Ung thư gan là một trong những loại ung thư phổ biến và nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc tìm hiểu về bệnh là rất quan trọng để có thể phát hiện sớm và có hướng điều trị hiệu quả. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin cơ bản nhất về ung thư gan cần nắm rõ để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thanh Nam - Bác sĩ chẩn đoán hình ảnh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng. Bác sĩ có trên 10 kinh nghiệm trong các lĩnh vực của Chẩn đoán hình ảnh.
1. Ung thư gan là gì?
Ung thư gan là một dạng u ác tính xảy ra tại gan. Phần lớn các trường hợp là ung thư thứ phát hoặc ung thư di căn, tức là bắt nguồn từ các cơ quan khác trong cơ thể.
Gan là cơ quan quan trọng, đảm nhận nhiều chức năng thiết yếu như lọc máu, chuyển hóa chất dinh dưỡng và thuốc từ đường tiêu hóa. Ngoài ra, gan còn loại bỏ độc tố và các chất thải hóa học khỏi máu, sau đó bài tiết ra ngoài, giúp duy trì hoạt động của cơ thể.
Gan được cấu tạo từ nhiều loại tế bào khác nhau, vì vậy các khối u có thể hình thành tại đây. Một số khối u là lành tính (không phải ung thư), trong khi một số khác là ác tính (có khả năng lan sang các cơ quan khác trong cơ thể – di căn). Các loại khối u gan lành tính phổ biến bao gồm:
- U mạch máu.
- Tăng sản nốt khu trú.
- U tuyến tế bào gan lành.
- Nang gan.
- U xơ.
Ung thư gan được chia thành hai loại gồm:
- Ung thư gan nguyên phát: Là loại ung thư bắt đầu phát triển từ gan. Một số loại ung thư nguyên phát phổ biến bao gồm ung thư biểu mô tế bào gan (phổ biến nhất), ung thư nguyên bào gan (hiếm gặp), sarcoma mạch máu (hiếm gặp) và ung thư biểu mô đường mật (ít phổ biến hơn)
- Ung thư thứ phát: Còn được gọi là ung thư di căn, xảy ra khi ung thư từ các cơ quan khác trong cơ thể lan sang gan.
2. Nguyên nhân gây ung thư gan
Ung thư gan nguyên phát (ung thư biểu mô tế bào gan) thường xảy ra ở những người có gan bị tổn thương do dị tật bẩm sinh, lạm dụng rượu hoặc nhiễm trùng mãn tính như viêm gan B, viêm gan C, bệnh hemochromatosis (một rối loạn di truyền gây tích tụ sắt quá mức trong gan) và xơ gan.
Hơn một nửa số trường hợp ung thư gan nguyên phát được chẩn đoán xảy ra ở những người bị xơ gan, thường do lạm dụng rượu. Viêm gan B, viêm gan C và hemochromatosis (bệnh thừa sắt) cũng có thể gây tổn thương gan vĩnh viễn và dẫn đến suy gan. Ngoài ra, ung thư tại gan còn liên quan đến béo phì và bệnh gan nhiễm mỡ.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư ở gan bao gồm:
- Giới tính: Nam giới có khả năng mắc ung thư tế bào gan cao hơn phụ nữ.
- Cân nặng: Béo phì có thể làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào gan.
- Chủng tộc: Người châu Á và các đảo Thái Bình Dương có nguy cơ mắc ung thư ở gan cao hơn người châu Âu.
- Sử dụng steroid: Việc dùng steroid để tăng cường sức mạnh cơ bắp cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Tiền sử bệnh tiểu đường.
- Bệnh di truyền: Các bệnh làm gián đoạn quá trình trao đổi chất bình thường trong cơ thể cũng làm tăng nguy cơ ung thư gan.
3. Triệu chứng ung thư gan
Ung thư gan thường khó phát hiện ở giai đoạn đầu vì thường không có triệu chứng rõ ràng. Các biểu hiện ung thư gan chỉ xuất hiện khi khối u phát triển và trở nên lớn hơn. Tuy nhiên, dấu hiệu ung thư gan có thể được nhận biết thông qua các biểu hiện sau:
- Đầy bụng, chán ăn, sụt cân.
- Vàng da, vàng mắt.
- Đau thượng vị.
- Gan to, lách to.
- Báng bụng.
- Phân màu bạc, nước tiểu vàng sẫm.
4. Xác định mức độ ung thư gan
Sau khi chẩn đoán ung thư gan, bác sĩ sẽ xác định giai đoạn của bệnh. Các kỹ thuật hình ảnh như siêu âm, CT, MRI sẽ được sử dụng để xác định kích thước, vị trí khối u và mức độ lan rộng. Ngoài ra, các phương pháp như xạ hình xương hoặc PET/CT cũng giúp đánh giá giai đoạn ung thư gan.
Ung thư gan được chia thành 4 giai đoạn:
- Giai đoạn I: Khối u đơn lẻ, chưa xâm lấn vào mạch máu.
- Giai đoạn II: Khối u đơn lẻ đã xâm lấn vào mạch máu gần đó hoặc có thể xuất hiện nhiều khối u nhỏ trong gan.
- Giai đoạn III: Nhiều khối u lớn hoặc một khối u lớn đã xâm lấn vào tĩnh mạch chính của gan hoặc các tổ chức xung quanh, như túi mật.
- Giai đoạn IV: Ung thư đã lan ra ngoài gan và di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể.
5. Điều trị ung thư gan
Phương pháp điều trị ung thư gan nguyên phát phụ thuộc vào mức độ của bệnh, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và các yếu tố cá nhân khác. Một số phương pháp điều trị ung thư gan bao gồm:
- Phẫu thuật cắt bỏ khối u.
- Phẫu thuật ghép gan.
- Phương pháp điều trị tại chỗ là phương pháp trực tiếp tiêu diệt khối u bằng các kỹ thuật khác nhau. Các lựa chọn điều trị tại chỗ cho ung thư gan bao gồm: đốt nhiệt, đốt lạnh khối u, tiêm cồn vào khối u, tiêm thuốc hóa trị vào khối u gan và bơm hạt vi cầu phóng xạ Y-90 vào u gan qua động mạch.
- Xạ trị.
- Liệu pháp thuốc nhắm trúng đích.
- Liệu pháp miễn dịch.
- Hóa trị.
6. Ung thư gan sống bao lâu?
Thời gian sống của bệnh nhân ung thư gan phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm thời điểm phát hiện bệnh, loại khối u và việc điều trị sớm hay muộn. Dưới đây là tỷ lệ sống sót sau 5 năm của bệnh nhân ung thư gan trong một số trường hợp:
- Nếu bệnh nhân sức khỏe ổn định và được phẫu thuật sớm, khối u dưới 3cm và gan chỉ mới chớm xơ, tiên lượng sống sau 5 năm có thể lên tới 80 - 90%.
- Nếu được ghép gan ở giai đoạn sớm, tỷ lệ sống sau 5 năm của bệnh nhân đạt 60 - 70%.
- Với khối u > 6cm, khả năng sống sau 5 năm dao động từ 10-15% theo phác đồ điều trị. Nếu khối u đã xâm lấn tĩnh mạch gan (giai đoạn 3 trở lên), tỷ lệ sống sót sau 5 năm chỉ còn khoảng 5%.
- Nếu khối u >10cm hoặc đã di căn, điều trị chỉ nhằm giảm đau và kéo dài sự sống cho bệnh nhân.
7. Chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân
Chăm sóc giảm nhẹ là chăm sóc y tế chuyên biệt nhằm giảm đau và các triệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng. Các chuyên gia trong lĩnh vực này phối hợp với bệnh nhân, gia đình và bác sĩ để đảm bảo quá trình chăm sóc liên tục. Chăm sóc giảm nhẹ có thể được áp dụng song song với các phương pháp điều trị ung thư khác như phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị.
Khi chăm sóc giảm nhẹ được kết hợp với các phương pháp điều trị phù hợp, bệnh nhân ung thư có thể cảm thấy thoải mái hơn và kéo dài tuổi thọ.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec cung cấp Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư gan, giúp sàng lọc bệnh lý cho những người có nguy cơ cao như nghiện rượu bia, xơ gan, có tiền sử gia đình mắc ung thư gan, nhiễm virus viêm gan B, viêm gan C mạn tính...
Khi chọn dịch vụ này, bệnh nhân sẽ được khám, tư vấn và thực hiện các xét nghiệm cùng chẩn đoán hình ảnh để đánh giá chức năng gan, phát hiện các bệnh lý liên quan và sàng lọc ung thư gan.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
Bài viết tham khảo nguồn: Mayoclinic.org, Webmd.com
