Cách xử trí khi quên 1 liều thuốc trầm cảm

Mỗi loại thuốc được chỉ định dùng chỉ phát huy tối đa công dụng khi được dùng đúng cách, đúng liều lượng. Đối với những thuốc tác động lên hệ thần kinh như thuốc chống trầm cảm thì điều này cũng không ngoại lệ. Vậy phải làm sao khi quên uống thuốc trầm cảm? Nên xử trí khi quên 1 liều thuốc trầm cảm như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu cụ thể qua bài viết sau.

Mục đích chính của các thuốc chống trầm cảm là tăng các chất dẫn truyền thần kinh, nhờ đó cải thiện tâm trạng. Theo phân loại dựa trên cơ thế hoạt động, có đến 10 nhóm thuốc trầm cảm nhưng được sử dụng phổ biến nhất là 4 nhóm thuốc sau:

• Thuốc ức chế chọn lọc serotonin (SSRIs): Là nhóm được lựa chọn hàng đầu để điều trị trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn hoảng sợ. SSRIs bao gồm các thuốc như: Sertraline, Paroxetine, Citalopram, Fluoxetine,... Để tránh rối loạn chức năng sinh dục, cần dùng phối hợp thuốc với một số loại thuốc khác làm tăng dopamine.
• Thuốc trầm cảm 3 vòng (TCAs): Tác dụng chống trầm cảm xuất hiện sau 10-20 ngày dùng thuốc. Dấu hiệu sớm của chống trầm cảm là ăn ngon miệng trở lại. Thuốc còn được dùng trong các trường hợp như: Mất ngủ, đau do thần kinh, đau xơ cơ, rối loạn lưỡng cực, rối loạn hoảng sợ, chứng đái dầm và rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD).
• Nhóm ức chế MAO (MAOIs): Thuốc ức chế hoạt động của enzyme monoamine oxidase, do đó ngăn chặn phân hủy và tăng cường hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh. Có 2 loại MAO (MAO-A, MAO-B) và cả 2 đều có trong não. Do là những chất ức chế enzyme chuyển hóa thuốc nên sẽ gây tương tác với các thuốc dùng chung.
• Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRIs): Cơ chế hoạt động tương tự với thuốc chống trầm cảm 3 vòng, tuy nhiên ít gây tác dụng lên hệ thần kinh thực vật hơn TCAs. Thuốc có thể dùng để điều trị chứng đau do thần kinh.

2.1. Để điều trị trầm cảm thì tôi cần dùng thuốc trong bao lâu?

Mục tiêu chính của việc dùng thuốc trầm cảm là phải cải thiện được 100% các triệu chứng trầm cảm của người bệnh. Để đạt được mục tiêu này sẽ cần đến vài tháng. Một khi đã bắt đầu dùng thuốc, bạn nên tiếp tục dùng thuốc trong 4 - 12 tháng tiếp theo trước khi giảm dần lượng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ. Những người đã từng bị ít nhất 3 đợt trầm cảm sẽ cần điều trị dự phòng trầm cảm lâu dài, điều này có nghĩa sẽ phải uống thuốc chống trầm cảm trong vài năm.

2.2. Nếu tôi vẫn xuất hiện các triệu chứng trầm cảm thì nên làm gì?

Nếu bạn đã dùng thuốc chống trầm cảm hơn 6 tuần và vẫn chưa thấy tình hình cải thiện thì có thể bạn sẽ cần tăng liều cao hơn hoặc đổi sang dùng một loại thuốc khác. Hãy trao đổi cụ thể với bác sĩ về các dấu hiệu mình gặp phải và hỏi ý kiến bác sĩ xem bạn có cần thay đổi gì trong cách dùng thuốc hay không.

2.3. Xử trí khi quên 1 liều thuốc trầm cảm như thế nào?

Một số người có niềm tin sai lầm rằng họ chỉ nên uống thuốc vào những ngày mình cảm thấy buồn bã. Trên thực tế, bạn cần uống thuốc trầm cảm hàng ngày. Nếu lỡ quên uống thuốc trầm cảm hãy uống bổ sung ngay khi nhớ ra. Việc quên uống thuốc trầm cảm 1 liều có thể không gây ra vấn đề nghiêm trọng nhưng nếu việc này diễn ra thường xuyên có thể gây ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Ví dụ như bạn có thể gặp phải hội chứng “ngưng thuốc”, điều khá thường gặp khi dùng các thuốc tác động lên hệ thần kinh trung ương. Nếu quên liều liên tục hoặc ngừng đột ngột có thể gây rối loạn giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, mất ngủ, lo âu, đau đầu.

2.3. Có thể uống rượu cùng với thuốc trầm cảm không?

Ảnh hưởng của rượu lên những người đang dùng thuốc trầm cảm sẽ khác nhau. Một số người sẽ không thấy có bất kỳ ảnh hưởng gì, trong khi một số khác lại thấy 1 ly rượu tác động lên họ như 4-5 ly khi đang dùng thuốc trầm cảm. Ngoài ra, hãy nhớ rằng rượu cũng là một chất tác động lên hệ thần kinh và khiến bạn cảm thấy buồn bã hơn. Điều này có thể chống lại các lợi ích của việc dùng thuốc trầm cảm. Tốt nhất hãy hỏi ý kiến bác sĩ về vấn đề này và nếu được cho phép, bạn cũng chỉ nên uống 1 lượng vừa phải, không uống khi lái xe và tránh uống một mình.

2.4. Thuốc trầm cảm có tác dụng phụ không?

Trong vòng 2 tuần đầu tiên dùng thuốc chống trầm cảm, bạn có thể trải qua một số tác dụng phụ như: đau đầu, buồn nôn, run tay, mất ngủ. Nếu gặp phải những triệu chứng này hãy nhớ rằng chúng chỉ tạm thời.

Một số tác dụng phụ kéo dài khác của thuốc trầm cảm (đặc biệt loại SSRI và SNRI) có thể bao gồm: tăng cân, suy giảm ham muốn và mệt mỏi. Bạn chỉ nên dùng thuốc chống trầm cảm khi những lợi ích của việc dùng thuốc nhiều hơn nguy cơ mà việc dùng thuốc mang lại. Do vậy hãy thảo luận trước với bác sĩ về những ưu và nhược điểm của thuốc. Nếu tác dụng phụ của loại thuốc được chỉ định là không thể chấp nhận được thì bác sĩ có thể cân nhắc đổi thuốc cho bạn.

3. Làm thế nào để dùng thuốc chống trầm cảm an toàn?

Để dùng thuốc trầm cảm nói riêng và các loại thuốc nói chung một cách an toàn, dưới đây là một số nguyên tắc bạn có thể tham khảo:

• Dùng thuốc được kê đơn từ bác sĩ theo đúng chỉ dẫn. Không tự ý bẻ, nghiền thuốc, ngừng dùng thuốc, giảm liều hay tự ý mua thêm thuốc mà không hỏi ý kiến bác sĩ.
• Giữ lại các đơn thuốc và xếp theo thứ tự thời gian (kể cả khi điều trị với nhiều bác sĩ khác nhau) để khi thăm khám bác sĩ nắm được tất cả các loại thuốc mà bạn đang dùng.
• Lưu ý về những tương tác thuốc và tác dụng phụ có thể có. Hãy trao đổi với bác sĩ trước khi dùng thuốc để có bước xử lý kịp thời.

Như vậy, lời khuyên của chúng tôi cho câu hỏi: “Nên làm gì khi quên uống thuốc trầm cảm?” là hãy uống bù liều đã quên nếu thời gian uống không cách nhau quá xa. Trong trường hợp quên nhiều liều, bạn nên liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể (có thể bao gồm cả việc điều chỉnh liều dùng, thay đổi loại thuốc). Nếu không thể liên hệ được, bạn có thể tham khảo thông tin hướng dẫn xử lý khi quên liều in trên bao bì thuốc.