Tác dụng của huyệt hiệp khê

Huyệt hiệp khê thuộc Đởm kinh giúp điều trị đau nhức vùng bàn chân, tác dụng theo đường kinh trị đau tức và nặng ngực, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt. Vị trí huyệt hiệp khê là ở khe giữa hai bàn chân số 4 và 5, nằm ở ngay vị trí lõm trước khớp bàn chân.

Huyệt Hiệp khê còn có một tên gọi là Xía xi – Kap Ki.. “Hiệp” mang ý nghĩa là nơi nhỏ và hẹp; còn “khê” ý chỉ khe, dòng nước trong núi nhưng không thông ra ngoài. Tên gọi huyệt hiệp khê nhằm ám chỉ vị trí của huyệt nằm ở chỗ hõm của ngón chân thứ 4 và 5, trên khe của hai ngón chân khép lại với nhau tạo ra một khe rãnh, nhìn vào phần này ta sẽ thấy đường ranh giới giữa vùng da đen và trắng (khác nhau của màu da trên và dưới).

Hiệp khê là huyệt huỳnh thuộc Thủy. Là huyệt thứ 43 của Đởm kinh.

Huyệt Hiệp khê nằm ở vùng bàn chân. Vị trí huyệt hiệp khê là ở khe giữa hai bàn chân số 4 và 5, nằm ở mặt mu chân và ngay vị trí lõm trước khớp bàn chân (Giáp ất, Đồng nhân, Phát huy, Đại thành).

Để xác định chính xác huyệt thì cần để người bệnh ở tư thế thư giãn bàn chân. Sau đó thầy thuốc dùng tay ép 2 đầu ngón chân số 4 và 5 của bệnh nhân vào nhau. Vị trí của huyệt chính là đầu kẽ giữa 2 ngón chân về phía mặt mu chân.

Thần kinh vận động cơ của vùng huyệt chính là các nhánh của dây thần kinh chày trước và sau. Da vùng huyệt được chi phối bởi tiết đoạn của dây thần kinh S1.

Huyệt hiệp khê có tác dụng tại chỗ, theo kinh và toàn thân. Cụ thể là:

• Tác dụng tại chỗ: Trị sưng đau mu bàn chân do nhiều nguyên nhân khác nhau như chấn thương trong quá trình lao động hay tập luyện, các bệnh lý về cơ xương khớp và dây chằng, bệnh lý về thần kinh. Người bệnh sẽ giảm nhanh triệu chứng đau đớn, bình thường hóa công việc và vận động hàng ngày.
• Tác dụng theo kinh Đởm: Trị đau ngực, hàm, mắt; hoa mắt, ù hay điếc tai.
• Toàn thân: Điều trị triệu chứng sốt không ra mồ hôi.

Cách để tác động lên huyệt hiệp khê bao gồm châm sâu 0,2 đến 0,3 tấc. Cứu trong vòng 3 đến 5 phút.

4.1. Thủ thuật châm huyệt hiệp khê

Các bước châm huyệt hiệp khê bao gồm:

• Chuẩn bị dụng cụ châm;
• Chuẩn bị bệnh nhân: Vì vị trí huyệt hiệp khê ở vùng cổ tay nên tư thế ngồi duỗi tay hay ngồi ngửa dựa ghế là phù hợp nhất;
• Xác định chính xác huyệt;
• Sát trùng huyệt bằng cồn 70 độ. Cách thực hiện như sát trùng trước khi tiêm;
• Làm căng da vùng châm: Mục đích để kim đi qua mà không làm bệnh nhân đau nhiều;
• Tiến hành châm;
• Lưu kim: Tùy vào bệnh của bệnh nhân mà thời gian lưu kim nhanh hay chậm hoặc không lưu kim. Trong khi lưu kim có thể tiến hành thêm kỹ thuật bổ tả hoặc các phương pháp ôn châm và điện châm phối hợp thêm;
• Rút kim và sát trùng lỗ kim châm.

4.2. Thủ thuật cứu huyệt hiệp khê

Cứu là một phương pháp vật lý, dùng sức nóng (nhiệt lượng) tác động lên huyệt vị hoặc trên bộ có bệnh. Mục đích dẫn sức ấm và nóng vào bên trong huyệt để ôn tán hàn tà, ôn thông kinh lạc, ít khí hoạt huyết, tiêu ứ tán kết, hồi dương cứu nghịch, phòng bệnh và bảo vệ sức khỏe.

Có nhiều phương pháp cứu:

• Cứu bằng mồi ngải:
  • Cứu trực tiếp (minh cứu): Cứu ấm và cứu bỏng;
  • Cứu gián tiếp (cách vật): Cứu cách gừng, cứu cách tỏi, cách hành, cách muối, cách phụ tử...;
• Cứu bằng điếu ngải: Cứu ấm, cứu xoay vòng, cứu mổ cò, cứu cách vải;
• Ôn châm.

Tóm lại, huyệt hiệp khê có tác dụng trong điều trị sưng đau mu bàn chân do nhiều nguyên nhân như chấn thương trong quá trình lao động hay tập luyện, các bệnh lý về cơ xương khớp và dây chằng, bệnh lý về thần kinh. Người bệnh sẽ giảm nhanh triệu chứng đau đớn, bình thường hóa công việc và vận động hàng ngày.