Độ lọc cầu thận eGFR là một chỉ số quan trọng giúp đánh giá khả năng hoạt động của thận, từ đó phát hiện sự thay đổi của thận. eGFR được tính toán dựa trên kết quả xét nghiệm creatinin kết hợp cùng với một số yếu tố khác như tuổi tác, giới tính và chủng tộc. Nhìn chung, eGFR càng cao, chức năng thận càng tốt.
Bài viết này được viết bởi Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Lê Ngọc Hùng - Trưởng khoa Xét nghiệm - Bác sĩ vi sinh, chuyên ngành Xét nghiệm, tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park.
1. Độ lọc cầu thận eGFR là gì?
Độ lọc cầu thận (Glomerular Filtration Rate - GFR) là đại lượng phản ánh lượng máu được lọc bởi các quản cầu thận mỗi phút. Để đánh giá chức năng thận hiện tại, bác sĩ sẽ đo nồng độ creatinin trong máu và tính toán con số phản ánh hoạt động hiện tại của thận, từ đó được độ lọc cầu thận ước tính (eGFR).
Khi chức năng thận suy giảm do tổn thương hoặc bệnh lý, độ lọc cầu thận eGFR sẽ giảm, dẫn đến tích tụ chất thải trong cơ thể và tăng lên trong máu. Ngược lại, độ lọc cầu thận eGFR càng cao, chức năng thận càng tốt. Chỉ số độ lọc cầu thận eGFR ở mức thường là 90-100 ml/phút.
Thận đảm nhiệm vai trò lọc máu, loại bỏ các chất thải và độc tố, đồng thời giữ lại protein cũng như tế bào máu. Nước tiểu được hình thành từ dịch lọc chứa các chất thải. Nhờ vậy, mỗi ngày 2 quả thận khỏe mạnh có thể lọc được khoảng 200 lít máu và tạo ra khoảng 2 lít nước tiểu.
Mặc dù đo độ lọc cầu thận trực tiếp mang lại kết quả chính xác nhất trong việc đánh giá chức năng thận nhưng phương pháp này lại gặp nhiều hạn chế về mặt kỹ thuật, đòi hỏi đội ngũ nhân viên y tế thực hiện phải có chuyên môn cao. Do đó, phương pháp đo độ lọc cầu thận eGFR được xem là giải pháp thay thế hiệu quả.
Độ lọc cầu thận ước tính (EGFR) là chỉ số được tính toán dựa trên nồng độ creatinin trong huyết thanh. Creatinin là chất thải của mô cơ, được thận lọc ra khỏi máu và phóng thích vào nước tiểu ở tốc độ ổn định. Khi chức năng thận suy giảm, creatinin ít được bài tiết, dẫn đến nồng độ tăng cao trong máu. Do đó, dựa vào nồng độ creatinin trong máu mà có thể ước tính được độ lọc cầu thận eGFR.
Công thức tính độ lọc cầu thận eGFR được xác định dựa trên chỉ số creatinin và/hoặc Cystatin C trong máu kết hợp với thông tin về tuổi tác, giới tính, chủng tộc, chiều cao, cân nặng (ở trẻ em còn có thêm chỉ số BUN - Lượng nitơ trong urê). Nhờ vậy, eGFR giúp đánh giá hiệu quả hoạt động của thận.
2. Vì sao cần xác định độ lọc cầu thận ước tính eGFR?
Độ lọc cầu thận ước tính (eGFR) đóng vai trò quan trọng trong việc:
- Sàng lọc, phát hiện sớm tổn thương thận và chẩn đoán bệnh thận mãn tính.
- Đánh giá và theo dõi chức năng hoạt động của thận.
Độ lọc cầu thận eGFR là thước đo quan trọng phản ánh khả năng lọc chất thải ra khỏi máu của thận, giúp đánh giá mức độ tổn thương thận. Đây cũng là công cụ tốt nhất để theo dõi chức năng thận ở cả người lớn và trẻ em.
Bác sĩ có thể sử dụng kết quả xét nghiệm creatinin máu, cystatin C và chỉ số eGFR để chẩn đoán, theo dõi bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính gây tổn thương thận như đái tháo đường, suy thận hoặc tăng huyết áp.
3. Cách thức đọc kết quả độ lọc cầu thận eGFR
3.1 Chỉ số độ lọc cầu thận eGFR bình thường
Độ lọc cầu thận eGFR ở người trưởng thành khỏe mạnh bình thường cao hơn 90 ml/phút/1,73m2.
Độ lọc cầu thận càng suy giảm khi tuổi càng cao. Hiện tượng này xảy ra ngay với người không mắc bệnh lý về thận. Dưới đây là mức lọc cầu thận ước tính trung bình cho người bình thường dựa theo độ tuổi:
- 20-29 tuổi: 116 mL/phút/1,73m2
- 30-39 tuổi: 107 mL/phút/1,73m2
- 40-49 tuổi: 99 mL/phút/1,73m2
- 50-59 tuổi: 93 mL/phút/1,73m2
- 60-69 tuổi: 85 mL/phút/1,73m2
- Từ 70 tuổi trở lên: 75 mL/phút/1,73m2
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
