Bảo quản tế bào gốc là một công nghệ tiên tiến, mang lại tiềm năng lớn trong lĩnh vực y học và nghiên cứu. Bằng cách lưu giữ các tế bào gốc trong điều kiện lạnh, phương pháp này giúp duy trì nguyên vẹn cấu trúc và chức năng của tế bào qua thời gian dài. Điều này không chỉ tạo điều kiện cho các ứng dụng y tế hiện đại, mà còn mở đường cho nghiên cứu khoa học tương lai.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sỹ thuộc Trung tâm Công nghệ cao Vinmec.
1. Bảo quản tế bào gốc là gì?
Quá trình bảo quản tế bào gốc bao gồm các bước xử lý mẫu mô và tế bào trong môi trường vô trùng tại phòng thí nghiệm, sau đó sẽ được lưu giữ trong thời gian dài mà không làm mất đi chức năng sinh học. Các nguồn phổ biến để thu thập tế bào gốc bao gồm máu, mô cuống rốn, tủy xương và mô mỡ hoặc có thể thu được từ máu lưu thông ngoại vi.
Việc bảo quản này hướng đến việc sử dụng trong điều trị y tế cho cá nhân lưu trữ cũng như cho thành viên trong gia đình sau này, đồng thời hỗ trợ cho các hoạt động nghiên cứu khoa học và thử nghiệm lâm sàng.
2. Bảo quản tế bào gốc để làm gì?
Việc lưu trữ tế bào gốc, như từ máu cuống rốn của trẻ sơ sinh nhằm phục vụ điều trị cho cả trẻ và các thành viên gia đình nếu gặp các vấn đề sức khỏe liên quan sau này.
Báo cáo của Chương trình Máu cuống rốn năm 2019 cho biết đã có hơn 40.000 trường hợp ghép máu cuống rốn trên toàn cầu và tỷ lệ thành công của các ca ghép này tương đương với ghép tủy xương. Các ngân hàng máu cuống rốn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo quản và cung cấp nhanh chóng tế bào gốc, đảm bảo kịp thời cho điều trị các bệnh liên quan.
Các lợi ích từ việc bảo quản tế bào gốc rất đa dạng và quan trọng bao gồm khả năng cung cấp phương pháp điều trị tiềm năng cho các bệnh hiểm nghèo, giảm thiểu thời gian chờ đợi cho bệnh nhân và mở rộng khả năng điều trị cho nhiều thế hệ trong gia đình.
- Điều trị y tế: Tế bào gốc được áp dụng trong việc chữa trị đa dạng các bệnh như các loại ung thư, bệnh di truyền và rối loạn miễn dịch.
- Thuốc cá nhân hóa: Việc bảo quản tế bào gốc có thể được sử dụng để điều trị cá nhân hoặc thành viên gia đình, tạo điều kiện cho việc áp dụng các liệu pháp được cá nhân hóa phù hợp với đặc điểm di truyền của từng người.
- Tiết kiệm thời gian: Người bệnh và người nhà có thể không phải chờ đợi tìm người hiến tặng phù hợp, nhờ vào việc bảo quản tế bào gốc có sẵn để sử dụng khi cần thiết.
- Hiệu quả bảo quản: Tế bào gốc bảo quản trong các ngân hàng có thể duy trì chức năng lâu dài.
- Nghiên cứu y học: Tế bào gốc còn có vai trò quan trọng trong nghiên cứu, giúp phát triển và cải tiến các phương pháp điều trị, cung cấp thông tin giá trị để tìm ra cách chữa trị mới cho nhiều loại bệnh.
3. Tế bào gốc được bảo quản như thế nào?
Hiện nay, việc bảo quản tế bào gốc trong thời gian dài được thực hiện thông qua kỹ thuật đông lạnh có kiểm soát. Quá trình này bao gồm việc đặt tế bào gốc vào trong túi chuyên dụng, sau đó được bảo vệ bằng hộp nhôm. Các hộp này tiếp tục được đưa vào thiết bị làm lạnh, được hạ nhiệt một cách có kiểm soát cho đến khi nhiệt độ giảm xuống âm 90 độ C.
Bước cuối cùng là chuyển các mẫu vào bảo quản trong môi trường hơi lạnh của nito lỏng ở nhiệt độ âm 196 độ C. Hệ thống bảo quản này được trang bị các báo động nhiệt độ để đảm bảo rằng các mẫu được giữ an toàn.
Các nhà khoa học tin tưởng rằng, với phương pháp này, tế bào gốc có thể được giữ nguyên vẹn trong nhiều thập kỷ, sẵn sàng cho các ứng dụng và nghiên cứu y tế trong tương lai.
4. Tế bào gốc bảo quản được bao nhiêu năm?
Khi được xử lý và bảo quản ở nhiệt độ cực thấp, các tế bào gốc có thể duy trì chức năng của mình trong nhiều năm do hoạt động sinh học bị giảm xuống mức tối thiểu. Quá trình này đảm bảo rằng chất lượng và cấu trúc của tế bào được bảo toàn trong thời gian dài. Kết quả là tỷ lệ tế bào còn sống sau khi được rã đông thường đạt từ 80 đến 90%. Các mẫu tế bào được bảo quản từ những năm 1990 cho đến nay vẫn cho thấy khả năng duy trì sự sống.
5. Quy trình bảo quản tế bào gốc
Quá trình thu thập máu dây rốn diễn ra vào thời điểm giữa của quá trình sinh, ngay sau khi em bé chào đời dây rốn được cắt và kẹp trước khi bánh rau ra hoàn toàn khỏi cơ thể mẹ. Kỹ thuật viên sử dụng kim để chọc vào tĩnh mạch dây rốn, cho phép máu chảy vào túi chứa chất chống đông và thu thập toàn bộ lượng máu có trong dây rốn. Nếu cần máu từ bánh rau cũng có thể được lấy thêm sau khi sinh.
Phương pháp này không gây hại cho sức khỏe của cả mẹ và bé. Máu dây rốn sau khi thu thập được xử lý qua nhiều công đoạn phức tạp để tinh lọc, loại bỏ các tế bào không cần thiết như hồng cầu và huyết tương, chỉ giữ lại tế bào có nhân chứa nhiều tế bào gốc. Điều này giúp làm sạch và tối ưu hóa mẫu tế bào gốc cho việc lưu trữ dài hạn. Mẫu tế bào gốc cũng được kiểm tra kỹ lưỡng về số lượng, nhóm máu ABO, Rh(D) và sàng lọc bệnh truyền nhiễm cũng như bệnh tan máu bẩm sinh để đảm bảo chất lượng và an toàn của mẫu được bảo quản.
Sau khi được tách ra, các tế bào gốc được đặt trong túi đặc biệt dành cho bảo quản và tiếp tục được đưa vào hệ thống làm lạnh tự động. Quá trình làm lạnh này diễn ra cho đến khi đạt đến nhiệt độ cần thiết, sau đó mẫu được chuyển vào bình lưu trữ đông lạnh. Quy trình này đảm bảo tế bào gốc có thể "sống" và có thể dễ dàng được lấy ra sử dụng khi cần thiết cho các mục đích điều trị hoặc nghiên cứu.
Việc bảo quản tế bào gốc có nhiều lợi ích thiết thực, không chỉ cho trẻ sơ sinh mà còn cho các thành viên trong gia đình. Cha mẹ nên cân nhắc lựa chọn các cơ sở y tế có uy tín, trang bị Trung tâm Tế bào gốc và Ngân hàng mô chuyên nghiệp và hiện đại để đảm bảo tế bào gốc được bảo quản một cách an toàn và hiệu quả. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng tế bào gốc trong tương lai, có thể hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau, đem lại lợi ích lâu dài cho sức khỏe của trẻ và người thân.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
