Yếu tố nguy cơ gây lạc nội mạc tử cung là vấn đề ngày càng trở nên phổ biến hiện nay. Hội chứng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản mà còn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ và cơ chế phát triển của bệnh là bước quan trọng giúp chị em chủ động trong việc phòng ngừa và điều trị.
Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Trần Thị Mai Hương - Bác sĩ Sản phụ khoa - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.
1. Lạc nội mạc tử cung là gì?
Lạc nội mạc tử cung là một bệnh lý phổ biến ở phụ nữ, xảy ra khi các tế bào nội mạc tử cung phát triển ngoài tử cung, có thể lan đến các cơ quan khác như buồng trứng, ống dẫn trứng, thành ngoài tử cung, dây chằng hỗ trợ tử cung, trực tràng và bàng quang. Trong một số trường hợp hiếm gặp, các mô này có thể lan ra ngoài ổ bụng và ảnh hưởng đến các cơ quan khác như phổi.
Các mô này, giống như nội mạc tử cung bình thường, cũng sẽ bong ra và chảy máu trong chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, vì các mô này đã thoát ra ngoài tử cung và phát triển trong các cơ quan xung quanh, máu sẽ chảy ngược vào trong và gây kích ứng các mô xung quanh. Điều này có thể tạo ra các khối u, mô dính và sẹo, lâu dần dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng như vô sinh.
Lạc nội mạc tử cung thường phát triển một cách lặng lẽ và không có dấu hiệu rõ ràng, khiến bệnh khó nhận biết trong giai đoạn đầu. Do đó, phần lớn các trường hợp chỉ được phát hiện khi bệnh đã tiến triển nghiêm trọng. Một số triệu chứng có thể xuất hiện như đau vùng chậu, đau bụng dữ dội trong kỳ kinh nguyệt hoặc cảm giác khó chịu khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, những triệu chứng này không đủ rõ ràng để kết luận bệnh.
Theo thống kê, khoảng 6-10% phụ nữ trên toàn thế giới mắc bệnh lạc nội mạc tử cung, nhưng con số thực tế có thể cao hơn vì nhiều người không biết mình mắc bệnh và không đi khám. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như ung thư hoặc vô sinh.
2. Yếu tố nguy cơ gây lạc nội mạc tử cung
Hiện nay, y học vẫn chưa xác định được nguyên nhân lạc nội mạc tử cung ở phụ nữ. Tuy nhiên, chúng ta có thể xem xét một số yếu tố nguy cơ gây lạc nội mạc tử cung.
2.1 Trào ngược kinh nguyệt
Đây được xem là một trong những nguyên nhân chính gây ra lạc nội mạc tử cung. Trong máu kinh, có chứa các tế bào nội mạc tử cung. Thay vì thoát ra ngoài cơ thể trong kỳ kinh nguyệt, những tế bào này lại chảy ngược vào trong qua ống dẫn trứng và vào khoang chậu. Tại đây, các tế bào "lạc" sẽ bám vào thành chậu và bề mặt các cơ quan trong vùng chậu, tiếp tục phát triển như những tế bào nội mạc tử cung bình thường, làm dày lên và gây chảy máu trong chu kỳ kinh nguyệt.
2.2 Biến đổi tế bào phôi thai
Biến đổi tế bào phôi thai cũng có thể là một yếu tố góp phần vào sự phát triển của lạc nội mạc tử cung. Khi tăng trưởng và biến đổi, các tế bào phôi thai có thể kích thích sự phát triển và hình thành của các tế bào lót trong khoang bụng và khu vực chậu. Sự hình thành này có thể dẫn đến sự xuất hiện của các tế bào nội mạc tử cung ở bên ngoài tử cung.
2.3 Sẹo do phẫu thuật
Các vết sẹo do phẫu thuật, chẳng hạn như mổ lấy thai hoặc cắt bỏ tử cung, có thể tạo điều kiện cho các tế bào nội mạc tử cung bám dính vào vết mổ và gây ra tình trạng lạc nội mạc tử cung.
2.4 Sự dịch chuyển của các tế bào nội mạc tử cung
Một nguyên nhân khác dẫn đến lạc nội mạc tử cung là sự di chuyển của các tế bào nội mạc tử cung. Các tế bào này có thể được mang đi đến các cơ quan khác trong cơ thể thông qua dịch mô hoặc mạch máu, từ đó dẫn đến sự phát triển bất thường của các tế bào này ở những vị trí ngoài tử cung.
2.5 Các vấn đề về hệ miễn dịch
Lạc nội mạc tử cung có thể phát triển khi hệ miễn dịch của cơ thể gặp phải một số vấn đề. Khi đó, khả năng nhận diện và loại bỏ các tế bào nội mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung bị suy giảm, dẫn đến việc các mô tế bào này không bị ngừng phát triển và gây ra lạc nội mạc.
2.6 Di truyền
Một số nghiên cứu cho thấy lạc nội mạc tử cung có xu hướng di truyền trong gia đình. Nếu trong gia đình có người thân (như bà, mẹ, dì, chị hay em gái mắc bệnh), nguy cơ người đó cũng sẽ mắc phải căn bệnh này sẽ cao hơn. Thêm vào đó, các tế bào nội mạc tử cung có thể hình thành ngoài tử cung ngay từ khi còn trong bụng mẹ, góp phần làm tăng khả năng mắc bệnh sau này.
2.7 Một số yếu tố khác
Bên cạnh các nguyên nhân trên, dưới đây là một số yếu tố nguy cơ gây bệnh ở phụ nữ, bao gồm:
- Có tiền sử bị viêm vùng chậu.
- Chưa bao giờ sinh con.
- Bắt đầu có kinh nguyệt trước 12 tuổi.
- Tử cung hoặc âm đạo có hình dạng bất thường.
- Tiếp xúc với hóa chất công nghiệp như Dioxin.
3. Triệu chứng và biến chứng
Dấu hiệu lạc nội mạc tử cung đầu tiên mà người bệnh gặp phải là cảm giác đau ở vùng chậu, đặc biệt là khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt. Cơn đau có thể tăng dần theo thời gian. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể gặp phải một số triệu chứng khác, chẳng hạn như:
- Đau bụng và vùng thắt lưng.
- Đau vùng chậu kéo dài, đặc biệt là trong kỳ kinh nguyệt.
- Đau khi đi đại tiện hoặc tiểu tiện trong thời gian có kinh.
- Đau trong hoặc sau khi quan hệ tình dục.
- Cơn đau dữ dội trong kỳ kinh nguyệt, có thể bắt đầu trước hoặc trong kỳ kinh.
- Chu kỳ kinh nguyệt không đều.
- Máu lẫn trong phân và nước tiểu.
- Chảy máu âm đạo sau khi quan hệ.
- Cảm giác mệt mỏi và kiệt sức.
- Các triệu chứng tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, đầy hơi và buồn nôn trong kỳ kinh nguyệt.
Lạc nội mạc tử cung không đe dọa trực tiếp đến tính mạng, nhưng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng nhiều đến cuộc sống và sức khỏe sinh sản của người bệnh.
- Bệnh gây những cơn đau dữ dội trong mỗi kỳ kinh nguyệt và làm rối loạn chu kỳ kinh.
- Bệnh cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến các bệnh viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm vùng chậu và các vấn đề phụ khoa khác.
- Có thể gây vô sinh nếu không được điều trị.
- Nếu không được chữa trị, bệnh có thể tiến triển thành ung thư.
- Khi phát triển và tích tụ quá nhiều trong cơ thể mà không thoát ra ngoài, các tế bào nội mạc tử cung có thể xâm lấn sang các cơ quan khác như buồng trứng, bàng quang, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và khó lường trước.
Nếu đang gặp phải những triệu chứng này, chị em phụ nữ hãy đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, nhằm tránh các biến chứng nghiêm trọng sau này.
4. Các biện pháp giúp kiểm soát bệnh
Để kiểm soát hiệu quả các triệu chứng của bệnh, chị em phụ nữ có thể thực hiện các biện pháp sau:
- Tập thể dục thường xuyên hoặc tập yoga để giúp giảm đau và cải thiện sức khỏe tổng thể.
- Tắm nước ấm hoặc chườm nóng để làm dịu các cơn đau do co thắt cơ vùng chậu.
- Khi nằm, chị em có thể đặt một chiếc gối dưới đầu gối để giảm căng thẳng cho vùng chậu.
- Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, ăn nhiều rau xanh và các loại thịt trắng như thịt lợn, gà hoặc cá. Hạn chế thực phẩm dầu mỡ và đồ chiên rán.
- Uống đủ nước.
- Thử áp dụng các liệu pháp thư giãn như phản hồi sinh học hoặc các kỹ thuật thư giãn khác để giảm căng thẳng và hỗ trợ giảm đau.
Để giúp khách hàng phát hiện và điều trị sớm các bệnh phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp Gói khám và sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản. Gói khám này giúp phát hiện sớm các bệnh lý viêm nhiễm, từ đó giúp việc điều trị trở nên dễ dàng và tiết kiệm chi phí. Bên cạnh đó, gói khám cũng bao gồm sàng lọc phát hiện sớm ung thư phụ khoa, như ung thư cổ tử cung, ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng.
Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản dành cho nữ giới, không giới hạn độ tuổi và đặc biệt hữu ích với các khách hàng có những triệu chứng sau:
- Chảy máu bất thường ở vùng âm đạo.
- Các vấn đề về kinh nguyệt như chu kỳ dài bất thường hoặc kinh nguyệt không đều.
- Dịch âm đạo bất thường, có mùi hôi hoặc màu sắc khác thường.
- Cảm giác đau hoặc ngứa ở vùng kín.
- Khách hàng có yếu tố nguy cơ như vệ sinh cá nhân không tốt, quan hệ tình dục không an toàn, nạo phá thai...
- Những triệu chứng khác như dịch âm đạo bất thường, ngứa, đau vùng kín, hoặc chảy máu âm đạo bất thường.
Lạc nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng làm mẹ của chị em phụ nữ. Dù vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác nhưng các yếu tố nguy cơ gây lạc nội mạc tử cung có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh này. Vì vậy, hãy đi khám ngay khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào để được điều trị kịp thời và hiệu quả.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
