Nuốt đau: Nguyên nhân có thể xảy ra và cách điều trị

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Nuốt đau là tương đối phổ biến. Mọi người ở mọi lứa tuổi có thể trải nghiệm nó. Triệu chứng này có nhiều nguyên nhân có thể xảy ra. Khó nuốt kèm theo đau thường là triệu chứng của nhiễm trùng hoặc phản ứng dị ứng. Đi khám bác sĩ nếu cơn đau nghiêm trọng hoặc nếu nó cản trở việc ăn, uống hoặc thở.

Các nguyên nhân phổ biến nhất của nuốt đau là:

• Các cảm lạnh thông thường
• Các bệnh cúm
• Ho mãn tính
• Nhiễm trùng cổ họng, chẳng hạn như viêm họng liên cầu khuẩn
• Trào ngược thực quản dạ dày
• Viêm amiđan

Các nguyên nhân khác có thể gây ra nuốt đau bao gồm:

• Sưng hạch bạch huyết ở cổ
• Chấn thương cổ họng
• Một nhiễm trùng tai
• Nuốt những viên thuốc lớn
• Nuốt không đúng cách thức ăn có răng cưa, chẳng hạn như khoai tây chiên hoặc bánh quy giòn

Trong một số trường hợp hiếm hoi, nuốt đau có thể chỉ ra một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư thực quản.

Các tình trạng gây đau khi nuốt có thể dẫn đến các biến chứng như:

• Nhiễm trùng vùng ngực
• Làm xấu đi bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus
• Mất vị giác, có thể tạm thời hoặc vĩnh viễn
• Sưng hạch bạch huyết ở cổ, có thể khó quay đầu hoặc ngửa đầu ra sau

Các triệu chứng khác có thể xảy ra nếu bạn bị nhiễm trùng.

Bạn có thể gặp các triệu chứng sau cùng với nuốt đau nếu bạn bị nhiễm trùng:

• Sốt
• Ớn lạnh
• Đau đầu
• Ho khan
• Đổ mồ hôi
• Amidan đỏ, viêm

Khi nào gọi cho bác sĩ của bạn

Gọi cho bác sĩ nhi khoa của con bạn nếu chúng gặp các triệu chứng sau cùng với nuốt đau:

• Khó thở
• Vấn đề nuốt
• Một lượng nước dãi bất thường hoặc đáng kể
• Cổ họng sưng lên rõ rệt

Hãy đến bệnh viện ngay lập tức nếu bạn là người lớn và gặp các triệu chứng sau:

• Khó mở miệng
• Vấn đề nuốt
• Đau cổ họng dữ dội hơn
• Khó thở

Lên lịch hẹn với bác sĩ nếu tình trạng nuốt đau của bạn xảy ra cùng với bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

• Có máu kèm theo khi bạn ho
• Các triệu chứng kéo dài một tuần hoặc lâu hơn
• Giọng nói khàn kéo dài hơn hai tuần
• Đau khớp
• Khối u ở cổ
• Phát ban

Luôn gọi cho bác sĩ nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào khác mà bạn lo lắng.

Khi đến gặp bác sĩ, hãy nhớ đề cập đến mọi triệu chứng bạn đang gặp phải. Bạn cũng nên cho họ biết nếu có bất kỳ triệu chứng nào mới hoặc đang trở nên tồi tệ hơn. Mô tả tất cả các triệu chứng của bạn sẽ giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây ra cơn đau của bạn.

Nếu khám sức khỏe không đủ để xác định chẩn đoán, bác sĩ có thể yêu cầu một số xét nghiệm nhất định, chẳng hạn như sau:

• Xét nghiệm máu được gọi là công thức máu hoàn chỉnh đo số lượng các loại tế bào máu khác nhau trong cơ thể bạn. Kết quả có thể giúp bác sĩ xác định liệu cơ thể bạn có đang chống lại nhiễm trùng do vi rút hay vi khuẩn gây ra hay không.
• Chụp MRI và CT có thể tạo ra hình ảnh chi tiết về cổ họng của bạn, cho phép bác sĩ kiểm tra bất kỳ bất thường nào. Các xét nghiệm hình ảnh này cũng có thể được sử dụng để phát hiện sự hiện diện của các khối u trong cổ họng.
• Một phết cấy cổ họng bằng tăm bông để lấy mẫu chất nhầy ra khỏi mặt sau của cổ họng của bạn. Xét nghiệm này có thể kiểm tra sự hiện diện của một số loại sinh vật trong cổ họng có thể gây nhiễm trùng.
• Một phết cấy đờm gồm lấy mẫu đờm, hoặc đờm, và thử nghiệm nó cho sự hiện diện của sinh vật nhất định. Xét nghiệm đơn giản, không đau này có thể giúp bác sĩ xác định liệu nhiễm trùng có gây ra tình trạng nuốt đau của bạn hay không.

Thử nghiệm chụp X quang thực quản với thuốc baryt cản quang

Thử nghiệm chụp X quang thực quản với thuốc baryt cản quang nhằm kiểm tra thực quản của bạn. Bạn được chụp X quang sau khi nuốt một chất lỏng đặc biệt có chứa một nguyên tố vô hại gọi là baryt.

Baryt tạm thời bao phủ thực quản của bạn và hiển thị trên phim X-quang, cho phép bác sĩ xác định đường đi của thức ăn. Xét nghiệm nuốt baryt có thể cho bác sĩ biết liệu thức ăn có di chuyển từ miệng đến dạ dày của bạn đúng cách hay không.

Điều trị cho chứng nuốt đau có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra cơn đau. Bác sĩ có thể sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng cổ họng, amidan hoặc thực quản. Bác sĩ có thể cung cấp cho bạn một loại nước súc miệng có thể làm tê cổ họng khi bạn uống kháng sinh.

Chất làm tê này giúp ngăn chặn bất kỳ cơn đau nào bạn có thể cảm thấy khi nuốt viên thuốc. Đối với những cơn đau dữ dội, thuốc xịt họng có thể giúp làm tê cơn đau. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc chống viêm để giảm viêm ở thực quản, cổ họng hoặc amidan.

Nếu bạn thường xuyên gặp phải tình trạng nuốt đau do viêm amidan tái phát hoặc nếu tình trạng viêm amidan không đáp ứng với thuốc, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật cắt bỏ amidan.

Phẫu thuật này được gọi là phẫu thuật cắt amidan. Đây là một thủ tục ngoại trú, có nghĩa là bạn có thể về nhà cùng ngày với phẫu thuật. Bạn và bác sĩ của bạn có thể thảo luận về những rủi ro của bạn và xác định xem liệu phẫu thuật cắt amidan có phù hợp với tình trạng của bạn hay không.

Thuốc kháng axit không kê đơn (OTC) có thể làm giảm viêm thực quản do trào ngược axit. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc được thiết kế đặc biệt để giảm các triệu chứng nếu bạn bị trào ngược axit mãn tính hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Dùng thuốc kháng axit không kê đơn đôi khi không đủ để điều trị các triệu chứng của GERD.

Các phương pháp điều trị khác bạn có thể thử tại nhà bao gồm:

• Uống nhiều nước. Ngoài việc giữ cho bạn đủ nước, uống ít nhất tám cốc nước mỗi ngày cũng làm dịu và làm ẩm cổ họng của bạn.
• Trộn 1 thìa cà phê muối với 250ml nước, sau đó súc miệng ở cổ họng. Điều này giúp giảm sưng và đau.
• Nhấm nháp chất lỏng ấm, chẳng hạn như nước ấm hoặc trà pha với mật ong, để giảm sưng và đau cổ họng.
• Tránh các chất được biết là gây kích ứng cổ họng của bạn. Chúng bao gồm chất gây dị ứng, hóa chất và khói thuốc lá.

Hít thở không khí ẩm

Máy tạo ẩm là một máy chuyển đổi nước thành hơi ẩm từ từ lấp đầy không khí. Máy tạo độ ẩm làm tăng độ ẩm trong phòng. Hít thở trong không khí ẩm này có thể làm dịu tình trạng viêm họng và giảm đau họng. Tắm nước nóng cũng có tác dụng tương tự.

Thử viên ngậm thảo dược và các loại trà:

Mặc dù chúng chưa được khoa học chứng minh là có thể làm dịu cơn đau họng, nhưng kẹo ngậm và trà thảo mộc có thể giảm đau họng. Những ví dụ bao gồm cây xô thơm , rễ cam thảo, và hoa kim ngân . Bạn có thể tìm thấy những thứ này ở hiệu thuốc hoặc cửa hàng thực phẩm tốt cho sức khỏe địa phương.

Bạn có thể làm gì bây giờ?

Thử dùng thuốc không kê đơn và các biện pháp điều trị tại nhà để giảm đau. Bạn có thể bị nhiễm trùng hoặc bệnh tạm thời mà bạn có thể điều trị hiệu quả tại nhà. Tuy nhiên, bạn nên gọi cho bác sĩ nếu cơn đau của bạn trở nên nghiêm trọng hơn hoặc nếu cơn đau của bạn không giảm trong vòng ba ngày.

Bạn cũng nên liên hệ với bác sĩ nếu bạn đang gặp bất kỳ triệu chứng nào khác mà bạn lo lắng. Bạn có thể đặt lịch hẹn với các bác sĩ của bạn bằng cách sử dụng công cụ OneVinmec của chúng tôi hoặc gọi điện đặt hẹn qua tổng đài của hệ thống y tế Vinmec.

Rửa tay thường xuyên và tránh dùng chung dụng cụ ăn uống hoặc ly uống nước với người khác để tránh lây nhiễm bệnh có thể xảy ra. Uống đủ nước và nghỉ ngơi nhiều cũng rất quan trọng để đảm bảo sự phục hồi của bạn.