10 chất dinh dưỡng mà mọi trẻ em đều cần

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ nội trú Hồ Thị Hồng Tho - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ nội trú Hồ Thị Hồng Tho - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc.

Một chế độ ăn uống cân bằng và giàu chất dinh dưỡng cho trẻ chắc chắn là điều cần thiết. Nhưng để biết chính xác những chất dinh dưỡng nào và bao nhiêu trẻ cần cho mỗi loại không phải lúc nào cũng dễ dàng, và không phải lúc nào trẻ em cũng có thể nhận được tất cả các loại vitamin và khoáng chất cần thiết.

Để đảm bảo con bạn nhận được đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, hãy nhớ cho trẻ ăn nhiều loại thực phẩm khác nhau. Bắt đầu bằng cách xem xét kỹ hơn các loại thực phẩm mà con bạn ăn thường xuyên. Trong bài viết này sẽ cung cấp những thông tin hữu ích về 10 chất dinh dưỡng mà mọi trẻ em đều cần có trong chế độ ăn.

Việc hình thành một thói quen ăn uống lành mạnh rất có ích đối với mọi trẻ em:

• Giúp trẻ được cung cấp đủ năng lượng cho quá trình phát triển.
• Cải thiện trí tuệ.
• Cải thiện tâm trạng.
• Giúp trẻ duy trì mức độ tăng cân nặng hợp lý.
• Giúp trẻ ngăn ngừa các tình trạng sức khỏe tâm thần bao gồm trầm cảm, lo lắng, chứng rối loạn tăng động giảm chú ý.

Thực phẩm lành mạnh cho trẻ em chú trọng đến dinh dưỡng là một trong những cách đơn giản và quan trọng nhất để ngăn ngừa sự khởi phát của các bệnh khác nhau. Một chế độ ăn phù hợp có thể ngăn ngừa nguy cơ mắc một số bệnh ở trẻ như béo phì, bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường type 2,...

Những thói quen ăn uống trẻ được hình thành từ khi còn nhỏ vẫn tồn tại và theo trẻ cho đến tuổi trưởng thành. Đó là lý do tại sao việc hình thành thói quen ăn uống lành mạnh cho trẻ từ sớm quan trọng đến thế. Chúng giúp trẻ gắn bó với những chế độ ăn uống này và tạo nên một lối sống cũng như thói quen ăn uống lành mạnh. Mặc dù các bậc cha mẹ có thể đều đã nghe nói rằng trẻ em nên ăn một chế độ ăn uống cân bằng từ sớm nhưng không phải ai cũng biết chế độ ăn uống cân bằng đòi hỏi chính xác những gì và những chất dinh dưỡng nào nhất thiết phải có trong chế độ ăn của trẻ.

2.1. Canxi

Canxi là một trong những chất dinh dưỡng quan trọng bậc nhất đối với mọi trẻ em. Chúng hỗ trợ trẻ xây dựng hệ xương và răng chắc khỏe, thúc đẩy chức năng thần kinh và cơ khỏe mạnh, hỗ trợ quá trình đông máu và giúp cơ thể chuyển hóa thức ăn thành năng lượng. Một số loại thực phẩm chứa hàm lượng Canxi cao bao gồm:

• Sữa.
• Pho mát.
• Sữa chua.
• Kem.
• Lòng đỏ trứng.
• Bông cải xanh.
• Rau bina.
• Đậu hũ.

2.2. Acid béo thiết yếu (EFAs)

Các acid béo thiết yếu tham gia hỗ trợ quá trình xây dựng tế bào, điều hòa hệ thần kinh, tăng cường chức năng hệ tim mạch, nâng cao khả năng miễn dịch và giúp cơ thể dễ dàng hấp thu chất dinh dưỡng. Ngoài ra các acid béo thiết yếu còn cần thiết cho chức năng của não bộ và mắt. Thực phẩm chứa nhiều acid béo thiết yếu cho trẻ bao gồm:

• Các sản phẩm từ sữa nguyên kem.
• Dầu ăn các loại.
• Thịt
• Cá, đặc biệt là các loại cá béo.

2.3. Sắt

Sắt là chất dinh dưỡng quan trọng trong quá trình hình thành hemoglobin, chất liệu quan trọng trong việc vận chuyển oxy trong máu cũng như myoglobin, một loại sắc tố giúp lưu trữ oxy trong các cơ bắp. Thiếu sắt có thể gây nên tình trạng thiếu máu, dẫn đến mệt mỏi, suy nhược và dễ trở nên cáu kỉnh. Những loại thực phẩm có chứa hàm lượng sắt cao bao gồm:

• Thịt đỏ.
• Gan động vật.
• Thịt các loại gia cầm.
• Động vật có vỏ.
• Các loại ngũ cốc.
• Đậu.

2.4. Magie

Magie phối hợp cùng với canxi giữ cho xương chắc khỏe và nhịp tim ổn định, hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch và giúp duy trì chức năng của hệ thần kinh cũng như cơ bắp. Nguồn thực phẩm chứa nhiều Magie nhất cho trẻ bao gồm:

• Ngũ cốc nguyên cám.
• Hạt điều rang khô.
• Các loại đậu: Đậu phộng, đậu nành,...
• Bơ hạnh nhân.
• Rau bina.
• Sữa chua.
• Chuối.
• Cá bơn.

2.5. Kali

Cùng với Natri, Kali giúp kiểm soát sự cân bằng nước và các chất điện giải trong cơ thể, giúp duy trì huyết áp ở mức ổn định. Ngoài ra chúng còn hỗ trợ chức năng tim và hệ cơ, đồng thời có thể làm giảm nguy cơ mắc sỏi thận và loãng xương khi trẻ đến tuổi trưởng thành. Nguồn thực phẩm giàu Kali cho bé bao gồm:

• Các loại rau củ quả như: Rau bina, khoai tây, cà chua, chuối, dưa đỏ, hạnh nhân, dưa hấu, cam,...
• Các loại nước ép hoa quả.
• Hạt hướng dương.
• Mật ong.

2.6. Vitamin A

Vitamin A nói riêng và các loại vitamin khác nói chung được các chuyên gia khuyến cáo nên đưa vào chế độ ăn lành mạnh của trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Vitamin A đóng một vai trò quan trọng đối với thị lực và sự phát triển hệ xương của trẻ. Vitamin A giúp bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh lý nhiễm trùng, thúc đẩy sự phát triển của các tế bào và mô trong cơ thể bao gồm cả tóc, móng tay, da. Nguồn bổ sung vitamin A phù hợp nhất cho trẻ có thể đến từ:

• Cà rốt
• Khoai lang
• Bí đao
• Quả mơ
• Rau bina
• Bông cải xanh, bắp cải
• Dầu cá
• Lòng đỏ trứng

2.7. Vitamin C

Vitamin C giúp hình thành và tái tạo các tế bào hồng cầu, xương và các mô, cơ quan khác trong cơ thể. Vitamin C còn bảo vệ nướu của trẻ, tăng tính đàn hồi cũng như ngăn ngừa xơ vữa mạch máu, giảm nhanh tình trạng bầm tím, hỗ trợ chữa bệnh, tăng cường hệ miễn dịch và ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng. Đồng thời hỗ trợ cơ thể trong khả năng hấp thụ sắt từ các nguồn thực phẩm giàu sắt khác. Các loại thực phẩm chứa hàm lượng lớn vitamin C bao gồm:

• Các loại trái cây có múi chẳng hạn như cam, quýt, bưởi.
• Dâu tây.
• Cà chua.
• Củ khoai tây.
• Dưa.
• Cải bắp.
• Bông cải xanh.
• Súp lơ trắng.
• Rau bina.
• Đu đủ.
• Xoài.

2.8. Vitamin D

Vitamin D đặc biệt quan trọng trong việc giúp cơ thể của trẻ hấp thu các khoáng chất như Canxi, xây dựng hệ xương và răng chắc khỏe. Vitamin D cũng cần thiết để trẻ có thể đạt được tiềm năng phát triển và khối lượng xương cao nhất. Ngoài ra vitamin D còn có vai trò như một loại hormone trong hệ thống miễn dịch của cơ thể, sản xuất insulin và điều chỉnh sự phát triển của các loại tế bào. Nguồn vitamin D từ thực phẩm nhằm cung cấp cho trẻ có thể đến từ:

• Các loại cá như cá hồi, cá ngừ đóng hộp, cá thu,...
• Các loại sữa, pho mát và sữa chua,...
• Nước cam
• Ngũ cốc
• Lòng đỏ trứng
• Bơ thực vật

2.9. Vitamin E

Vitamin E có rất nhiều công dụng không chỉ với trẻ em mà còn cả với người trưởng thành. Vitamin E giúp trung hòa các gốc tự do có thể gây hại và làm giảm tuổi thọ của các tế bào. Quan trọng hơn nữa, vitamin E còn giúp tăng cường khả năng miễn dịch cho trẻ, hỗ trợ sửa chữa những sai khác trong vật chất di truyền ADN, hạn chế các loại đột biến gen có hại. Ngoài ra vitamin E cũng tham gia hỗ trợ quá trình trao đổi chất của cơ thể. Vitamin E có thể được tìm thấy trong rất nhiều loại thực phẩm, bao gồm trái cây, rau củ và các loại hạt. Dưới đây là một số nguồn thực phẩm tốt nhất để cung cấp vitamin E cho trẻ:

• Các loại hạt hoặc quả và chế phẩm của chúng như như: Hạnh nhân, lúa mì, hạt hướng dương rang khô, bơ hạnh nhân, bơ hạt hướng dương, bơ đậu phộng mịn, đậu phộng rang khô, dầu hướng dương, dầu ngô, dầu đậu nành....
• Một số loại rau như rau bina, rau cải xanh, rau muống,...

2.10. Kẽm

Theo thống kê, có hơn 70 loại enzyme hỗ trợ tiêu hóa, trao đổi chất ở trẻ phụ thuộc vào kẽm để thực hiện các vai trò của chúng. Những trẻ không được cung cấp đủ lượng kẽm theo khuyến nghị có nguy cơ suy dinh dưỡng vào còi cọc rất cao. May mắn là ngày nay tình trạng thiếu kẽm ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đã được cải thiện đáng kể. Kẽm có thể được tìm thấy trong rất nhiều loại thực phẩm. Dưới đây là một số nguồn cung cấp kẽm tốt nhất:

• Thịt lợn hoặc thịt bò nấu chín.
• Sốt cà chua.
• Bánh hamburger nướng.
• Ngũ cốc ăn liền, bột yến mạch.
• Sữa chua.
• Một số loại hạt như hạnh nhân, hạt điều, hạt đậu, đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu lima,...
• Sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai,...

Cần lưu ý rằng lượng kẽm trong một số loại thực phẩm sẽ thay đổi tùy thuộc vào nhãn hiệu hoặc loại thịt. Đối với trẻ nhỏ, bơ nên được tán mỏng và các loại thực phẩm khác như đậu và thịt nên được nghiền hoặc cắt thành miếng nhỏ để tránh nguy cơ khiến trẻ bị nghẹn.

Trẻ em có thể ăn nhiều hơn hoặc ít hơn lượng thức ăn được khuyến nghị tùy thuộc và độ tuổi cũng như sự thèm ăn của chúng do đó các bậc cha mẹ cần tính toán kỹ lưỡng để có thể cung cấp lượng chất dinh dưỡng phù hợp nhất cho trẻ.

Hầu hết các bậc cha mẹ ngày nay đều bận rộn với công việc nên khó có thể tự nấu đồ ăn hàng ngày. Do đó, việc điều chỉnh hàm lượng chất dinh dưỡng trong thực phẩm không được đảm bảo khiến trẻ nhận được nhiều hơn mức khuyến nghị những chất này do đó tỷ lệ béo phì ở trẻ đang ngày càng tăng cao. Tuy nhiên trên thực tế, hàm lượng dinh dưỡng đến từ những loại thực phẩm trẻ đang ăn hàng ngày lại quá thấp. Nhiều loại thực phẩm đã qua chế biến hoặc cực kỳ không tốt cho sức khỏe. Chúng giàu năng lượng nhưng lại không đủ chất dinh dưỡng. Đó là lý do tại sao các ông bố bà mẹ nên hình thành cho trẻ một thói quen ăn uống lành mạnh ngay từ khi còn nhỏ.

Bên cạnh các chất dinh dưỡng kể trên, cha mẹ cũng nên bổ sung cho con các thực phẩm có chứa thành phần Lysine. Lysine là axit amin thiết yếu cần thiết cho sự phát triển mà cơ thể không thể tự tổng hợp được, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu,... Đồng thời, nó còn hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp trên, viêm phế quản, cảm cúm,... ở trẻ.

Nguồn tham khảo: babycenter.com, parents.com, fru2go.com, activebeat.com