Điều trị đau do các loại ung thư thường gặp

Bài được viết bởi Thạc sĩ - Bác sĩ Mai Viễn Phương - Trưởng đơn nguyên Nội soi tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Đau là một triệu chứng phổ biến của ung thư. Trên thực tế, người ta ước tính rằng, khoảng 66% những người bị ung thư sẽ cảm thấy đau đớn như một triệu chứng tại một số thời điểm. Đau do ung thư có thể do một số nguyên nhân; bao gồm bản thân bệnh ung thư, ảnh hưởng của các phương pháp điều trị hoặc phẫu thuật khác nhau được sử dụng để điều trị ung thư. Hãy đọc bài viết sau để tìm hiểu thêm về bệnh ung thư và cơn đau.

Tất cả các bệnh ung thư đều có khả năng gây ra đau đớn. Mức độ đau do ung thư mà bạn có thể gặp phải có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

• Các loại ung thư.
• Các giai đoạn của ung thư và nó có xâm lấn hoặc di căn hay không.
• Khả năng chịu đau của cá nhân bạn.
• Các tình trạng sức khỏe khác mà bạn có thể có.
• Các loại phương pháp điều trị và liệu pháp bạn đang nhận được.

Theo Viện ung thư quốc gia Mỹ, những người trẻ tuổi có nhiều khả năng bị đau do ung thư hơn và những người bị ung thư giai đoạn cuối có xu hướng bị đau dữ dội hơn.

Ung thư xương là khi ung thư xảy ra trong xương của bạn. Ung thư bắt nguồn từ xương, được gọi là ung thư xương nguyên phát, thực sự khá hiếm ở người lớn. Trên thực tế, nó chỉ tạo nên 0,2% của tất cả các bệnh ung thư.

Nhiều khi ung thư xương là do ung thư di căn đến xương từ một vị trí khác trong cơ thể. Điều này có thể xảy ra với nhiều loại ung thư, chẳng hạn như ung thư vú, phổi và tuyến tiền liệt .

Ung thư tuyến tụy là bệnh ung thư phát triển trong tuyến tụy của bạn. Tuyến tụy là cơ quan sản xuất các enzyme quan trọng cho quá trình tiêu hóa. Nó cũng giúp điều chỉnh lượng đường trong máu của bạn.

Ung thư đầu và cổ là những bệnh bắt đầu từ:

• Môi và miệng.
• Họng.
• Thanh quản.
• Mũi và xoang.
• Tuyến nước bọt.

Các phổ biến nhất triệu chứng của một khối u não ở người lớn là đau đầu. Những cơn đau đầu này thường trở nên thường xuyên và nghiêm trọng hơn khi thời gian trôi qua.

Ung thư phổi là ung thư bắt đầu trong phổi của bạn. Đó là một trong những các bệnh ung thư phổ biến trên thế giới. Tương tự như ung thư tuyến tụy, ung thư phổi có ít triệu chứng trong giai đoạn đầu. Bởi vậy mà nhiều khi, nó không được chẩn đoán cho đến khi đã đến các giai đoạn sau.

Khi ung thư phổi phát triển và lan rộng, nó có thể gây áp lực lên phổi và thành ngực của bạn. Điều này có thể dẫn đến cơn đau ngực trở nên tồi tệ hơn khi bạn thở, ho hoặc cười. Ngoài ra, các khối u có thể chặn một phần hoặc hoàn toàn một số đường thở. Điều này cũng có thể dẫn đến khó chịu và có thể gây ra các triệu chứng đau buồn như khó thở và thở khò khè .

Có nhiều cách khác nhau để giúp kiểm soát cơn đau do ung thư. Chẳng hạn như:

Thuốc được kê đơn có thể giúp giảm bớt cơn đau do ung thư. Bác sĩ sẽ chọn một loại thuốc dựa trên mức độ đau nhẹ, trung bình hay nặng.

Một số ví dụ về các loại thuốc có thể được sử dụng để giảm đau do ung thư là:

• Acetaminophen và thuốc chống viêm không steroid (NSAID). Nói chung, acetaminophen và NSAID được kê đơn khi cơn đau nhẹ. Tuy nhiên, NSAID cũng có thể được sử dụng cùng với opioid cho các cơn đau vừa đến nặng. Một số ví dụ về NSAID được sử dụng để giảm đau do ung thư bao gồm:
  • Celecoxib.
  • Diclofenac.
  • Ibuprofen.
  • Ketoprofen.
  • Ketorolac.
• Thuốc giảm đau nhóm opioid. Nếu bạn bị đau vừa hoặc đau dữ dội, bạn có thể được kê đơn opioid . Đây là những loại thuốc giảm đau mạnh và có khả năng dẫn đến dung nạp hoặc nghiện , vì vậy, việc sử dụng chúng phải được theo dõi cẩn thận. Opioid được sử dụng để giảm đau do ung thư là:
  • Buprenorphine.
  • Codeine.
  • Diamorphine.
  • Fentanyl.
  • Hydrocodone.
  • Hydromorphone.
  • Methadone.
  • Morphin.
  • Oxycodone.
  • Oxymorphone.
  • Tapentadol.
  • Tramadol.
• Các loại thuốc khác. Tùy thuộc vào loại đau bạn đang gặp phải, có thể các loại thuốc khác có thể được sử dụng như một phần trong kế hoạch kiểm soát cơn đau của bạn. Ví dụ như:
  • Thuốc chống động kinh như gabapentin và pregabalin.
  • Thuốc chống trầm cảm như thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs) và một số loại chất ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRI).
  • Thuốc corticosteroid.
  • Thuốc điều trị khi ung thư đã di căn đến xương, bao gồm bisphosphonates và denosumab.

Ngoài thuốc, có nhiều cách khác để giúp kiểm soát cơn đau do ung thư. Chúng có thể bao gồm:

• Ức chế dây thần kinh. Tiêm thuốc gây tê hoặc thuốc khác để ngăn chặn cơn đau dây thần kinh.
• Kích thích thần kinh. Có thể bao gồm kích thích dây thần kinh điện qua da (TENS) hoặc cấy một thiết bị vào cơ thể. Cả hai đều hoạt động bằng cách kích thích các dây thần kinh với một dòng điện nhẹ, giúp giảm đau.
• Cắt các dây thần kinh cụ thể gần tủy sống. Đây là một loại phẫu thuật giảm đau bằng cách cắt các dây thần kinh cụ thể gần tủy sống. Thủ tục này ít phổ biến hơn.

Phương pháp điều trị thay thế. Các liệu pháp thay thế khác nhau có thể được sử dụng cùng với các phương pháp điều trị tiêu chuẩn để giúp giảm đau do ung thư. Một số ví dụ bao gồm châm cứu, thôi miên và kỹ thuật thư giãn .

Ngoài cơn đau do chính bệnh ung thư gây ra, các loại phương pháp điều trị ung thư khác nhau cũng có thể dẫn đến đau đớn.

Phẫu thuật có thể được sử dụng để loại bỏ một khối u khỏi cơ thể của bạn. Nếu bạn phẫu thuật ung thư, bạn sẽ bị đau sau phẫu thuật trong những ngày hoặc vài tuần sau khi làm thủ thuật.

Đau do phẫu thuật thường được điều trị bằng cách sử dụng thuốc. Có thể bạn sẽ cần sử dụng thuốc giảm đau mạnh ngay sau khi phẫu thuật và sau đó, chuyển sang thuốc ít mạnh hơn trong những ngày tiếp theo.

Trong một số trường hợp, bạn có thể gặp phải cơn đau ảo sau khi phẫu thuật. Đây là cơn đau hoặc cảm giác khó chịu đến từ một vùng cơ thể bạn đã bị cắt bỏ. Nó có thể xảy ra nếu bạn đã phẫu thuật cắt bỏ vú hoặc chi. Có một số phương pháp điều trị có thể hiệu quả đối với chứng đau ảo. Bao gồm thuốc, TENS hoặc vật lý trị liệu.

Hóa trị sử dụng thuốc mạnh để tiêu diệt tế bào ung thư. Tuy nhiên, nó cũng có thể dẫn đến các tác dụng phụ gây đau đớn. Một trong số đó là bệnh thần kinh ngoại biên do hóa trị liệu (CIPN), có thể gây đau, tê và ngứa ran.

Theo Viện ung thư quốc gia của Mỹ, các nghiên cứu về thuốc và các sản phẩm tự nhiên giúp giảm đau do CIPN đã có kết quả khác nhau. Một số ví dụ về các loại thuốc có thể được sử dụng bao gồm:

• Thuốc tê tại chỗ.
• Steroid ngắn hạn.
• Thuốc chống co giật.
• Thuốc chống trầm cảm.
• Opioid.

Các phương pháp điều trị thay đổi cho CIPN cũng đang được khám phá. Một số ví dụ trong số này là châm cứu và liệu pháp thư giãn.

Loét miệng và họng cũng có thể phát triển như một tác dụng phụ của hóa trị liệu. Mặc dù những biểu hiện này cuối cùng sẽ tự biến mất nhưng bạn có thể giảm bớt sự khó chịu bằng cách bôi thuốc giảm đau tại chỗ và tránh các thực phẩm có thể gây kích ứng vết loét.

Xạ trị sử dụng lượng bức xạ cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Giống như hóa trị, nó cũng có thể gây ra các tác dụng phụ đau đớn. Chúng có thể bao gồm:

• Viêm da, là tình trạng da bị kích ứng và viêm ở những vùng được điều trị bằng bức xạ.
• Viêm niêm mạc, là tình trạng viêm màng nhầy do xạ trị.
• Viêm phổi do bức xạ, là tình trạng viêm phổi có thể xảy ra khi ngực được điều trị bằng bức xạ.
• Viêm bàng quang do bức xạ, xảy ra khi bức xạ làm tổn thương niêm mạc bàng quang.
• Bệnh đám rối cánh tay, là tổn thương các dây thần kinh ở cánh tay.

Điều trị các tác dụng phụ của xạ trị có thể phụ thuộc vào các triệu chứng bạn đang gặp phải. Chúng có thể bao gồm thuốc giảm đau, steroid để giảm viêm hoặc thuốc chống co giật cho đau dây thần kinh.

Các loại phương pháp điều trị ung thư khác, chẳng hạn như liệu pháp miễn dịch và liệu pháp nhắm mục tiêu cũng có thể gây ra đau đớn như một tác dụng phụ.

• Liệu pháp miễn dịch. Liệu pháp miễn dịch giúp hệ thống miễn dịch của bạn chống lại bệnh ung thư. Đau do phương pháp điều trị này có thể bao gồm đau tại chỗ kim tiêm và đau nhức toàn thân.
• Liệu pháp nhắm mục tiêu. Liệu pháp nhắm mục tiêu bao gồm các kháng thể và các phân tử nhỏ nhắm mục tiêu cụ thể vào các tế bào ung thư. Một số người đang được điều trị bằng liệu pháp nhắm mục tiêu có thể bị lở miệng.

Thuốc được sử dụng để giúp giảm bớt những tác dụng phụ này khi bạn được điều trị. Các tác dụng phụ thường biến mất sau khi điều trị của bạn kết thúc.

Đau do ung thư có thể được kiểm soát hiệu quả bằng nhiều phương pháp, giúp giảm bớt triệu chứng này và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn. Do đó, hãy nói chuyện với bác sĩ nếu:

• Đau mới xảy ra hoặc xảy ra ở một vị trí khác.
• Đau không biến mất.
• Đau xảy ra giữa các liều thuốc.
• Các loại thuốc giảm đau hiện tại của bạn không hiệu quả.
• Đau làm cản trở cuộc sống hàng ngày của bạn bằng cách ảnh hưởng đến chuyển động, giấc ngủ hoặc khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày của bạn.

Khi bạn gặp bác sĩ, hãy nói với họ:

• Bạn bị đau ở đâu?
• Cảm giác đau như thế nào?
• Cơn đau nghiêm trọng như thế nào?
• Cơn đau kéo dài bao lâu?
• Cơn đau đầu tiên bắt đầu khi nào?
• Cơn đau có xảy ra vào một thời điểm cụ thể không?
• Cơn đau có xảy ra với các cử động hoặc hoạt động cụ thể không?
• Những thứ nào làm cho cơn đau dịu đi hoặc trở nên tồi tệ hơn?

Có khả năng bạn sẽ được yêu cầu đánh giá mức độ đau của mình trên thang điểm từ 1 - 10. Ví dụ: 1 có nghĩa là bạn đang cảm thấy ít đau và 10 có nghĩa là bạn đang trải qua cơn đau rất nặng. Bác sĩ và nhóm chăm sóc của bạn có thể sử dụng thông tin này cũng như tiền sử bệnh của bạn để giúp lập kế hoạch kiểm soát cơn đau của bạn tốt hơn.

Đau là một triệu chứng phổ biến của bệnh ung thư. Nó có thể được gây ra bởi chính bệnh ung thư, bởi các phương pháp được sử dụng để điều trị ung thư, hoặc cả hai. Một số bệnh ung thư có liên quan đến đau nhiều hơn những bệnh ung thư khác. Chẳng hạn như ung thư xương, tuyến tụy, đầu và cổ. Tuy nhiên, cơn đau có thể xảy ra với tất cả các bệnh ung thư.

Điều quan trọng cần ghi nhớ là đau do ung thư có thể điều trị được. Trên thực tế, có nhiều phương pháp có thể được sử dụng để kiểm soát cơn đau do ung thư. Các thông tin trên đây đều mang tính chất tham khảo. Bạn nên hỏi kỹ ý kiến bác sĩ trước khi quyết định bất kì phương pháp điều trị nào.

Hãy theo dõi trang web: Vinmec.com thường xuyên để cập nhật nhiều thông tin hữu ích khác.

Nguồn tham khảo: cancer.org, nih.gov, cancer.gov