Siêu âm thận biết được điều gì?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tôn Nữ Trà My - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh.

Siêu âm thận là kỹ thuật hình ảnh không xâm lấn, sử dụng sóng siêu âm để tạo ra các hình ảnh về kích thước, cấu trúc, đường bờ của thận từ đó chẩn đoán các bệnh lý của thận, giúp lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp.

Siêu âm thận có thể chẩn đoán được một số bệnh lý ở thận như sau:

• Sỏi thận, sỏi niệu quản, sỏi bàng quang
• Ứ nước, ứ mủ ở thận

• Nang thận
• Áp xe thận, viêm cầu thận cấp và mãn tính
• U thận
• Suy thận

Trong một số trường hợp, bệnh nhân cũng cần được chỉ định kết hợp thêm với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác (chụp X quang, CLVT, CHT) và các xét nghiệm máu, nước tiểu để chẩn đoán rõ ràng các bệnh lý thận cụ thể.

Siêu âm thận thường được làm luôn trong thực hiện thăm khám siêu âm bụng định kỳ của khám sức khỏe tổng quát. Siêu âm thận, đường tiết niệu nên được đặc biệt chú trọng trong những trường hợp sau:

• Tiểu khó, tiểu buốt, bí tiểu hoặc tiểu ra máu
• Nước tiểu có màu sắc bất thường như màu trắng, đục, nước tiểu cặn và nhiều bọt
• Đau bụng vùng thận hoặc người bệnh bị chấn thương ở bụng
• Tăng hoặc giảm huyết áp đột ngột mà nguyên nhân không rõ
• Khi sử dụng phương pháp chụp X quang thận nhưng không thấy thận hoặc vị trí thận bất thường.
• Siêu âm thận để đánh giá tiến triển và theo dõi tình trạng sức khỏe của bệnh nhân mắc các bệnh lý về thận như hội chứng thận hư, viêm cầu thận cấp, suy thận,...

4.1 Hình ảnh siêu âm thận bình thường

• Thận bình thường thường có hình hạt đậu, bờ đều, rốn thận ở phía trong. Kích thước thận bình thường với chiểu rộng khoảng 4-6cm, dày 3-4cm, chiều dài 9- 12cm.
• Niệu quản bình thường không thấy được trên siêu âm .

4.2. Hình ảnh siêu âm thận bệnh lý

Các lọai hình ảnh khác nhau trên siêu âm thận có thể giúp gợi ý các bệnh lý thận khác nhau. Ví dụ như sau:

• Kích thước thận lớn hơn bình thường, bờ thận căng nhẵn, giới hạn tuỷ-vỏ rõ thể hiện thấy trong bệnh lý viêm cầu thận cấp.
• Kích thước thận nhỏ, bờ không đều, giới hạn tuỷ-vỏ không rõ là dấu hiệu hình ảnh của viêm cầu thận mãn tính.
• Đài bể thận giãn ứ nước có thể là dấu hiệu của bệnh lý tắc nghẽn đường dẫn niệu do u hoặc do sỏi.
• Khi bị áp xe thận siêu âm có thể thấy khối hỗn hợp bên trong có dịch mủ. Còn nếu áp xe quanh thận thì sẽ thấy hình ảnh lớp dịch không đồng nhất, có khi thấy hơi bên trong.
• Khi kích thước thận lớn, bờ không đều, giới hạn tủy - vỏ mất, toàn bộ thận có rất nhiều nang và không thông với nhau thì có thể là dấu hiệu bệnh lý thận đa nang:
• Nếu thận bờ không đều, ứ nước từng vùng và có những nốt vôi hoá có thể gặp trong trường hợp lao thận.
• U thận khi thấy có khối choán chỗ trong thận.
• Khi siêu âm, nếu thấy thận nằm ở vùng chậu, có một thận, thận hình móng ngựa, thận đôi, bể thận ngoài thận có gợi ý bệnh lý dị dạng thận tiết niệu bẩm sinh.
• Sỏi thận: là hình ảnh bóng tăng âm (màu trắng trên ảnh siêu âm), có bóng lưng đen (màu đen trên ảnh ảnh siêu âm).
• Chấn thương thận: siêu âm có thể thấy đường rách, vỡ, ổ đụng dập hoặc tụ máu trong và ngoài thận.