Biển hiện thiếu vitamin B1 ở trẻ em và cách khắc phục

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi ThS.BS.Huỳnh Bảo Toàn - Bác sĩ Nhi Sơ sinh, Bệnh viện ĐKQT Vinmec Nha Trang.

Thiếu vitamin B1 ở trẻ em do nhiều nguyên nhân gây ra. Dấu hiệu thiếu vitamin B1 thường là mệt mỏi, trí nhớ kém, khó thở, ... Để khắc phục chứng thiếu vitamin B1 ở trẻ em cần tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin B1 như các loại ngũ cốc, đậu, ...

Vitamin B1 (hay còn gọi là thiamine) là một trong những loại vitamin B rất cần thiết đối với cơ thể. Vitamin B1 có nhiều trong các loại thực phẩm như thịt hoặc các loại ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, ...

Cơ thể người không tự sản xuất vitamin B1. Do đó, để cung cấp vitamin B1 cho cơ thể cần phải bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin B1 nêu trên. Khi chế độ dinh dưỡng không đảm bảo cung cấp đủ vitamin B1 cho cơ thể sẽ dẫn đến tình trạng thiếu vitamin B1.

Trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh, rất dễ bị thiếu vitamin B1, do nhiều nguyên nhân gây ra. Đối với trẻ, vitamin B1 có vai trò rất quan trọng, đó là hỗ trợ phát triển não bộ, duy trì sự hoạt động của tế bào, chuyển hóa năng lượng từ thức ăn.

Ở trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh nguyên nhân gây thiếu vitamin B1 chủ yếu là do:

• Nhu cầu vitamin B1 cao: Vitamin B1 có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, đặc biệt trong một số giai đoạn trẻ cần phát triển nhanh, hoặc khi trẻ ốm đau (cảm, sốt, tiêu chảy, ...), nhu cầu này càng tăng cao, nếu không được bổ sung kịp thời có thể dẫn đến thiếu vitamin B1.
• Sữa mẹ thiếu vitamin B1: Ở trẻ còn bú sữa mẹ, nếu người mẹ không chú ý bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin B1 hằng ngày thông qua các loại thực phẩm hoặc thuốc bổ tổng hợp có thể khiến trẻ bú sữa mẹ bị thiếu vitamin B1, bởi vì hàm lượng vitamin B1 có trong sữa mẹ rất thấp.
• Trẻ bú sữa bột: Với một số trẻ không bú sữa mẹ mà phải dùng sữa bột, cha mẹ cần lưu ý thông tin thành phần, hàm lượng các chất dinh dưỡng có trong sữa, đặc biệt phải pha sữa đúng chỉ dẫn để tránh thiếu hụt vitamin B1 cho trẻ.

Trẻ em bị thiếu vitamin B1 có thể có những dấu hiệu sau:

• Mệt mỏi, khó chịu.
• Biếng ăn, ăn không ngon miệng, sụt cân.
• Đau bụng, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy.
• Giảm trí nhớ, hay quên hoặc thường xuyên bị lẫn lộn.
• Yếu cơ, hay bị chuột rút, chân đau và hay bị co cứng, bàn chân nóng rát.
• Khó thở, đau ngực, tim mạch bị ảnh hưởng.
• Thần kinh bị tổn thương, tâm thần hay thay đổi.

Để khắc phục tình trạng thiếu vitamin B1 ở trẻ em, chúng ta cần biết nhu cầu vitamin B1 ở trẻ theo từng độ tuổi, cụ thể:

• Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi: 200 microgram/ngày.
• Trẻ từ 1 - 12 tuổi: 0,7 - 1,2mg/ngày.
• Trẻ từ 12 tuổi trở lên: 1,3 - 1,5mg/ngày.

Cách khắc phục thiếu vitamin B1 ở trẻ em theo từng đối tượng cụ thể như sau:

• Trẻ bú mẹ: Mẹ tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin B1 như các loại ngũ cốc nguyên hạt (đậu xanh), các loại hạt (hướng dương, hạt dẻ, ...) hoặc uống thuốc bổ tổng hợp để đảm bảo nhu cầu vitamin B1 của trẻ thông qua sữa mẹ.
• Trẻ bú sữa công thức: Trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi bú sữa công thức thì cha mẹ cần chú ý nên chọn các loại sữa có bổ sung vitamin B1 cho trẻ.
• Trẻ ăn dặm: Trẻ đến độ tuổi ăn dặm (thường bắt đầu từ 6 tháng tuổi) cần được tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin B1 như gạo, yến mạch, lúa mì, ngũ cốc nguyên hạt, ... để khắc phục tình trạng thiếu vitamin B1 ở trẻ em. Gạo là loại ngũ cốc giàu dinh dưỡng, tuy nhiên để tránh làm mất lượng vitamin B1 có trong gạo cần chú ý trong cách chế biến. Ngoài ra, vitamin B1 cũng có nhiều trong các loại rau củ quả như rau dền, rau mồng tơi, bí đỏ, cà tím, ... và lòng đỏ trứng, thịt nạc.
• Trẻ lớn: Cho trẻ uống bổ sung viên vitamin B1 10mg mỗi ngày trong 4 - 6 tuần. Trường hợp thiếu vitamin B1 nặng cần phải tiêm thì có thể tiêm tĩnh mạch vitamin B1 100mg.

Thiếu vitamin B1 ở trẻ em có thể khiến trẻ mệt mỏi và ảnh hưởng đến sự phát triển về thể chất cũng như tinh thần của trẻ. Do đó, chăm sóc trẻ cần lưu ý các biểu hiện và đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ.