Thoát vị khe hoành và trào ngược axit là hai tình trạng y khoa thường gặp và có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Việc hiểu rõ về mối liên hệ giữa thoát vị khe hoành và trào ngược axit là bước đầu tiên quan trọng để tìm kiếm phương pháp điều trị hiệu quả, giảm thiểu tác động đến cuộc sống hàng ngày và cải thiện chất lượng sống cho những người mắc phải tình trạng này.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ chuyên khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Thoát vị khe hoành là gì?
Thoát vị khe hoành xảy ra khi một phần của dạ dày trượt qua lỗ hở trên cơ hoành - nơi thực quản nối với dạ dày và di chuyển vào vùng ngực. Phần lớn các trường hợp không gây triệu chứng, nhưng một số người có thể gặp các vấn đề giống trào ngược dạ dày-thực quản (GERD) như:
- Ợ nóng.
- Trào ngược axit.
- Đầy hơi.
- Buồn nôn.
- Khó nuốt.
- Hơi thở có mùi hôi.
2. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là gì?
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng mãn tính khiến các chất trong dạ dày gồm axit và thức ăn, thường xuyên trào ngược vào thực quản.
Khi cơ vòng này không hoạt động hiệu quả, các chất trong dạ dày có thể trào ngược lên, gây ra các triệu chứng như ợ chua, đầy hơi.
3. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là gì?
Thoát vị khe hoành có thể gây ra bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) nếu không được điều trị kịp thời. Khi bị thoát vị khe hoành, một phần của dạ dày di chuyển lên cao qua cơ hoành vào ngực, làm suy yếu hoặc ảnh hưởng đến chức năng của cơ vòng thực quản dưới (LES).
LES là cơ vòng nằm ở đáy thực quản, nơi kết nối với dạ dày. Nó có hai chức năng quan trọng:
- Khi nuốt, LES thư giãn và mở ra để thức ăn và chất lỏng di chuyển từ miệng xuống dạ dày.
- Sau khi thức ăn và chất lỏng đã đi qua, LES đóng lại để ngăn axit và dịch dạ dày trào ngược lên thực quản.
Nếu thoát vị khe hoành làm ảnh hưởng đến LES, dịch tiêu hóa sẽ trào ngược lên thực quản, gây ra các triệu chứng như GERD: ợ nóng, đau thắt ngực và các vấn đề về tiêu hóa khác. Nếu tình trạng này không được điều trị, có thể dẫn đến GERD mạn tính.
Vì vậy, nếu thường xuyên gặp các triệu chứng trào ngược axit, điều quan trọng là nên tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe để được chẩn đoán chính xác và nhận kế hoạch điều trị phù hợp.
4. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là gì?
Quá trình chẩn đoán cho các tình trạng như thoát vị khe hoành hoặc GERD thường bắt đầu bằng một cuộc trao đổi kỹ lưỡng về tiền sử bệnh lý và một buổi khám lâm sàng tổng quát. Trong buổi khám này, người bệnh sẽ được bác sĩ hỏi về tần suất và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng đang gặp phải.
Nếu nghi ngờ thoát vị khe hoành hoặc GERD, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm chẩn đoán để xác định chính xác nguyên nhân và mức độ tổn thương do acid trào ngược. Các xét nghiệm này thường bao gồm:
- Nội soi.
- Chụp X-quang nuốt bari.
- Kiểm tra độ pH thực quản.
Các xét nghiệm này không chỉ giúp phát hiện tổn thương do axit gây ra mà còn loại trừ các nguyên nhân khác của các triệu chứng như khối u hay các bệnh lý khác của hệ tiêu hóa. Kết quả từ các xét nghiệm này giúp bác sĩ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho người bệnh.
5. Làm thế nào chữa chứng trào ngược axit do thoát vị khe hoành?
Để điều trị chứng trào ngược axit do thoát vị hiatal, phương pháp áp dụng sẽ tùy thuộc vào một số yếu tố như sau:
- Kích thước của thoát vị hiatal.
- Mức độ nghiêm trọng và tần suất của các triệu chứng.
- Tình trạng sức khỏe tổng thể.
5.1 Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống
Nếu được chẩn đoán có thoát vị khe hoành nhỏ mà không gặp triệu chứng gì nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định theo dõi thêm để xem tình trạng không trở nên tồi tệ hơn. Tuy nhiên, để ngăn ngừa các triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) hoặc giảm nhẹ các triệu chứng đã có, người bệnh có thể được khuyến khích áp dụng một số thay đổi trong lối sống và chế độ ăn uống:
- Duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.
- Bỏ hút thuốc.
- Ăn bữa ăn nhỏ hơn, thường xuyên hơn.
- Tránh nằm xuống sau khi ăn.
- Ngủ ngẩng cao đầu giường.
Tránh các loại thực phẩm kích thích như cà chua, cam quýt, caffeine, rượu và các món ăn nhiều dầu mỡ có thể làm tăng triệu chứng trào ngược.
5.2 Điều trị GERD do thoát vị khe hoành bằng thuốc
Nếu triệu chứng của trào ngược axit ít khi xuất hiện, bác sĩ có thể khuyên người bệnh sử dụng các loại thuốc không kê đơn (OTC) như thuốc kháng axit để giảm các triệu chứng nhanh chóng. Thuốc kháng axit giúp trung hòa axit trong dạ dày, mang lại cảm giác dễ chịu gần như ngay lập tức.
Trong trường hợp tình trạng GERD nghiêm trọng, bác sĩ có thể sẽ kê đơn những loại thuốc mạnh hơn để giảm triệu chứng và bảo vệ niêm mạc thực quản khỏi những tổn thương do axit gây ra. Những loại thuốc này bao gồm:
5.3 Phẫu thuật
Phẫu thuật được đề xuất như một lựa chọn cuối cùng trong quá trình điều trị bệnh nếu áp dụng thuốc, điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống không kiểm soát các triệu chứng thoát vị khe hoành hiệu quả. Người bệnh có thể thể được chỉ định phẫu thuật nếu mắc phải một trong các tình trạng sau:
- Hẹp thực quản, loét hoặc thực quản Barrett.
- LES yếu, thường gặp ở những người bị GERD mạn tính.
- Thoát vị cạnh thực quản là khi một phần của dạ dày đẩy qua cơ hoành vào ngực.
Phẫu thuật thoát vị khe hoành ngày nay đã trở nên ít xâm lấn hơn nhờ vào các kỹ thuật như phẫu thuật nội soi ổ bụng (laparoscopy). Các phương pháp như phẫu thuật đáy mắt (fundoplication) cũng được sử dụng để điều trị thoát vị khe hoành kết hợp với trào ngược dạ dày-thực quản (GERD). Những kỹ thuật hiện đại này giúp giảm thời gian phục hồi và nguy cơ biến chứng, trong khi chi phí phẫu thuật có xu hướng giảm ở một số nơi.
6. Khi nào cần đi khám bác sĩ
Nếu các triệu chứng diễn ra trong hơn 3 tuần và không thuyên giảm dù đã sử dụng thuốc không kê đơn (OTC), người bệnh nên hẹn gặp bác sĩ để được tư vấn, xác định nguyên nhân, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp.
Có một số dấu hiệu cảnh báo cần được chăm sóc y tế khẩn cấp, bao gồm:
- Buồn nôn và nôn thường xuyên.
- Nôn ra máu.
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Đau ở bụng trên khi nuốt.
Thoát vị khe hoành xảy ra khi một phần của dạ dày trượt lên qua lỗ hở tự nhiên trong cơ hoành, gọi là Hiatal. Nếu không điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến trào ngược axit và phát triển thành bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), gây khó chịu và làm tổn thương thực quản. Nếu thường xuyên gặp các triệu chứng trào ngược axit, hãy liên hệ với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
