Các thể viêm họng thường gặp

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Văn Quảng - Bác sĩ Tai Mũi Họng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang. BSCKI. Lê Văn Quảng là chuyên gia về lĩnh vực Tai Mũi Họng với 15 năm kinh nghiệm.

Theo thống kê cho thấy, viêm họng là một bệnh lý rất phổ biến, chiếm từ 40 - 65% dân số tùy theo từng vùng, miền, điều kiện sống và sinh hoạt. Bệnh đặc biệt hay gặp khi thời tiết chuyển mùa. Ngoài ra cũng có rất nhiều dạng viêm họng khác nhau như viêm họng cấp tính, viêm họng mãn tính, viêm họng xung huyết..., do vậy chúng ta cần phân biệt rõ để tìm hướng điều trị đúng và phù hợp nhất.

Bệnh viêm họng có đến 60 - 80% nguyên nhân gây bệnh là do virus. Sau đó đến vi khuẩn: thường gặp là phế cầu, Hemophilus Influenzae, tụ cầu và nguy hiểm nhất là liên cầu ß tan huyết nhóm A (chiếm khoảng 20%); do nấm trong điều kiện đặc biệt, do dị ứng xuất phát từ hội chứng trào ngược; tiếp xúc với các yếu tố vật lý, hóa học độc hại, thường xuyên làm việc trong môi trường bụi bẩn...

2.1. Viêm họng cấp tính

Viêm họng cấp tính là loại bệnh khá phổ biến, có thể xuất hiện riêng biệt nhưng thường xuất hiện cùng với các bệnh viêm VA, viêm amidan, phát ban, cúm, sởi, bạch hầu, ho gà, vincent, tinh hồng nhiệt hoặc một số bệnh về máu. Bệnh dễ lây khi tiếp xúc qua đường dịch mũi, họng hay nước bọt. Trên lâm sàng thường phân ra hai loại là: viêm họng đỏ và viêm họng trắng.

Viêm họng cấp tính là dạng bệnh rất hay gặp trong mùa lạnh. Các bác sĩ thường chẩn đoán viêm họng cấp dựa vào các triệu chứng toàn thân như cảm giác ớn lạnh, gai rét kèm theo nhức mỏi người (khi viêm họng do virus), xuất hiện Hội chứng nhiễm khuẩn như sốt, môi khô, lưỡi bẩn (khi viêm họng do vi khuẩn). Các triệu chứng cơ năng khác bao gồm cảm giác khô rát họng; đau họng, nuốt đau nhói lên tai; giai đoạn đầu ho khan sau đó ho có đờm; có thể kèm theo khàn tiếng (nếu bị viêm lan xuống họng thanh quản).

2.2. Viêm họng mạn tính

Viêm họng mạn tính là tình trạng viêm lan tỏa ở họng, rất hay gặp và thường phối hợp với các bệnh viêm mũi, viêm xoang mạn tính hay đôi khi với viêm thanh, khí phế quản mạn tính. Viêm họng mạn tính được thể hiện dưới 3 hình thức: Xuất tiết, quá phát và teo. Thể điển hình là viêm họng mạn tính tỏa lan, viêm họng mạn tính khu trú gồm có viêm VA mạn tính và viêm amidan mạn tính.

Nguyên nhân chủ yếu do viêm mũi xoang mạn tính, đặc biệt là viêm xoang sau. Việc tiếp xúc thường xuyên với khói bụi, bụi vôi, hơi hóa học, bụi xi măng và các chất kích thích như thuốc lá, rượu...Ngoài ra còn do các vấn đề cơ địa như dị ứng, tạng khớp, suy gan, đái đường...

Bác sĩ thường chẩn đoán viêm họng mạn tính dựa vào các triệu chứng toàn thân. Ví dụ điển hình là viêm họng mạn tính tỏa lan thường gây cho người bệnh cảm giác cay họng, khô họng, ngứa và vướng họng. Những cảm giác này rất rõ ràng vào buổi sáng lúc mới thức dậy. Bệnh nhân thường phải cố ho khạc, đằng hắng để làm long đờm; khi nuốt có cảm giác vướng và đau; ho húng hắng; giọng nói trầm đục. Những bệnh nhân có thói quen uống rượu, hút thuốc lá hoặc nói nhiều thì các triệu chứng trên lại tăng thêm.

2.3. Viêm họng xung huyết

Viêm họng xung huyết xuất hiện khá phổ biến trong thời điểm chuyển mùa. Thời tiết thay đổi thất thường khiến cơ thể không kịp thích ứng dễ bị ảnh hưởng đến sức khỏe, suy giảm sức đề kháng, dẫn đến hệ hô hấp bị tổn thương gây ra viêm họng xung huyết. Ngoài ra, bệnh còn thường gặp ở những người suy gan, rối loạn nội tiết, rối loạn dạ dày ruột. Đây là loại viêm họng khá nguy hiểm cần được nhanh chóng chữa trị.

Bệnh nhân mắc viêm họng xung huyết thường có cảm giác nóng cay trong họng kèm theo cơn ngứa, ho từng cơn. Cơn ho thường xuất hiện lúc bắt đầu đi ngủ. Để quá trình điều trị mang lại hiệu quả thì cần xác định đúng nguyên nhân để có phương pháp điều trị phù hợp.

2.4. Viêm họng giả mạc

Viêm họng giả mạc còn được gọi với tên khác là viêm họng bạch hầu, là một dạng bệnh viêm họng khá hiếm gặp. Nguyên nhân mắc bệnh viêm họng giả mạc là khi cơ thể bị tác động bởi trực khuẩn Klebs – Loeffler. Dấu hiệu nhận biết đặc trưng là tại vùng niêm mạc họng sẽ xuất hiện màng giả mạc với màu trắng xám, dày, bám chắc vào niêm mạc họng và rất khó bóc, có thể lan rộng xuống thanh quản, dễ gây biến chứng khó thở viêm thanh quản cấp. Người bệnh cũng có thể bị sốt cao trên 38,5 độ C. Bệnh có thể xuất hiện ở nhiều độ tuổi khác nhau, tuy nhiên từ 2 – 7 tuổi là độ tuổi thường mắc bệnh nhất.

2.5. Viêm họng do liên cầu khuẩn

Viêm họng do liên cầu khuẩn là tình trạng họng đau rát do vi khuẩn Streptococcus gây ra. Bất kỳ độ tuổi, giới tính nào cũng đều có thể mắc viêm họng do liên cầu khuẩn. Tuy nhiên, độ tuổi mắc bệnh phổ biến nhất là ở trẻ từ 5 đến 15 tuổi. Thể viêm họng này rất nguy hiểm, nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng như viêm thận, viêm tai giữa cấp, áp xe amidan, sốt thấp khớp. Người bệnh thường có các biểu hiện như nôn, đau đầu, amidan viêm to. Các triệu chứng thường nghiêm trọng hơn so với viêm họng do virus.

Trên đây là các thể viêm họng thường gặp nhất mà nếu không trị dứt điểm khi bệnh mới khởi phát thì sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính rất khó chữa và nguy hiểm. Vì vậy khi có các dấu hiệu, triệu chứng đầu tiên bạn nên đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và có phác đồ điều trị hợp lý nhất.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.