Công dụng thuốc Mitotane (Lysodren®)

Thuốc Mitotane được biết đến với tên gọi phổ biến khác là Lysodren. Mitotane/Lysodren là chất ức chế sinh ra steroid được sử dụng như một loại thuốc chống ung thư tế bào được sử dụng trong điều trị ung thư biểu mô vỏ thượng thận và hội chứng Cushing.

Mitotane hay thuốc Lysodren hoạt động dựa trên cơ chế tiêu diệt hoặc là làm chậm sự phát triển của các tế bào gây ung thư. Mitotane được bác sĩ chỉ định sử dụng trong các trường hợp sau:

• Điều trị ung thư tuyến thượng thận (tuyến thượng thận có chức năng sinh ra các hormone cần thiết cho cơ thể nhằm duy trì chức năng hoạt động bình thường). Mitotane có tác dụng tiêu diệt hoặc làm chậm sự quá trình phát triển của các tế bào tuyến thượng thận và làm thay đổi các tác dụng phụ do sản sinh quá nhiều hormone.
• Ung thư biểu mô vỏ thượng thận đã tiến triển, không thể cắt bỏ, di căn hoặc tái phát.
• Kiểm soát hội chứng Cushing thứ phát do rối loạn chức năng tuyến yên.
• Mitotane còn sử dụng riêng lẻ hoặc kết hợp dùng với Metyrapone hoặc Aminoglutethimideđiều trị hội chứng Cushing thứ phát không phải do bệnh ung thư tuyến thượng thận gây ra.

2.1. Liều lượng sử dụng

Đối với người lớn hỗ trợ điều trị ung thư biểu mô vỏ thượng thận tiến triển:

• Liều ban đầu sử dụng là từ 2-6g/ngày chia thành 3 đến 4 liều, tăng dần cho đến khi nồng độ mitotane trong huyết tương đạt ngưỡng điều trị là 14 - 20 mg/L.
• Trường hợp bệnh nhân cần kiểm soát khẩn cấp các triệu chứng của hội chứng Cushing, có thể áp dụng liều khởi đầu cao hơn từ 4 - 6 g mỗi ngày và tăng dần trong quá trình sử dụng.
• Liều duy trì sử dụng uống 9-10g/ngày chia thành 3 đến 4 liều.
• Liều lượng sử dụng được điều chỉnh dựa trên nồng độ mitotane trong huyết tương và khả năng dung nạp thuốc của cơ thể, cho đến khi nồng độ thuốc Mitotane trong huyết tương đặt 14-20 mg/L để đảm bảo an toàn.
• Nồng độ huyết tương trong cơ thể nên được theo dõi và đánh giá thường xuyên sau mỗi lần điều chỉnh liều lượng thuốc, đặc biệt đối với những trường hợp sử dụng liều lượng cao ở ngay thời gian đầu.
• Liều gia tăng sử dụng 16g/ngày nếu thể trạng bệnh nhân có thể đáp ứng được. Liều cao nhất chỉ nên sử dụng từ 18-19g/ngày.
• Trường hợp nhiễm độc nhẹ, bác sĩ sẽ điều chỉnh giảm liều lượng thuốc cho đến khi đạt được liều tối đa dung nạp. Còn nếu trong trường hợp các phản ứng phụ xảy ra nghiêm trọng như nhiễm độc thần kinh thì việc điều chỉnh bằng Mitotane nên ngừng sử dụng.

Với người bệnh bị hội chứng Cushing thứ phát:

• Liều khởi đầu: 3 – 6 g mỗi ngày chia 3-4 lần.
• Liều duy trì: 500 mg x 2 lần/tuần đến 2 g mỗi ngày.
• Tối đa 12g mỗi ngày.

Đối với trẻ em:

• Cần có có sự tư vấn chi tiết của bác sĩ. Thường liều áp dụng đầu tiên sẽ là 1,5 đến 3,5 g/m2/ngày, liều lượng này có thể giảm xuống trong 2 đến 3 tháng sử dụng thuốc tùy thuộc vào nồng độ huyết tương trong cơ thể.

2.2. Cách sử dụng thuốc Mitotane (Lysodren®)

Uống thuốc 3 đến 4 lần/ngày hoặc theo sự chỉ định của bác sĩ. Để sử dụng thuốc đúng và hiệu quả nhất cũng như điều chỉnh liều lượng phù hợp với từng thể trạng của bệnh nhân thì Mitotane được khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân nằm viện hơn là việc người bệnh mua và sử dụng tại nhà.

Không được sử dụng thuốc với liều lượng cao, thấp hoặc kéo dài hơn so với thời gian được chỉ định.

Trong trường hợp khẩn cấp gặp các phản ứng với thuốc hoặc sử dụng quá liều hãy liên hệ với cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ kịp thời.

• Nếu như người bệnh có dấu hiệu suy thượng thận thì liệu pháp thay thế steroid sẽ được chỉ định thay thế, vì Mitotane có thể làm tăng nồng độ protein liên kết steroid trong huyết tương.
• Nếu người bệnh bị chấn thương nặng hoặc nhiễm trùng cần báo ngay cho bác sĩ. Nên ngừng sử dụng thuốc vì thuốc gây ức chế tuyến thượng thận.
• Mitotane có thể gây tổn thương gan và viêm gan tự miễn, vậy nên người sử dụng cần theo dõi và khám định kỳ chức năng gan, đặc biệt là thời gian đầu điều trị hoặc thời gian tăng liều lượng thuốc.
• Đối với những bệnh nhân béo phì cần thận trọng theo dõi nồng động mitotane trong huyết tương vì mô mỡ giống như một kho dự trữ mitotane, khiến cho thời gian hấp thụ Mitotane của cơ thể sẽ lâu hơn và thuốc có thể tích lũy trong cơ thể.
• Sử dụng Mitotane trong thời gian quá dài có thể dẫn đến hệ lụy là giảm chức năng gan bị giảm và tổn thương não. Do đó người bệnh cần đi khám và đánh giá hành vi, chức năng thần kinh thường xuyên, đặc biệt khi nồng độ thuốc trong máu có nồng độ vượt quá 20 mg/L.
• Khi sử dụng thuốc, phụ nữ có thể gặp một số phản ứng liên quan đến bệnh phụ khoa như đau vùng chậu hoặc là chảy máu.

Trước khi sử dụng thuốc bạn nên báo với bác sĩ khi:

• Người dùng đang có thai hoặc đang trong thời gian cho con bú. Các trường hợp cần được bác sĩ tư vấn và sử dụng thuốc theo chỉ định.
• Bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào của thuốc mitotane.
• Các bệnh lý từng mắc phải, đặc biệt là bệnh gan

Thuốc Mitotane có thể làm thay đổi công dụng của các loại khác hoặc gia tăng tác dụng phụ mà thuốc mang lại. Vậy nên để tránh tình trạng tương tác thuốc, hãy báo cho bác sĩ các loại thuốc bạn đang sử dụng bao gồm thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, các loại thực phẩm chức năng, đặc biệt là thuốc chống đông máu, thuốc ngủ, thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc nhuận tràng, thuốc lợi tiểu như Furosemide, Spironolactone, thuốc chống co giật, thuốc làm giãn cơ, thuốc giảm đau gây nghiện...

Một số tác dụng phụ xảy ra với tần suất cao như:

• Tăng men gan, tăng triglyceride máu, tăng cholesterol;
• Chảy máu kéo dài, giảm lượng bạch cầu;
• Chóng mặt, buồn ngủ, suy nhược cơ thể;
• Buồn nôn, nôn, gây ra các bệnh về tiêu hóa như tiêu chảy, khó chịu vùng thượng vị;
• Phát ban da;
• Suy thượng thận.

Một số phản ứng thường gặp:

• Viêm gan tự nhiên;
• Thiếu máu, suy giảm nhận thức, rối loạn vận động, đau đầu và chóng mặt.

Tác dụng phụ không thường gặp

• Suy tuyến giáp;
• Hạ hoặc tăng huyết áp;
• Sốt cao, đau nhức toàn thân;
• Gan bị tổn thương;
• Gặp các bệnh liên quan đến đường tiết niệu như viêm bàng quang, tiểu ra máu.

Công dụng của thuốc Mitotane là điều trị ung thư biểu mô vỏ thượng thận và hội chứng Cushing. Để sử dụng Mitotane an toàn và hiệu quả, người bệnh cần dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.