Đại tiện máu tươi: Nguyên nhân và cách điều trị

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Nội tiêu hóa - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng

Đại tiện ra máu tươi là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý hậu môn, trực tràng như trĩ, nứt hậu môn, polyp trực tràng, u xơ,... Nếu không chẩn đoán, điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn tới mất máu kéo dài, ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe, thậm chí đe dọa tới tính mạng bệnh nhân.

Đại tiện ra máu tươi là hiện tượng khi đi đại tiện có máu chảy ra, có thể là máu tươi nhỏ giọt hoặc máu bám vào phân. Bên cạnh đó, người bệnh thường có biểu hiện mệt mỏi. Tình trạng này có thể chấm dứt sau vài ngày hoặc kéo dài trong nhiều ngày, cảnh báo những dấu hiệu bất thường liên quan tới trực tràng và hậu môn.

Đa phần các bệnh nhân gặp triệu chứng đại tiện máu tươi đều để bệnh nặng rồi mới đi khám. Khi đó, tình trạng mất máu kéo dài đã khiến bệnh trở nên trầm trọng, làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Triệu chứng đại tiện ra máu tươi cảnh báo nhiều bệnh lý ở vùng trực tràng - hậu môn như:

2.1 Bệnh trĩ

Đại tiện máu tươi là triệu chứng sớm, phổ biến nhất của bệnh trĩ. Biểu hiện của bệnh là có máu tươi trên phân, dính trên giấy vệ sinh hoặc có tia máu trên thành bồn cầu, trường hợp nặng đại tiện nhiều máu đỏ trước hay sau phân. Bệnh trĩ hình thành khi đám rối tĩnh mạch ở xung quanh hậu môn bị phì đại quá mức.

Bệnh được chia thành 3 dạng: Trĩ nội, trĩ ngoại và trĩ hỗn hợp. Những người thường xuyên làm việc trong môi trường phải đứng, ngồi quá lâu, bị táo bón kinh niên, ăn nhiều đồ cay nóng hoặc phụ nữ mang thai,... có nguy cơ cao mắc trĩ.

Bên cạnh triệu chứng đi ngoài ra máu tươi, người mắc bệnh trĩ còn có thể bị sa búi trĩ ra bên ngoài hậu môn, gây viêm nhiễm. Ngoài ra, bệnh nhân còn gặp các triệu chứng khác như đau rát hậu môn khi đi đại tiện, sốt, ngứa quanh lỗ hậu môn, nứt hậu môn, áp xe hậu môn,...

2.2 Nứt kẽ hậu môn

Đại tiện máu tươi cũng là một triệu chứng điển hình của bệnh nứt kẽ hậu môn. Tình trạng này khiến bệnh nhân bị đau khi đi đại tiện, đại tiện ra máu, máu tươi có thể chảy thành giọt.

Bệnh thường gặp do khi bị táo bón người bệnh thường rặn làm hậu môn giãn, rách gây sưng đau, chảy máu thành từng giọt. Có thể gây biến chứng loét, nhiễm khuẩn hậu môn

2.3 Viêm loét đại trực tràng

Đại tiện ra máu, có thể có máu tươi lẫn dịch nhầy trong phân là biểu hiện đặc trưng của bệnh viêm loét đại tràng. Ngoài ra, người bệnh còn có triệu chứng đi đại tiện nhiều, đau quặn bụng thường xuyên, luôn cảm thấy mệt mỏi, khó chịu và có thể bị sốt.

Bệnh viêm loét đại trực tràng có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như phình giãn đại tràng, thủng đại tràng, xuất huyết tiêu hóa hoặc thậm chí là ung thư.

2.4 Polyp trực tràng

Triệu chứng đại tiện ra máu còn là dấu hiệu cảnh báo bệnh nhân có polyp trực tràng. Đây là khối u tăng sinh trên niêm mạc đại, trực tràng. Đa số Polyp đại, trực tràng không có biểu hiện lâm sàng, thường được phát hiện qua nội soi đại tràng.

Polyp trực tràng có thể gây mất máu trong thời gian dài, ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh. Đồng thời, có thể ung thư hóa, đe dọa tới tính mạng người bệnh.

2.5 Bệnh táo bón

Táo bón kéo dài cũng là một nguyên nhân thường gặp gây đại tiện máu tươi. Khi đi đại tiện, bệnh nhân thường phải rặn mạnh để đẩy phân ra ngoài, tạo lực ma sát lớn với thành hậu môn, khiến thành hậu môn bị trầy xước, chảy máu. Ở bệnh nhân táo bón, máu có thể dính bên ngoài khuôn phân hoặc dính ở cuối bãi phân, lượng máu nhiều hay ít tùy thuộc vào tình trạng tổn thương của ống hậu môn.

Táo bón thường xuất hiện khi bệnh nhân ăn uống không khoa học, ăn nhiều đồ khó tiêu, thức ăn cay nóng hoặc dùng chất kích thích trong thời gian dài,... Táo bón không nguy hiểm nhưng nếu để lâu, không khắc phục thì có thể dẫn tới bệnh trĩ, nứt hậu môn hoặc các bệnh lý khác tại trực tràng - hậu môn.

2.6 Ung thư trực tràng

Một trong những dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh ung thư đại trực tràng là đại tiện ra máu, máu có màu đỏ sẫm. Ban đầu, lượng máu thường ít, về sau sẽ chảy máu nhiều hơn khi tế bào ung thư xâm lấn nhiều vào đại tràng. Bên cạnh đó, người bệnh còn gặp phải các triệu chứng khác như: chướng bụng, đau bụng dưới, đi ngoài táo - lỏng thất thường, buồn nôn, tiểu tiện mất tự chủ, giảm cân liên tục không rõ nguyên nhân,...

2.7 Nguyên nhân khác

Triệu chứng đại tiện máu tươi còn là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý khác như: viêm túi thừa, viêm đại tràng do thiếu máu, nhồi máu ruột non do tắc mạch mạc treo, mụn cóc hậu môn, xuất huyết đường tiêu hóa...

Đại tiện ra máu tươi có thể là lượng máu nhỏ, dính trên giấy vệ sinh, cũng có khi máu có thể chảy thành dạng tia hoặc chảy ồ ạt, gây mất máu, người bệnh dễ bị chóng mặt, ngất xỉu, tụt huyết áp,... Tình trạng này có thể làm giảm hiệu quả công việc và chất lượng cuộc sống, có thể đe dọa tới tính mạng bệnh nhân.

Vì vậy, khi có triệu chứng đại tiện máu tươi, bệnh nhân nên đi khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa càng sớm càng tốt để chẩn đoán, điều trị đúng cách, mang lại hiệu quả cao, hạn chế nguy cơ biến chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát.

Sau khi có kết quả thăm khám chính xác, bệnh nhân sẽ được bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp tùy thuộc nguyên nhân gây bệnh.

Ngoài ra, bệnh nhân bị đại tiện máu tươi còn cần điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt như sau:

• Áp dụng một chế độ ăn uống khoa học, giàu chất xơ từ rau củ, trái cây, uống nhiều nước để giảm nguy cơ táo bón, nứt hậu môn;
• Tạo thói quen đi đại tiện hằng ngày vào một thời điểm nhất định, tránh rặn quá mạnh, không đi cầu quá lâu, vệ sinh hậu môn sạch sẽ sau mỗi lần đi đại tiện;
• Hạn chế thực phẩm gây nóng trong, táo bón, ảnh hưởng xấu tới hệ tiêu hóa như: thức ăn nhiều chất béo, chua, cay, đồ ngọt;
• Ăn thực phẩm giàu chất sắt, ngăn ngừa thiếu máu như các loại hạt, gan động vật, lòng đỏ trứng, đậu hũ, ngũ cốc, vừng đen,...;
• Ăn uống đúng giờ và nên ngủ đủ giấc;
• Tránh bưng bê vật nặng quá mức, không đứng lâu, ngồi lâu một chỗ;
• Tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày để cải thiện sức đề kháng, thúc đẩy nhu động ruột, giúp hệ tiêu hóa làm việc tốt.

Triệu chứng đại tiện ra máu tươi nếu không được phát hiện, xử lý đúng cách có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Vì vậy, khi có biểu hiện này, bệnh nhân nên đi khám ngay chuyên khoa tiêu hóa để có biện pháp can thiệp xử lý kịp thời, tránh để bệnh trở nặng.