Ung thư da đối với người da ngăm thường bị xem nhẹ và ít được quan tâm so với người da trắng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, mọi loại da đều có nguy cơ mắc phải căn bệnh này. Đặc biệt, việc chẩn đoán thường gặp khó khăn do những dấu hiệu của ung thư da dễ bị nhầm lẫn hoặc bỏ sót trên làn da sẫm màu.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Phân loại ung thư da
Tiến sĩ Jordan Abbott, bác sĩ da liễu tại Trung tâm Ung thư Banner MD Anderson, đã chia sẻ một số thông tin quan trọng về ung thư da, đặc biệt đối với những người có làn da ngăm.
"Mọi loại da đều có thể mắc bệnh ung thư da, kể cả những người có làn da sẫm màu. Thậm chí những người chưa từng bị cháy nắng cũng không hoàn toàn an toàn. Mặc dù người da màu ít bị ung thư da hơn, nhưng việc bảo vệ và thường xuyên kiểm tra da vẫn rất cần thiết để phát hiện bệnh sớm." bà cho biết.
Phần lớn ung thư da là do tổn thương tế bào dưới tác động của bức xạ cực tím (UV) từ mặt trời, nhưng không phải tất cả các loại ung thư da đều giống nhau. Dưới đây là ba loại phổ biến nhất:
- Ung thư biểu mô tế bào đáy: Đây là loại ung thư da phổ biến nhất, thường phát triển chậm và ít có khả năng lan sang các cơ quan khác.
- Ung thư biểu mô tế bào vảy: Là loại ung thư da phổ biến thứ hai và hiếm gặp nhưng tình trạng này có thể lan rộng nếu không được điều trị kịp thời.
- U hắc tố: U hắc tố xuất hiện trong các tế bào sản sinh melanin, sắc tố tạo màu da. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
2. Ung thư da đối với người da ngăm: Những điểm khác biệt cần lưu ý
Làn da sẫm màu có chứa nhiều melanin hơn so với làn da sáng màu. Trong đó, melanin chính là "lá chắn" tự nhiên bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV. Vì vậy, người có làn da sẫm màu thường có nguy cơ mắc ung thư da thấp hơn so với những người có làn da sáng màu.
Tuy nhiên, vẫn có nguy cơ ung thư da cho những người có làn da sẫm màu vì mức melanin cao không hoàn toàn bảo vệ khỏi nguy cơ này. Thực tế, nhiều người có làn da sẫm màu không thường xuyên đi kiểm tra da và tình trạng bệnh ở nhóm này đôi khi bị chẩn đoán sai hoặc chỉ được phát hiện ở giai đoạn cuối. Việc phát hiện chậm trễ có thể làm giảm tỷ lệ sống sót của người bệnh.
Dạng ung thư da nguy hiểm nhất là u hắc tố, thường xuất hiện ở các khu vực ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như lòng bàn tay, lòng bàn chân và niêm mạc (các mô ẩm trong miệng, mũi, xoang và cơ quan vùng chậu). Vì lý do này, việc kiểm tra định kỳ tất cả các khu vực da và thông báo bất kỳ thay đổi nào cho bác sĩ là rất quan trọng để phát hiện cũng như điều trị kịp thời.
3. Các dấu hiệu và triệu chứng cần chú ý
Bất kể là màu da nào, khi kiểm tra nốt ruồi, đây là năm dấu hiệu quan trọng của ung thư da mà người bệnh nên chú ý. Những dấu hiệu này có thể được ghi nhớ bằng nguyên tắc ABCDE:
- A - Asymmetry (Đối xứng): Kiểm tra xem nốt ruồi có hình dạng đối xứng hay không. Nốt ruồi không đều là dấu hiệu đáng lo ngại.
- B - Border (Bờ viền): Lưu ý nếu viền của nốt ruồi không đồng đều hoặc không rõ ràng.
- C - Color (Màu sắc): Sự thay đổi hoặc xuất hiện nhiều màu sắc trong cùng một nốt ruồi có thể là dấu hiệu của ung thư da.
- D - Diameter (Đường kính): Nốt ruồi có đường kính lớn hơn kích thước của cục tẩy bút chì.
- E - Evolving (Tiến triển): Nếu nốt ruồi thay đổi theo thời gian về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc.
Các dấu hiệu ung thư da đối với người da ngăm:
- Nốt ruồi có thể trùng với màu da, khiến khó nhận biết.
- Ung thư da có thể xuất hiện dưới dạng các nốt sần có màu hồng hoặc trong suốt, dễ bị bỏ qua.
- Các nốt này cũng có thể xuất hiện ở những vùng không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như lòng bàn tay, lòng bàn chân, dưới móng tay và ở vùng bẹn.
Tiến sĩ Abbott khuyến cáo: “Những người có làn da sẫm màu nên kiểm tra kỹ các vùng không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như lòng bàn tay, lòng bàn chân, dưới móng tay và ở giữa các ngón chân, sử dụng gương cầm tay để dễ dàng quan sát những vùng khó nhìn thấy. Nốt ruồi ở những khu vực này tuy bình thường, nhưng nếu lớn hơn cục tẩy bút chì, người bệnh nên đến bác sĩ da liễu để kiểm tra.”
Nếu nghi ngờ, người bệnh nên kiểm tra da hàng tháng để theo dõi bất kỳ thay đổi hoặc dấu hiệu bất thường nào. Hãy liên hệ với chuyên gia y tế nếu xuất hiện các dấu hiệu như vết loét khó lành, cục u dễ chảy máu hoặc hình thành vảy hoặc những đốm phẳng có bề mặt khô, thô ráp hoặc có vảy..
Ngoài ra, việc khám da định kỳ càng quan trọng đối với những người có tiền sử tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, có gia đình từng mắc ung thư da, hệ miễn dịch suy yếu hoặc có yếu tố nguy cơ khác như yếu tố di truyền.
Phát hiện sớm ung thư da giúp việc điều trị ít xâm lấn hơn và tăng hiệu quả thành công. Theo Tiến sĩ Abbott, ung thư đối với người da ngăm thường phát hiện ở giai đoạn muộn hơn so với người da trắng. Điều này có nghĩa là khi phát hiện ra bệnh, tình trạng bệnh để phát triển ở giai đoạn nặng hơn. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức về ung thư da đối với người da ngăm nói riêng và các loại da khác nói chung là vô cùng quan trọng. Khi phát hiện sớm, ung thư da thường dễ điều trị và cơ hội khỏi bệnh cao hơn.
4. Làm thế nào để bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời?
Ngay cả với làn da sẫm màu, việc bảo vệ da để giảm nguy cơ ung thư da và ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa là vô cùng cần thiết. "Da ngăm cũng có thể bị cháy nắng và bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc ung thư da," Tiến sĩ Abbott cho biết. Dưới đây là những biện pháp hữu ích:
- Thoa kem chống nắng: Sử dụng kem chống nắng phổ rộng với SPF từ 30 trở lên cho các vùng da hở. Thoa lại sau mỗi hai giờ hoặc sau khi bơi hoặc đổ mồ hôi. Người da ngăm có thể dùng kem chống nắng màu hợp với tông da của mình, giúp da trông tự nhiên hơn.
- Mang áo khoác: Mặc áo dài tay, quần dài, đội mũ rộng vành và đeo kính râm chống tia UV để bảo vệ da.
- Tìm bóng râm: Hạn chế tiếp xúc ánh nắng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Nếu buộc phải ra ngoài vào thời điểm đó, hãy mang theo dù hoặc tránh vào bóng râm của cây để bảo vệ da.
Tóm lại, ung thư da đối với người da ngăm vẫn là một nguy cơ tiềm ẩn. Những người có làn da sẫm màu thường được phát hiện ở giai đoạn muộn, khiến việc điều trị có thể phức tạp hơn và giảm tỷ lệ thành công.
Để đảm bảo an toàn, cần bảo vệ cơ thể khỏi ánh nắng mặt trời và thường xuyên kiểm tra da để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường. Nếu nhận thấy bất kỳ thay đổi nào đáng lo ngại, hãy liên hệ với bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và điều trị sớm.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
