăng nhiệt độ và độ ẩm tại chỗ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn gây viêm nhiễm.

Nếu không phát hiện hoặc không điều trị triệt để những căn bệnh trên mà chỉ điều trị các triệu chứng viêm bàng quang thì bệnh sẽ khó bị triệt tiêu hoàn toàn, dễ tái phát khi gặp điều kiện thuận lợi.

Những phụ nữ bị viêm bàng quang tái phát trên 3 lần/năm nên đi khám tại các bệnh viện lớn để loại trừ dị dạng bất thường của bộ phận sinh dục tiết niệu, giúp điều trị dứt điểm căn bệnh này. Ngoài ra, để tránh viêm bàng quang tái phát, chị em nên làm theo những lời khuyên sau:

• Nên uống 1,5 - 2 lít nước mỗi ngày;
• Không nhịn tiểu;
• Đi tiểu trước và sau khi sinh hoạt tình dục;
• Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, thấm hút mồ hôi tốt để tránh vùng sinh dục tiết niệu bị ẩm, nóng, tránh nguy cơ vi khuẩn sinh sôi;
• Vệ sinh bộ phận sinh dục từ trước ra sau;
• Tránh táo bón;
• Không vệ sinh thái quá, không lạm dụng nước vệ sinh phụ nữ;
• Giữ vệ sinh trong thời kỳ kinh nguyệt;
• Không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là kháng sinh, phải dùng theo chỉ định của bác sĩ để tránh kháng thuốc và rút ngắn thời gian điều trị;
• Tích cực kiểm tra, điều trị các bệnh phụ khoa và đường ruột nếu có;
• Điều trị cùng lúc cho cả vợ và chồng nếu mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Chữa dứt điểm viêm bàng quang, phòng ngừa bệnh tái phát không khó nếu bệnh nhân tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ trong suốt quá trình điều trị bệnh.

Bác sĩ Võ Thiện Ngôn đã có trên 7 năm kinh nghiệm làm bác sĩ điều trị, phẫu thuật Ngoại Niệu tại các Bệnh viện: Bệnh viện Trung Ương Huế, Bệnh viện Đại học Y Dược Huế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Đà Nẵng.

Bác sĩ Ngôn với khả năng điều trị chuyên sâu về lĩnh vực khám và điều trị các bệnh lý về hệ Tiết niệu và Nam khoa, phẫu thuật hệ Tiết niệu, phẫu thuật nội soi tiết niệu, phẫu thuật Laparo đường niệu, nội soi đường tiết niệu. Phẫu thuật điều trị các bệnh lý Nam khoa

Hiện nay, Bác sĩ Võ Thiện Ngôn là bác sĩ Ngoại Tiết Niệu – Nam học, khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng