Dự phòng và xử trí côn trùng đốt

Bài viết được viết bởi Bác sĩ Nguyễn Thùy Dung - Bác sĩ Ung bướu nhi, Trung tâm Nhi - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Trẻ em có thể bị đốt hoặc cắn bởi nhiều loại côn trùng như muỗi, bọ chét, rệp, ong, chuồn chuồn, kiến, rết... Một vết chích hoặc cắn trong miệng hoặc trên cổ cũng có thể tạo ra sưng và khó thở và nuốt.

Phản ứng với vết đốt hoặc vết cắn của côn trùng khác nhau tùy theo từng cá nhân và phụ thuộc vào một số yếu tố: vị trí của vết chích hoặc vết cắn, chất độc hoặc chất kích thích, mức độ phản ứng của trẻ. Một số trẻ sẽ gần như không có phản ứng; một số khác có thể bị sưng tại chỗ hoặc phản ứng toàn thân.

Thông thường, vết chích hoặc vết cắn tạo ra phản ứng cục bộ nhanh chóng, với các dấu hiệu viêm như sưng, ngứa và đau. Thỉnh thoảng, trẻ thể có dấu hiệu của các phản ứng chậm bao gồm sốt, nổi hạch, đau khớp hoặc phát ban như nổi mề đay.

Một tỷ lệ nhỏ trẻ em, đặc biệt là những trẻ có tiền sử dị ứng, có thể có các phản ứng phản vệ nghiêm trọng đối với vết đốt hoặc vết cắn của côn trùng: sưng mặt, môi, lưỡi và cổ họng, khó thở và suy tuần hoàn. Trẻ cần được chăm sóc y tế ngay lập tức nếu có các phản ứng phản vệ và vết cắn ở miệng hoặc cổ.

Muỗi

• Nên: Làm sạch vết cắn càng sớm càng tốt bằng xà phòng và nước để loại bỏ nước bọt muỗi còn sót lại. Sau đó thoa kem hydrocortisone hoặc thuốc mỡ để giảm ngứa và viêm. Thuốc kháng histamine đường uống hoặc bôi cũng có thể giúp giảm ngứa.
• Không nên: Cào hoặc gãi nhiều làm cho tình trạng ngứa trở nên tồi tệ hơn và có thể dẫn đến nhiễm trùng.

Con ong

Nếu có thể nhìn thấy vết chích trên da, hãy cạo nó ra ngay lập tức. Việc này được làm càng sớm, nọc độc sẽ càng ít đi vào cơ thể. Làm sạch vùng bị ong đốt bằng xà phòng và nước và thoa kem hydrocortisone. Có thể dùng acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau. Đến phòng cấp cứu ngay nếu trẻ thấy các dấu hiệu phản ứng dị ứng, như nổi mề đay hoặc khó thở.

Nhện

Khử trùng vết cắn bằng xà phòng và nước và bôi thuốc mỡ kháng sinh. Sử dụng một túi nước đá để giảm đau và sưng. Cho trẻ uống acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau và dùng thuốc kháng histamin khi bị ngứa.

Kiến

Tương tự như trên, có thể bôi kem giảm ngứa cho trẻ, hạn chế gãi mạnh và chà xát vào vị trí kiến đốt.

3. Khi nào cần đưa trẻ đến cơ sở y tế

Đã có phản ứng phản vệ, thường bắt đầu trong vòng 20 phút (không muộn hơn hai giờ) sau khi chích / cắn. Đứa trẻ sẽ có khuôn mặt sưng, môi hoặc lưỡi, khó nuốt, thở và ho. Các triệu chứng thường đi kèm với phát ban và ngứa dữ dội.

Cảm thấy ngất đi, hoặc mất ý thức.

Bị nhiễm trùng thường xảy ra khoảng 24 đến 48 giờ sau khi chích và được đặc trưng bởi sự đau đớn, đau, sưng và đỏ ở vị trí của vết chích, cùng với sốt và mệt mỏi nói chung hoặc thờ ơ.

Có phản ứng quá mẫn chậm hoặc một loại phản ứng dị ứng xảy ra từ một đến hai tuần sau khi bị chích / cắn. Các triệu chứng bao gồm đau khớp, phát ban (thường ở dạng nổi mề đay), sốt và các hạch bạch huyết mở rộng.

4. Làm thế nào để ngăn ngừa côn trùng đốt và cắn?

Rất khó có thể ngăn trẻ bị côn trùng cắn hoặc cắn , nhưng bố mẹ có thể làm giảm nguy cơ bằng cách thực hiện một vài bước đơn giản sau:

• Tránh các khu vực có tổ ong. Tổ ong và thùng rác có phế liệu thực phẩm rất thu hút côn trùng.
• Tránh vùng đất ngập nước là nơi có thể có muỗi rất nhiều.
• Đừng để trẻ đi chân trần trên cỏ.
• Che làn da của bé bằng quần áo nhẹ và mũ lưỡi trai hoặc mũ chống nắng.
• Sử dụng màn chống muỗi nếu bé ngủ ngoài trời hoặc trong phòng có cửa sổ mở.
• Thuốc chống côn trùng có chứa DEET là hiệu quả nhất và các sản phẩm có ít hơn 10% DEET được coi là an toàn cho trẻ em trên 6 tháng tuổi khi sử dụng.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.