Các dấu hiệu của ung thư vòm họng

1. Ung thư vòm họng là gì?

Ung thư vòm họng là một căn bệnh ác tính thường gặp ở vùng đầu cổ. Cũng giống như các bệnh ung thư khác, ung thư vòm họng giai đoạn muộn có thể di căn đến các bộ phận khác của cơ thể khiến cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn và tiên lượng tử vong cao hơn.

Mặc dù nguyên nhân của bệnh ung thư vòm họng chưa được xác định rõ ràng nhưng các nhà khoa học cho biết một số yếu tố được coi là có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng của một người, bao gồm:

• Thường xuyên phải tiếp xúc với khói, bụi, ở trong môi trường kém thông khí, tiếp xúc với hoá chất (đặc biệt là các hydrocacbon thơm), hoặc ăn nhiều cá muối và các loại thức ăn lên men (dưa, cà, mắm)...
• Hút thuốc
• Uống nhiều rượu bia
• Di truyền
• Yếu tố địa lý: Bệnh ung thư vòm thường xảy ra với tỷ lệ cao ở các nước Đông Nam Á, phía nam Trung Quốc nhưng lại ít gặp hơn ở các nước Âu Mỹ.
• Nhiễm virus EBV

2. Triệu chứng lâm sàng của ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng là bệnh ung thư thường gặp trong các loại bệnh ác tính ở khu vực đầu mặt cổ. Căn bệnh này thường tiến triển một cách âm thầm, các triệu chứng bệnh không đặc thù và khối u ở sâu bên trong nên khó tiếp cận thăm khám.

Các triệu chứng ung thư vòm họng điển hình bao gồm:

• Đau rát họng: Khi khối ung thư vòm họng phát triển, có thể chèn ép hạch bạch huyết và gây đau rát họng thường xuyên, ngay cả khi nuốt nước bọt. Vị trí của khối u nằm ngay vòm họng khiến cho việc nuốt thức ăn khó khăn hơn, gây cho bệnh nhân cảm giác đau nhức, khó chịu. Đồng thời thức ăn cũng dễ bám dính vào khối u nên khiến bệnh nhân cũng dễ bị mắc nghẹn hơn.

Tuy nhiên, triệu chứng đau rát họng rất dễ nhầm lẫn với bệnh viêm nhiễm đường hô hấp. Điểm khác biệt đó là ung thư vòm họng thường gây đau rát ở một bên cổ họng, và nó không đáp ứng với các loại thuốc điều trị thông thường.

• Nghẹt mũi: Tai - mũi - họng là ba bộ phận có mối liên hệ mật thiết với nhau, vì vậy mà ung thư vòm họng cũng gây ra các cơn nghẹt mũi thường xuyên. Triệu chứng này thường xuất hiện ở giai đoạn đầu của bệnh, kèm theo là các đợt tiết nhầy và chảy máu. Vì vậy nếu bạn bị nghẹt mũi một bên kèm theo chảy máu mũi tái phát nhiều lần trong thời gian dài thì cần phải đi kiểm tra sớm.
• Nổi hạch ở cổ: Thống kê cho thấy nổi hạch ở cổ là triệu chứng điển hình và thường gặp nhất của bệnh ung thư vòm họng. Có tới 60 - 90% bệnh nhân ung thư vòm họng bị nổi hạch bạch huyết vùng cổ hoặc dưới hàm. Các hạch bạch huyết này không mất đi mà phát triển ngày càng to hơn, khiến bệnh nhân đau nhức.

Triệu chứng này có thể cho thấy ung thư vòm họng đã bắt đầu lan rộng và di căn sang các bộ phận khác, khi này việc điều trị bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn hơn.

• Ho có đờm: Cùng với triệu chứng đau họng, người bị ung thư vòm họng cũng thường có triệu chứng ho dai dẳng, ho khạc ra đờm có máu, khàn tiếng, mất giọng. Ho nặng hơn về đêm, tái phát nhiều lần vì các loại thuốc điều trị cảm cúm và ho thông thường chỉ có thể làm giảm triệu chứng tạm thời.
• Ù tai: Bệnh ung thư vòm họng cũng khiến người bệnh thường bị ù một bên tai, tiếng ù trầm như tiếng ve kêu hoặc tiếng xay thóc. Bệnh tiến triển càng nặng thì hiện tượng ù tai cũng xảy ra liên tục, làm suy giảm thính lực, thậm chí có thể làm tổn thương màng nhĩ.
• Đau đầu: Bệnh nhân ung thư vòm họng thường có triệu chứng đau nửa đầu, đau sâu trong hốc mắt, ban đầu triệu chứng này không thường xuyên xảy ra và không gây nhiều đau đớn. Tuy nhiên, theo thời gian, khi khối u vòm họng phát triển lớn hơn và chèn ép dây thần kinh sẽ làm tần suất và mức độ đau đầu cũng tăng lên. Kèm theo, người bệnh cũng có thể bị tê bì nửa vùng mặt cùng bên bị đau đầu.
• Thay đổi giọng nói: Khi khối u lớn lên nó sẽ chèn ép và làm biến đổi các dây thanh âm, khiến cho giọng nói của người bệnh thường khàn đi. Khàn tiếng và biến đổi giọng nói cũng có thể do các bệnh lý khác gây ra, nhưng nếu triệu chứng này kéo dài trên 3 tuần và không đáp ứng với các loại thuốc điều trị thông thường thì bạn nên tới cơ sở y tế kiểm tra, sàng lọc ung thư vòm họng.

Ngoài các dấu hiệu kể trên, bệnh ung thư vòm họng tiến triển cũng có thể gây ra các triệu chứng toàn thân như là sụt cân nhanh chóng, cơ thể mệt mỏi, khó thở,... Như vậy có thể thấy các triệu chứng của ung thư vòm họng rất dễ nhầm lẫn với bệnh viêm họng và các bệnh lý đường họng thông thường khác.

Điểm khác biệt lớn nhất để nghi ngờ đó là ung thư vòm họng là các triệu chứng kéo dài hơn và không đáp ứng điều trị. Vì vậy nếu bạn gặp phải các triệu chứng điển hình trên và chúng kéo dài từ 2 - 3 tuần không khỏi, bạn cần đi khám càng sớm càng tốt.

3. Khi có triệu chứng ung thư vòm họng cần phải làm gì?

Khi có các triệu chứng trên và bạn không biết nguyên nhân chính xác gây ra các triệu chứng đo là gì hãy đi khám ngay. Các triệu chứng lâm sàng của ung thư vòm họng là cơ sở để bác sĩ có thể đánh giá sơ qua về nguy cơ mắc bệnh cũng như mức độ tiến triển bệnh. Vì vậy bạn hãy thông báo đầy đủ các dấu hiệu bạn gặp phải, tiền sử bệnh lý, tiền sử gia đình,... cho bác sĩ biết.

Để chẩn đoán bệnh ung thư vòm họng, bác sĩ cần phải tiến hành nội soi thanh quản để đánh giá mức độ tổn thương thực thể cũng như tìm các dấu hiệu bệnh. Nếu vùng cổ họng có các dấu hiệu bất thường, cần lấy mẫu sinh thiết để xét nghiệm kiểm tra tế bào ung thư.

Các phương pháp sinh thiết thường được sử dụng là:

• Chọc hút bằng kim nhỏ: Bác sĩ sẽ sử dụng một cây kim mỏng đâm trực tiếp qua da vào khu vực nghi ngờ để lấy tế bào hoặc dịch khối u để xét nghiệm.
• Sinh thiết thông thường: Bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật nhỏ, lấy mẫu mô kiểm tra thông qua vết mổ khu vực cổ họng.
• Sinh thiết nội soi: Cách lày này thường được sử dụng với bệnh nhân ung thư vòm họng, bác sĩ sẽ tiến hành lấy mẫu mô tế bào để xét nghiệm trong quá trình nội soi họng.

Để đánh giá tình trạng, xác định giai đoạn ung thư vòm họng bác sĩ có thể yêu cầu bạn làm thêm các xét nghiệm khác như: CT Scan, MRI, chụp X-quang,...

4. Có thể phòng tránh ung thư vòm họng không?

Để phòng ngừa căn bệnh ung thư vòm họng bạn cần duy trì một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học:

• Không hút thuốc lá: Có nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh việc không hút thuốc là có thể làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư vòm họng. Nếu như bạn đang hút thuốc lá, hãy bỏ thuốc trong thời gian sớm nhất để đảm bảo sức khỏe.
• Hạn chế sử dụng rượu, bia và các loại đồ uống có chứa cồn.
• Không nên ăn nhiều các loại thực phẩm được chế biến theo phương thức lên men như là thịt muối, cà muối, dưa muối,...
• Không ăn thức ăn khi còn quá nóng để tránh gây tổn thương đến vùng hầu họng.
• Luyện tập thể dục thường xuyên để tăng cường sức khỏe.

Các triệu chứng của ung thư vòm họng có thể khó xác định ở giai đoạn đầu của bệnh do nhiều triệu chứng giống với triệu chứng của các bệnh lý tai mũi họng thông thường nên người bệnh và ngay cả bác sĩ cũng dễ chủ quan và bỏ qua.