Bấm huyệt nào chữa chứng mất ngủ?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Bùi Xuân Lực - Bác sĩ Y Học Cổ Truyền - Trung tâm Y Học Cổ Truyền Vinmec - Sao Phương Đông.

Nguồn gốc của thủ thuật bấm huyệt là từ Y Học Cổ Truyền của Trung Hoa. Đây là một phương pháp không xâm lấn, an toàn và hiệu quả để điều trị các bệnh về thể chất và tâm lý dựa trên các nguyên tắc của châm cứu.

Về giấc ngủ, bấm huyệt trị mất ngủ đề cập đến nhiều khía cạnh thể chất và tinh thần có thể gây trở ngại cho quá hình hình thành cũng như duy trì giấc ngủ. Theo đó, nếu biết được bấm huyệt nào để dễ ngủ sẽ có thể giúp mọi người đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn và ngủ ngon hơn sau khi thực hành, vì các huyệt liên quan đến giấc ngủ giúp làm dịu tâm trí và cơ thể.

Mặc dù là một kinh nghiệm từ cổ xưa, phải đến thời đại gần đây, giới khoa học mới bắt đầu xác nhận tác dụng của bấm huyệt đối với chứng mất ngủ. Từ trẻ em đến bệnh nhân ung thư và người già, kỹ thuật này đã được chứng minh là cải thiện chất lượng giấc ngủ nói chung và giảm nhu cầu sử dụng thuốc an thần.

Ví dụ, một nghiên cứu gần đây đã xem xét cách bấm huyệt ảnh hưởng đến chứng mất ngủ ở thanh thiếu niên khoảng 15 tuổi. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng bấm huyệt không chỉ giúp đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn mà còn giúp duy trì giấc ngủ hiệu quả.

Một nghiên cứu khác cũng xác nhận hiệu quả tương tự đối với chứng mất ngủ do ung thư, với 80% bệnh nhân cho biết chất lượng giấc ngủ được cải thiện sau hai tuần điều trị bằng cách bấm huyệt.

Người cao tuổi cũng có thể được hưởng lợi từ hiệu quả của bấm huyệt ngủ ngon, cải thiện chất lượng giấc ngủ hơn rất nhiều. Một nghiên cứu xác nhận rằng sau khi điều trị bấm huyệt cho người lớn tuổi ba ngày mỗi tuần trong bốn tuần, những người tham gia đã thấy những cải thiện đáng kể về chất lượng giấc ngủ, thời lượng ngủ, hiệu quả giấc ngủ, rối loạn giấc ngủ, độ trễ giấc ngủ và hiệu suất hàng ngày.

Như vậy, ngày càng có nhiều nghiên cứu tìm hiểu hiệu quả của bấm huyệt đối với giấc ngủ và chứng mất ngủ, cộng đồng khoa học vẫn đang tiếp tục mở rộng kiến thức về chủ đề này. Tuy nhiên, tất cả đều đồng ý rằng bấm huyệt là một phương pháp tuyệt vời không xâm lấn có thể giúp mọi người chống lại chứng mất ngủ và có được giấc ngủ ngon hơn.

Theo các chuyên gia Y Học Cổ Truyền, có 350 điểm huyệt trong cơ thể. Tuy nhiên, không phải tất cả những điểm này đều liên quan đến giấc ngủ. Sau đây là 7 huyệt có thể thực hành bấm huyệt trị mất ngủ hiệu quả nhất:

Huyệt Phong Trì nằm ở hai bên, đối xứng qua qua đường cột sống nằm ở sau cổ. Đây là nơi kết thúc của đường chân tóc, ngay dưới vị trí cổ gặp đường cong của hộp sọ.

Để giúp tạo cảm hứng cho giấc ngủ, hãy dùng cả hai tay tạo áp lực lên những điểm này đồng thời. Người thực hiện nên đan hai tay vào nhau và ôm lấy đầu, cho phép ngón tay cái hướng xuống dưới để xoa bóp từng điểm áp lực trên huyệt Phong Trì. Thử chuyển động nhẹ nhàng theo vòng tròn hoặc tạo một áp lực nhất định trong tối đa 3 phút trước khi ngủ tại vị trí này sẽ giúp ngủ dễ dàng hơn.

Nằm ở cổ tay bên trong, không xa nơi thường đặt tay để bắt mạch, bấm huyệt trị mất ngủ tại huyệt Nội Quan thực sự dễ dàng để trở thành thói quen trước khi đi ngủ. Mọi người đều dễ dàng tìm thấy huyệt Nội Quan nằm giữa hai đường gân ở cổ tay. Nhẹ nhàng dùng ngón tay cái áp một chút lên cổ tay và sẽ nhận thấy hai đường gân rõ ràng. Chỗ ở giữa hai cái này chính là huyệt Nội Quan.

Vì việc bấm huyệt chữa mất ngủ tại huyệt Nội Quan dễ thao tác, mọi người có thể tiếp tục tạo áp lực tại đây cho đến khi đã chìm vào giấc ngủ mơ màng. Xoa bóp huyệt đạo này theo chuyển động tròn trong vài phút trước khi ngủ. Nếu muốn, có thể giữ áp lực mà không di chuyển để giúp chìm vào giấc ngủ một cách nhẹ nhàng.

Một trong những điểm thực hiện bấm huyệt trị mất ngủ dễ xác định nhất, huyệt An Miên chỉ đơn giản là nằm ở vị trí sau tai. Chính xác là huyệt An Miên thường nằm ngay giữa dái tai và đường chân tóc ở phía sau cổ.

Sử dụng ngón cái hoặc ngón trỏ để xoa bóp vị trí này trước khi ngủ sẽ giúp nhanh chóng bắt đầu cảm thấy nhịp tim của mình chậm lại, khiến trí não sẵn sàng chìm vào giấc ngủ.

Còn được gọi là huyệt Thần Nam, đây là một điểm khác rất dễ tiếp cận khi cố gắng chìm vào giấc ngủ. Để xác định vị trí của huyệt Thần Môn, hãy đi theo mặt của lòng bàn tay xuống từ ngón tay út cho đến khi gặp nếp gấp ở cổ tay. Nhấn nhẹ nhàng vào đây bằng ngón tay cái từ bàn tay khác sẽ nhận thấy một khoảng trống giữa các gân để có thể tạo áp lực.

Cũng như các huyệt khác, xoa bóp nhẹ nhàng tại huyệt Thần Môn theo chuyển động tròn hoặc chuyển động lên xuống. Mặt khác, có thể tạo áp lực nhất quán trong vài phút nếu muốn làm chậm lại giấc ngủ.

Ngoài ra, việc day ấn trên huyệt Thần Môn và cả châm cứu tại đây không chỉ giúp chữa chứng mất ngủ mà còn cả cải thiện tình trạng lo âu, trầm cảm và bệnh tim.

Huyệt Tam Âm Giao có vị trí khó có thể tiếp cận được khi đang ở tư thế ngủ, trừ khi có tư thế ngủ nghiêng một bên như tư thế bào thai. Do đó, không thể tự thực hiện bấm huyệt chữa mất ngủ tại đây mà cần người ngủ cùng trợ giúp.

Để tìm thấy huyệt Tam Âm Giao, cách đơn giản là xác định vị trí trên cùng của mắt cá chân. Ấn nhẹ lên điểm cao nhất của mắt cá chân và sau đó tìm phần xương tròn giống như quả bóng. Từ đây, đo chiều rộng bốn ngón tay tính đến chân và bằng cách ấn nhẹ, sẽ thấy có một vết lõm nhỏ ở giữa hai gân là huyệt Tam Âm Giao .

Lưu ý rằng đừng ấn vào chỗ này đối với phụ nữ đang mang thai vì có thể làm kích thích chuyển dạ.

Trong các huyệt đạo, bấm huyệt nào để dễ ngủ? Huyệt Ấn Đường có lẽ là một trong những điểm bấm huyệt được biết đến nhiều nhất, huyệt Ấn Đường là điểm nằm ngay giữa hai mắt. Sử dụng ngón tay hoặc ngón cái ấn nhẹ giữa mắt và lông mày.

Đối với những người bị đau đầu hoặc đau xoang, đây là một điểm bấm huyệt tuyệt vời. Huyệt Ấn Đường không chỉ giúp tạo cảm hứng cho giấc ngủ, mà mát-xa đủ và tập trung vào khu vực này có thể giúp giảm căng thẳng trên trán, quai hàm, cổ và vai.

Huyệt Thái Khê để bấm huyệt ngủ ngon là ở bàn chân, gần gót chân. Đi theo gót chân lên từ lòng bàn chân và đi vào trong về phía mắt cá chân, ngay trước khi chạm đến mắt cá chân trong sẽ nhận thấy một vết lõm nhỏ giữa các gân. Đây là huyệt Thái Khê, bằng cách tạo một áp lực nhẹ nhưng nhất quán, cơ thể sẽ trở nên thư thái hơn và sẵn sàng cho giấc ngủ.

Nếu muốn đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn, cách tốt nhất là thực hiện bấm huyệt chữa mất ngủ vào một hoặc nhiều điểm nêu trên trong một thời gian trước khi đi ngủ. Lúc này, để bấm huyệt dễ ngủ hiệu quả, cần làm theo các hướng dẫn sau:

• Đặt ngón tay cái hoặc ngón trỏ lên huyệt và tạo áp lực vừa đủ để da di chuyển
• Bắt đầu xoa bóp điểm theo chuyển động chậm, tròn
• Với mỗi vài vòng, hãy tăng áp lực nhẹ nhàng để các mô cơ được thư giãn. Nếu không có mô cơ dưới huyệt thì tăng áp từ từ
• Bấm huyệt không gây ra cảm thấy đau, nhưng một số người nhạy cảm có thể có cảm giác đau âm ỉ là bình thường
• Tiếp tục tạo áp lực trong ít nhất một phút
• Lặp lại quy trình sau một khoảng thời gian ngắn, nếu cần.

Một cách khác để bấm huyệt ngủ ngon là nằm trên một tấm thảm bấm huyệt trong vài phút trước khi đi ngủ. Thảm bấm huyệt sẽ kích hoạt đồng thời nhiều điểm bấm huyệt trên cơ thể một cách nhanh chóng hơn.

Tóm lại, bấm huyệt trị mất ngủ là một công cụ trợ giúp tuyệt vời cho vấn đề rối loạn giấc ngủ hay cả vấn đề về thể chất và tinh thần. Nếu biết bấm huyệt nào để dễ ngủ, liệu pháp này sẽ cực kỳ hiệu quả khi được sử dụng để làm dịu tâm trí và thúc đẩy giấc ngủ ngon hơn.