Tắc ruột do giun: Dấu hiệu, cách xử trí

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Trần Quốc Vĩnh - Bác sĩ Cấp cứu - Khoa Hồi sức - Cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Giun, sán là những loại ký sinh trùng có thể sống trong cơ thể con người, chúng có thể gây nhiễm ra tình trạng hen suyễn, bệnh về đường tiêu hóa, ngoài ra còn gây biến chứng nguy hiểm như tắc ruột do giun, giun chui ống mật...và đe dọa tính mạng nếu không khắc phục sớm.

Tắc ruột là một tình trạng mất liên tục trong lòng ống tiêu hóa, làm tắc thức ăn. Ngoài ra đây là một cấp cứu ngoại khoa, chỉ đứng thứ hai sau viêm ruột thừa, có nhiều nguyên nhân gây tắc ruột nhưng trong đó có một nguyên nhân thường hay gặp ở người bệnh đó là tắc ruột do giun.

Nguyên nhân gây ra tắc ruột do giun là do các loại ký sinh trùng này thường không bị lây từ người sang người. Nhưng chúng lại lây lan khi người bệnh tiếp xúc với nước, thức ăn, lối sống vệ sinh bẩn hoặc sống trong môi trường bị ô nhiễm nặng.

Nguy cơ mắc bệnh:

• Hiện nay những bệnh liên quan về giun đa số là gặp ở trẻ em vì chúng đang trong độ tuổi chơi đùa, dễ bị lẩm bẩn nên đã tạo thuận lợi cho việc nhiễm giún sán dễ dàng vào đường tiêu hóa qua cách ăn uống không hợp vệ sinh.
• Thời tiết khí hậu ẩm như ở nước ta thì giun dễ dàng sống và phát triển nhanh trong môi trường và sẽ khiến con người dễ nhiễm bệnh hơn.

Dấu hiệu nhận biết tắc ruột do giun:

• Khi bị tắc ruột do giun, người bệnh sẽ bị đau bụng đầu tiên, cơn đau quặn thắt, và tăng dần, ngoài ra bụng có thể bị đầy hơi khó chịu
• Tắc ruột do giun làm bạn có thể trong tình trạng kiệt sức và mệt mỏi triền miên
• Có triệu chứng nôn hoặc nôn ra giun
• Tình trạng sụt cân không rõ nguyên nhân, khi bị nhiễm giun chất dinh dưỡng bạn sẽ nhận được ít hơn vì giun sẽ lấy đi
• Khám sẽ nhìn thấy thành bụng căng tức, vùng bụng sẽ bị kích thích phúc mạc, nhu động ruột giảm
• Rối loạn tiêu hóa, người bệnh sẽ bị tiêu chảy, hoặc táo bón

Sau khi để bệnh lâu ngày người bệnh sẽ bị rối loạn nước điện giải và vô niệu, gây nguy hiểm đến tính mạng. Nếu để lâu tình trạng kéo dài ngày sẽ phức tạp như, lồng ruột, xoắn ruột, chảy máu, dẫn đến hoại tử ruột. Khi đó bệnh nhân sẽ phải cắt bỏ đoạn ruột bị hoại tử.

Bác sĩ sẽ thực hiện bằng phương pháp quan sát trứng giun bằng cách kiểm tra trực tiếp phân. Những con cái trưởng thành cũng có thể được tìm thấy trong phân khi bệnh nhân đi đại tiện. Ngoài ra, trường hợp ở nam giới, không có trứng trong phân, nhưng tìm thấy các bằng chứng về việc nhiễm ký sinh trùng trong ruột trên phim Xquang.

Đối với trường hợp khi giun chui vào các khoảng trống trong cơ thể, các cơ quan ống dẫn và các khoang của cơ thể người, chúng di chuyển vào ống mật, khoang mũi, tai, và một số bộ phận khác sẽ gây khó khăn cho việc chẩn đoán. Đối với việc giun xâm nhập vào dạ dày di chuyển ra bên ngoài ruột thì chúng có thể được giải quyết bằng thuốc và có thể là phẫu thuật.

Một số lượng giun quá lớn trong ruột gây xoắn ruột, tắc ruột, cũng có thể được chỉ định phẫu thuật lấy ra nếu cần thiết.

Chụp X-quang, cộng hưởng từ, cắt lớp sẽ cho thấy được mức nước và hình ảnh giun trong các quai giãn ruột.

Siêu âm bụng cũng cho thấy quai ruột giãn, thành giày hơn và cho thấy số lượng giun gây tắc ruột.

Ngoài ra chúng ta có thể xét nghiệm công thức máu để nhìn thấy lượng bạch cầu tăng trong cơ thể. Tỷ lệ bạch cầu axit Eosinophil tăng cao thường gợi ý là bị nhiễm ký sinh trùng. Các xét nghiệm máu về miễn dịch cũng giúp chẩn đoán bệnh

Đối với trường hợp nhẹ bệnh nhân có thể sử dụng thuốc tiêu diệt giun và bồi nước điện giải phù hợp. Sau đó có thể sử dụng thuốc nhuận tràng, thụt tháo phân, dẫn lưu dịch dạ dày có thể hỗ trợ việc giải quyết tình trạng bán tắc ruột.

Đối với những trường hợp nặng bệnh nhân sẽ được chỉ định phẫu thuật. Sau khi kiểm tra, nếu nhìn thấy ruột có bằng chứng hay dấu hiệu hoại tử thì điều cần thiết và bắt buộc là cắt bỏ ruột.

Bệnh giun, sán là một căn bệnh phổ biến trên toàn thế giới chúng gây ra rất nhiều biến chứng, phần lớn người bị bệnh liên quan đến giun là do thói quen sinh hoạt, vệ sinh kém thiếu ý thức nên mới gây ra hậu quả. Vì thế, mỗi chúng ta cần nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân cũng như cho mọi người xung quanh một cách tốt hơn và hiểu rõ phòng bệnh hơn chữa bệnh.

Các biện pháp phòng tránh để hạn chế căn bệnh này bao gồm:

• Thường xuyên ăn chín uống sôi
• Hạn chế ăn các loại rau sống, và không ăn tái sống các loại thịt..
• Không dùng phân tươi để bón rau củ quả
• Cần có các biện pháp tốt để xử lý phân, rác thải một cách hợp lý
• Rửa tay bằng nước sát khuẩn trước khi ăn, và sau khi đi vệ sinh và chăm sóc trẻ
• Vệ sinh xung quanh môi trường mình sống và cá nhân thật tốt.
• Nên sử dụng thuốc tẩy giun sán định kỳ 6 tháng 1 lần hoặc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để có hiệu quả cao trong việc phòng bệnh.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh lý thần kinh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.