Lưu ý với bệnh nhân viêm loét dạ dày tá tràng

☰ Mục lục

Viêm loét dạ dày tá tràng là một bệnh lý tiêu hóa phổ biến, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ bệnh lý rất quan trọng để chủ động phòng tránh các tác nhân gây hại đến hệ tiêu hóa và nhanh chóng điều trị nếu phát hiện các triệu chứng từ sớm.

Được viết bởi Bác sĩ Phạm Thị Thu Hương - Trưởng Đơn nguyên Nội Tiêu Hóa - Nội soi Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

1. Viêm loét ở dạ dày tá tràng là gì?

Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng là tình trạng tổn thương niêm mạc do nhiều nguyên nhân với biểu hiện đặc trưng là niêm mạc bị phù nề, xung huyết và thâm nhiễm bởi các tế bào viêm. Tình trạng loét xảy ra khi tổn thương ăn sâu qua lớp niêm mạc, lan xuống lớp dưới niêm mạc, thậm chí có thể ăn sâu đến lớp cơ. Điều này có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như thủng dạ dày tá tràng hoặc chảy máu tiêu hóa.

2. Triệu chứng viêm loét dạ dày tá tràng

Một số trường hợp viêm loét ở dạ dày và tá tràng không có triệu chứng rõ ràng, tuy nhiên, các dấu hiệu điển hình bao gồm:  

• Đau thượng vị: Cơn đau liên tục ở vùng thượng vị, có cảm giác rát bỏng. Đối với viêm loét tá tràng, cơn đau thường tăng lên khi đói hoặc sau khi ăn.  
• Buồn nôn và ợ chua: Đi kèm cảm giác đầy bụng, khó tiêu, khiến người bệnh cảm thấy khó chịu.   

Ngoài ra một số triệu chứng viêm loét dạ dày tá tràng sau đây là dấu hiệu cảnh báo khả năng biến chứng chảy máu và ung thư:

• Phân có màu đen hoặc lẫn máu đỏ.  
• Sụt cân đột ngột, không rõ nguyên nhân.  
• Nôn mửa nhiều, kèm theo máu.  
• Tình trạng nuốt nghẹn kéo dài.  
• Thiếu máu không rõ nguyên nhân.  
• Xuất hiện khối u có thể sờ thấy ở vùng bụng.  

3. Đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm loét ở dạ dày - tá tràng

• Người ở độ từ 60 tuổi.
• Người sinh sống ở nơi tiềm ẩn khả năng cao nhiễm vi khuẩn HP.
• Lạm dụng thuốc giảm đau.
• Thường xuyên sử dụng bia rượu.
• Người thường xuyên hoặc dễ bị căng thẳng thần kinh.
• Người có chế độ ăn không khoa học.

4. Viêm loét dạ dày tá tràng có nguy hiểm không?

Nếu gặp phải các triệu chứng trên, bệnh nhân cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Viêm loét ở dạ dày và tá tràng nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như chảy máu tiêu hóa, thủng dạ dày tá tràng và trong một số trường hợp, làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.

Loét xảy ra khi tổn thương ăn sâu qua lớp niêm mạc xuống lớp dưới niêm mạc, thậm chí có thể xuyên đến lớp cơ, dẫn đến nguy cơ thủng dạ dày tá tràng hoặc chảy máu tiêu hóa.

5. Nguyên nhân viêm loét dạ dày tá tràng

Các nguyên nhân viêm loét ở dạ dày và tá tràng:

• Nguyên nhân phổ biến nhất là do vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP), chiếm khoảng 70-80% các trường hợp. Nếu nguyên nhân là do HP, cần điều trị tiệt trừ vi khuẩn theo phác đồ bởi nếu để lâu có thể tiến triển thành viêm loét dạ dày mãn tính và làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.  
• Nguyên nhân thứ hai thường gặp là do thuốc, đặc biệt là các thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs) như Aspirin, Ibuprofen,... Những loại thuốc này không được khuyến cáo sử dụng cho bệnh nhân đang bị viêm loét dạ dày tiến triển, trừ khi có sự theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.  

Ngoài ra, một số nguyên nhân ít gặp hơn bao gồm chế độ ăn uống không lành mạnh (sử dụng nhiều bia rượu), căng thẳng thần kinh (stress) hoặc do các bệnh lý rối loạn chuyển hóa và nội tiết.  

6. Phương pháp chẩn đoán

Bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng lâm sàng như đau vùng thượng vị, ợ chua cùng với tiền sử bệnh và các kết quả xét nghiệm. Chụp X-quang dạ dày tá tràng và nội soi dạ dày tá tràng được xem là những công cụ chẩn đoán hiệu quả nhất. 

7. Điều trị viêm loét dạ dày tá tràng

7.1 Chế độ ăn uống và sinh hoạt:

Cho đến nay, các chế độ ăn lành mạnh như thức ăn mềm, không gia vị hoặc nhiều trái cây không chứng minh được hiệu quả rõ rệt trong việc chữa lành ổ loét hay chế độ ăn gồm sữa và kem cũng không làm tình trạng loét xấu đi. Do đó, điều quan trọng nhất là bệnh nhân nên tránh những loại thực phẩm trực tiếp gây đau hoặc rối loạn tiêu hóa, đồng thời cần kiêng cà phê, thuốc lá và rượu.  

7.2 Sử dụng thuốc

Trong trường hợp viêm loét do vi khuẩn HP, cần điều trị tiệt trừ HP bằng cách kết hợp kháng sinh với thuốc ức chế tiết acid dịch vị trong 1-2 tuần. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể chỉ định thêm các thuốc tăng tiết dịch nhầy (như Mucosta) hoặc thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày (như Gastropulgite). Việc điều trị cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu viêm loét do thuốc, việc ngừng sử dụng hoặc thay thế thuốc khác là điều bắt buộc để cải thiện tình trạng bệnh. Tuyệt đối không sử dụng các loại thuốc giảm đau nhóm NSAIDs.

8. Phòng ngừa viêm loét dạ dày – tá tràng

Để phòng ngừa viêm loét ở dạ dày và tá tràng hiệu quả, cần hạn chế uống bia rượu, không hút thuốc lá, tránh căng thẳng tinh thần và luôn uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.  

Việc phát hiện vi khuẩn HP có thể thực hiện qua nhiều phương pháp như: Test thở (UB test), test huyết thanh, test Urease, làm mô bệnh học hoặc nuôi cấy. Chỉ định diệt HP sẽ do bác sĩ chuyên khoa đưa ra và theo dõi hiệu quả điều trị. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc để điều trị vì điều này có thể làm tăng nguy cơ kháng thuốc của vi khuẩn HP.  

Để phòng ngừa lây nhiễm vi khuẩn HP từ người này sang người khác, không nên dùng chung đồ dùng cá nhân của người bệnh. Đảm bảo bát đũa luôn được rửa sạch và phơi khô trước khi sử dụng.

Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.