Cao quy bản có tác dụng gì?

Cao quy bản được bào chế từ yếm rùa là một dược liệu có tác dụng bổ thận âm, chữa ho lâu, lưng gối đau nhức, chữa lỵ kinh niên, sốt rét lâu ngày, cơ thể suy nhược, băng huyết, các bệnh trước và sau khi sinh nở.

Cao quy bản là dược liệu thường được lấy từ loài rùa mai mềm có tên khoa học là Trionyx sinensis Wiegmann Trionychidae. Cao quy bản có thể được chế biến quanh năm nhưng thường tập trung chủ yếu vào mùa thu hoặc mùa đông.

Yếm rùa hay còn gọi là quy bản, thường có hình elip hoặc hình bầu dục với chiều dài từ 10cm đến 15cm chiều dài và chiều rộng từ 9cm đến 14 cm. Viền ngoài của yếm thường có màu nâu đen hoặc xanh đen và có các lớp vảy đối xứng đều có các đốm xám vàng hoặc xám trắng trên bề mặt. Mai có các vết gờ chạy dọc theo sống mai, ở 2 bên gờ, mỗi bên có 8 vết lõm nhỏ đối xứng nhau, khi mở yếm ra có mùi hôi nhẹ

Quy trình chế cao quy bản bao gồm các bước như sau:

• Đầu tiên là cho yếm rùa ngâm vào nước để gân thịt còn sót lại rữa ra rồi cạo cho sạch hết, cũng có khi yếm được đun chín rồi cạo sạch các lớp thịt còn sót lại.
• Yếm sau khi ngâm hoặc đun chín thì được rửa sạch với nước cho tới khi hết mùi rồi mang đi phơi khô. Yếm sau khi phơi khô thì đem đi giã nhỏ và cho vào nước đun ba ngày ba đêm sau đó lọc loại bỏ bã.
• Phần nước lọc được đem cô đặc, đổ vào khuôn, để nguội cắt thành từng miếng to nhỏ tùy ý.

Quy bản có nhiều thành phần hóa học khác nhau bao gồm chất keo, chất béo và muối canxi. Khi thủy phân quy bản ta thấy có các axit amin như glycocole, alanin, Ieuxin, tyrosin, xystin, axit glutamic, histidin, lysin, acginin, tryptophan.

Quy bản và cao quy bản được xem là một vị thuốc dùng từ rất lâu đời theo kinh nghiệm dân gian truyền lại. Còn theo đông y, quy bản là một vị thuốc bổ thận âm có tác dụng chữa ho lâu, bạch đới, khí hư. Điều trị các chứng chân tay, lưng gối đau nhức, chữa lỵ kinh niên, sốt rét lâu ngày, cơ thể suy nhược, băng huyết, các bệnh trước và sau khi sinh nở, trẻ con yếu xương.

Quy bản có thể đi vào kinh túc thiếu âm nên đây cũng là dược liệu bổ tâm kinh. Theo một số tài liệu cổ cho biết quy bản có vị ngọt, mặn, tính hàn, vào 4 kinh thận, tâm, can và tỳ, nên có tác dụng bổ tâm thận, tư âm, dùng chữa thận âm không đù, di tinh, đới hạ, băng lậu, lưng gối đau yếu.

Quy bản có thể dùng dưới dạng sắc uống, thuốc viên hay thuốc bột với liều dùng từ 12-24g/ngày. Cao quy bản nên được uống từ 10-15g/ngày và chia ra 3 lần uống. Những người âm hư không nhiệt không được dùng quy bản hoặc cao quy bản.

Người bị ho lâu ngày có thể bài chế thuốc bằng cách dùng 100g quy bản sao cát cho dòn rồi đem tán nhỏ, kết hợp dùng 100g đẳng sâm sao cho thơm và tán nhỏ. Dùng hai vị trộn đều dùng hằng ngày theo liều lượng từ 1-2g/lần và ngày uống 3 lần.

Người bị sốt rét lâu ngày có thể dùng 200g quy bản sao vàng, giòn tán nhỏ cùng 50g hùng hoàng tán nhỏ và 200g hà thủ ô. Trộn đều 3 dược liệu trên rồi cho thêm mật ong làm thành viên 0,30g uống 5-10g/ngày và chia 3 lần uống.