Trẻ 16 tháng tuổi: Phát triển thể chất, vận động, nhận thức và cảm xúc

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang.

Đến tháng thứ 16, kỹ năng tay của trẻ đã tương đối thuần thục, đặc biệt là kỹ năng cầm nắm. Bé đã biết di chuyển các đồ vật từ nơi này đến nơi khác và không phải bằng hành động ném nữa. Bé đã có thể đi được một mình, vừa đi vừa kéo đồ chơi theo sau.

Khi được “16 tháng tuổi trẻ biết làm gì?” là thắc mắc của nhiều cha mẹ, thực tế, giai đoạn này trẻ sẽ thích nghe bạn hát những vần điệu và bài hát dành cho trẻ ở tuổi mẫu giáo hoặc cố gắng hát theo bố mẹ bằng vốn từ ngữ ít ỏi của mình. Trẻ 16 tháng tuổi sẽ tập nói và nói được khoảng 3 từ, nhiều bé thậm chí nói được đến 15-20 từ.

Bạn sẽ rất dễ đoán được sở thích của bé yêu vì trẻ nhỏ có xu hướng thích lặp đi lặp lại một vài hành động.

Mặc dù bố mẹ có thể ngạc nhiên về những điều bé 16 tháng tuổi làm được trong quãng thời gian này nhưng bé yêu sẽ không kiên nhẫn lắm đâu. Đôi khi, thiên thần nhỏ dễ dàng khóc quấy nếu chẳng hài lòng về vấn đề nào đó.

Kỹ năng tay của trẻ đã tương đối thuần thục nhất là kỹ năng cầm nắm. Bé đã biết di chuyển các đồ vật từ nơi này đến nơi khác mà không bằng hành động ném nữa.

Một số trẻ đã có thể chạy được, tuy nhiên chạy chỉ nhanh hơn đi được một chút. Trẻ rất muốn được giúp đỡ bố mẹ, do đó mẹ hãy nhờ bé làm nhiều việc nhẹ nhàng như đưa khăn giấy cho mẹ, lấy chìa khóa ở trên bàn...Trẻ chắc chắn sẽ rất vui vẻ làm giúp vì khi đó trẻ thấy mình có ích.

Bạn chắc hẳn sẽ ngạc nhiên khi đá một quả bóng về phía trẻ và thấy trẻ phản hồi lại bằng cách chuyền bóng lại cho bạn đấy. Mặc dù vậy quả bóng có thể chỉ đi được một quãng đường và không đến được đích mà trẻ muốn.

Bé phát triển và thực hành các kỹ năng leo trèo, chạy, nhảy, nắm, ném nhiều hơn và thuần thục hơn theo mỗi ngày.

Dưới đây là một số kỹ năng vận động thường thấy ở trẻ 16 tháng tuổi, đánh dấu sự phát triển thể chất khá rõ rệt.

• Trèo lên các đồ vật, có thể tự mình leo ra khỏi cũi
• Tập đi một mình hoặc ít nhất có thể vịn vào đồ vật và bước đi
• Có thể đi lùi và đi theo vòng tròn
• Có thể cố gắng đá vào một quả bóng với độ chính xác không cao
• Có khả năng chạy
• Bò lên cầu thang, có thể đi lên cầu thang nếu được giúp đỡ
• Có thể nhảy múa
• Có chủ ý khi thả vật dụng ra khỏi tay, nhất là vào thời điểm gần 18 tháng tuổi
• Sử dụng muỗng hoặc nĩa
• Tự cởi quần áo ra; giơ thẳng tay chân lúc mặc quần áo
• Biết lật các trang sách
• Có thể vẽ nguệch ngoạc
• Có khả năng ném các vật lên cao

Từ 16 đến 18 tháng tuổi là thời điểm cho giai đoạn tiếp theo trong phát triển trẻ nhận thức: mẹ sẽ thấy sự thay đổi từ việc sao chép hành động sang chơi tượng trưng. Điều này có nghĩa là bé 16 tháng có thể tự lấy điện thoại để thực hiện cuộc gọi giả vờ sử dụng các khối hoặc thìa làm điện thoại để gọi điện.

Như đã nói, đây là sự ra đời của trí tưởng tượng. Bé bây giờ có sức mạnh của tâm trí để tưởng tượng những điều mà không thực sự ở đó và chơi theo trí tưởng tượng luôn phong phú và vô cùng bận rộn của mình.

Nhưng mặc dù tâm trí của bé có thể đang phát triển mạnh mẽ hơn, nhưng sự chú ý của bé vẫn rất ngắn. Thông thường, trẻ mới biết đi ở độ tuổi này chỉ có thể tập trung trong một vài phút tại 1 thời điểm và dễ bị phân tâm.

Vì vậy mẹ đừng cố bắt em tập trung – bắt ngồi tại chỗ không làm gì – vì em chưa phát triển đến mức độ này. Hãy chơi và làm mọi thứ với bé một cách ngắn gọn.

Khi đọc sách – bé có thể chạy loanh quanh hay không tập trung. Cách để làm cho nó thú vị hơn là hãy cho bé biến thành nhân vật, giả vờ giọng của nhân vật trong sách, biến đổi âm thanh sẽ hấp dẫn bé tham gia và tập trung sự chú ý của mình hơn.

Và đừng lo lắng sao bé không thể tập trung sự chú ý vì mọi thứ sẽ dần phát triển lên. Tại thời điểm này, bé có thể quan tâm nhiều hơn đến việc chỉ vào những bức ảnh và bình luận về những bức ảnh đó. Đi theo hướng dẫn của bé, và để cho chính mình bị cuốn đi bởi sự nhiệt tình của bé.

Nếu bạn muốn bé thấm nhuần đọc sách từ khi còn nhỏ, hãy cố gắng đọc thường xuyên hơn thay vì lâu hơn để đạt được số phút mục tiêu của bạn.

Trẻ 16 tháng tuổi bắt đầu biết giữ đồ chơi của mình, không thích chia sẻ đồ chơi yêu thích của mình, thậm chí là sự quan tâm chú ý của mẹ. Sự tập trung của bé vẫn là về bản thân và nhu cầu của bé là trước tiên và quan trọng nhất. Vì vậy, đừng lo lắng nếu bé không dễ dàng từ bỏ đồ chơi của mình cho người khác ngay cả khi bé không chơi đầu tiên.

Sự ra đời của trí tưởng tượng cũng có nghĩa là bé có thể bắt đầu tưởng tượng những người khác cảm thấy như thế nào. Nói cách khác, bé sẽ bắt đầu hiểu cảm xúc và sự đồng cảm.

Ở đây mẹ sẽ đóng một vai trò quan trọng bằng cách bắt đầu gắn nhãn cảm xúc cho bé bằng cách nói những điều như: “con đang khóc, con buồn à” và “ ồ con đang cười, con đang vui đấy”. Bằng cách hiểu cách bé cảm thấy bản thân và sử dụng sức mạnh trí tưởng tượng mới của mình, bé có thể bắt đầu hiểu rằng những người khác cũng cảm thấy như vậy.

Đây là lúc bé có sự tập trung và chú ý ngắn, vì vậy bé cũng rất nhanh cười, nhanh khóc, nhanh giận dữ, và cũng nhanh chuyển sự chú ý của mình qua việc khác.

Trẻ 16 tháng tuổi cần 5mg kẽm nguyên tố/ngày để trẻ ăn ngon, đạt chiều cao và cân nặng đúng chuẩn và vượt chuẩn. Kẽm đóng vai trò tác động đến hầu hết các quá trình sinh học diễn ra trong cơ thể, đặc biệt là quá trình phân giải tổng hợp axit nucleic, protein... Các cơ quan trong cơ thể khi thiếu kẽm có thể dẫn đến một số bệnh lý như rối loạn thần kinh, dễ sinh cáu gắt,... Vì vậy cha mẹ cần tìm hiểu về Vai trò của kẽm và hướng dẫn bổ sung kẽm hợp lý cho bé.

Ngoài kẽm, cha mẹ cũng cần bổ sung cho trẻ các vitamin và khoáng chất quan trọng khác như lysine, crom, vitamin nhóm B,... giúp con ăn ngon, có hệ miễn dịch tốt, tăng cường đề kháng để ít ốm vặt.

Hãy thường xuyên truy cập website Vinmec.com và cập nhật những thông tin hữu ích để chăm sóc cho bé và cả gia đình nhé.