Các dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung

Bệnh lý viêm lạc nội mạc tử cung nếu ở mức độ nhẹ đôi khi không có triệu chứng gì hay có khi khiến người nữ vô cùng khó chịu, nhất là trong những ngày hành kinh. Đây cũng là một nguyên nhân dẫn đến vô sinh ở nữ giới.

Lạc nội mạc tử cung được định nghĩa là khi tìm thấy các tế bào có bản chất là nội mạc tử cung, cũng chịu ảnh hưởng của các hormone nữ giới theo chu kỳ nhưng nằm ở một vị trí không phải trong lòng tử cung. Vị trí của các tế bào nội mạc tử cung lạc chỗ có thể nằm trong các lớp cơ trên thành tử cung, ở đoạn dưới gần cổ tử cung, trong lòng ống dẫn trứng hay cả trên bề mặt buồng trứng. Ngoài ra, có một vài trường hợp phát hiện thấy mô nội mạc tử cung còn nằm trên bề mặt các tạng trong ổ bụng.

Các thống kê đã ước tính rằng cứ 10 phụ nữ thì có 1 người có dấu hiệu bị lạc nội mạc tử cung và thường gặp nhất ở nhóm phụ nữ từ 40 đến 50 tuổi.

Bình thường, lớp nội mạc trong lòng tử cung thường dày nhất trong những ngày cuối của chu kỳ. Ngay trong ngày người phụ nữ thấy xuất hiện máu kinh chảy ra ngoài, ngày thứ nhất của một chu kỳ mới sẽ được đánh dấu. Quá trình hành kinh sẽ diễn ra trong trung bình 3 đến 5 ngày sau đó. Lúc này, nội mạc tử cung sẽ trở nên mỏng nhất. Dưới tác dụng của các hormone buồng trứng, lớp nội mạc sẽ tăng sinh dần dần, chuẩn bị điều kiện thuận lợi cho trứng được thụ tinh và làm tổ. Trong trường hợp trứng không được thụ tinh, lớp nội mạc tử cung dày và xốp sẽ đột ngột bị bong tróc ra, hình thành máu kinh bị tống xuất ra ngoài và một chu kỳ kinh nguyệt mới lại bắt đầu.

Theo đó, trong từng chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ, dù là lạc chỗ, các tế bào vẫn giữ nguyên bản chất như một lớp nội mạc tử cung thông thường nên vẫn chịu sự tác động của các loại hormone buồng trứng. Chính vì thế, cho đến ngày hành kinh, lớp nội mạc tử cung lạc chỗ vẫn bong tróc ra để hình thành máu kinh. Tuy nhiên, lượng máu kinh này không được tống xuất ra ngoài mà bị tắc nghẽn trở lại gây ra biểu hiện triệu chứng. Theo lượng mô lạc chỗ nhiều hay ít, vị trí ở đâu mà biểu hiện ở từng phụ nữ mắc phải chứng lạc nội mạc tử cung sẽ khác biệt với nhau. Tuy nhiên, có đến khoảng một phần ba các phụ nữ lại không có bất kỳ triệu chứng nào, trong khi đối với những người khác, các dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày dù không phải là đang hành kinh. Trong các trường hợp đó, chẩn đoán lạc nội mạc tử cung là tình cờ phát hiện khi người bệnh đi khám vì lý do khác, bao gồm lý do chậm có thai.

Các dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung được ghi nhận như sau:

• Chảy máu kinh nguyệt nặng
• Luôn bị thống kinh vào những ngày hành kinh
• Mức độ thống kinh nặng nề
• Bị đau khi quan hệ tình dục
• Đôi khi xuất huyết bất thường giữa chu kỳ
• Tử cung giãn rộng và mật độ mềm
• Đau tức ở vùng chậu
• Cảm giác có áp lực đặt lên bàng quang và trực tràng
• Đau khi đi đại tiện
• Thiếu máu mạn tính kéo dài

Một điều may mắn là hầu hết các dấu hiệu bị lạc nội mạc tử cung nêu trên thường cải thiện và biến mất hẳn khi người phụ nữ bước vào giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Đây là khi nồng độ estrogen của phụ nữ bị sụt giảm đi một cách tự nhiên.

Cho đến nay, những nguyên nhân gây ra lạc nội mạc tử cung hiện vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số giả thiết về bệnh lý này đã được đặt ra như sau:

• Sự phát triển bất thường trong thời kỳ bào thai: Viêm lạc nội mạc tử cung có thể đã được hình thành trước khi hình thành tử cung. Điều này có nghĩa là một thai nhi nữ khi chào đời đã mắc chứng lạc nội mạc tử cung nhưng khi đến tuổi dậy thì mới biểu hiện bệnh.
• Viêm: Tình trạng viêm nhiễm xảy ra trong tử cung của người phụ nữ cũng có thể khiến cho nội mạc tử cung tăng sinh lạc chỗ.
• Can thiệp tại tử cung và phần phụ: Các thủ thật, phẫu thuật có xâm lấn vào nội mạc tử cung cũng có thể làm gieo rắc tế bào đi lạc chỗ đến một nơi khác.

Ngoài ra, khi người phụ nữ có các yếu tố nguy cơ như sau sẽ càng có khả năng mắc phải lạc nội mạc tử cung:

• Mang thai nhiều lần. Cấu trúc tử cung thay đổi qua các thai kỳ sẽ làm adenomyosis dễ xảy ra.
• Tuổi tác. Mặc dù tình trạng này có thể ảnh hưởng đến phụ nữ ở mọi lứa tuổi, nhưng hầu hết phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh lạc nội mạc tử cung đều ở độ tuổi 40 đến 50.
• Phẫu thuật tử cung. Nếu từng có phẫu thuật trước đó trên tử cung, bao gồm cả sinh mổ bắt con, sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ mắc phải lạc nội mạc tử cung.

Lạc nội mạc tử cung thường có thể được chẩn đoán bằng cách siêu âm bên cạnh một bệnh sử điển hình với các triệu chứng được mô tả như trên. Với đầu dò siêu âm, bác sĩ sẽ kiểm tra niêm mạc lòng tử cung và cấu trúc các lớp cơ thành tử cung cũng như cấu trúc các phần phụ. Trong trường hợp có các cấu trúc bất thường và thay đổi theo chu kỳ kinh, có hiện tượng bong tróc thì khả năng là lạc nội mạc tử cung rất cao. Ngoài ra, các phương tiện hình ảnh học khác như chụp cộng hưởng từ sẽ hữu ích để khảo sát những vùng mơ hồ hay chưa rõ ràng dưới siêu âm.

Sau khi đã được chẩn đoán xác định, nếu không điều trị lạc nội mạc tử cung có thể vẫn như cũ, không tiến triển thêm và các triệu chứng không thể cải thiện được gì. Tuy nhiên, việc điều trị sẽ không cần thiết nếu một người phụ nữ hoàn toàn không có triệu chứng, tức lạc nội mạc tử cung chỉ là một phát hiện tình cờ. Bên cạnh đó, điều trị cũng không có chỉ định khi người phụ nữ không có kế hoạch mang thai hoặc sắp mãn kinh. Đó là lúc hầu hết các phụ nữ nếu từng có dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung thì sẽ thấy dần dần thuyên giảm một cách đáng kể so với trước đây.

Nói tóm lại, lạc nội mạc tử cung cũng là một bệnh lý phụ khoa thường gặp. Với sự phát triển của y học hiện đại, bệnh lý này nhìn chung là tương đối đơn giản để chẩn đoán và can thiệp. Để được như vậy, người phụ nữ cần có kiến thức nhận biết sớm các dấu hiệu của lạc nội mạc tử cung để đi thăm khám sớm nhằm đảm bảo sức khỏe sinh sản dài lâu cho chính bản thân mình.

Để giúp khách hàng phát hiện và điều trị sớm các bệnh phụ khoa khác, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có Gói khám, sàng lọc bệnh lý phụ khoa cơ bản, giúp khách hàng phát hiện bệnh sớm các bệnh lý viêm nhiễm giúp điều trị dễ dàng, không tốn kém. Sàng lọc phát hiện sớm ung thư phụ khoa (Ung thư cổ tử cung) ngay cả khi chưa có triệu chứng.