Hội chứng buồng trứng đa nang ảnh hưởng tới khả năng sinh sản như thế nào?

Hội chứng buồng trứng đa nang (viết tắt là PCOS) là hội chứng đặc trưng của rối loạn nội tiết hoặc rối loạn chức năng của hai buồng trứng. Việc rối loạn các chức năng của buồng trứng đã làm khả năng thụ thai trở nên khó khăn hơn.

Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có quá nhiều nội tiết tố nam và không đủ nội tiết tố nữ, khiến cho việc rụng trứng trở nên ít hoặc không đều. Nếu không được điều trị, sự mất cân bằng hormone này có thể ảnh hưởng đến tất cả các cơ quan trong cơ thể và làm tăng nguy cơ mắc một số tình trạng sức khỏe, bao gồm bệnh tiểu đường, bệnh tim và vô sinh nữ.

Phụ nữ thường rụng trứng hàng tháng khi một nang trứng (một túi chứa đầy chất lỏng chứa trứng đang phát triển) vỡ ra và giải phóng trứng trưởng thành vào ống dẫn trứng.

Nếu bạn bị PCOS, sự dư thừa nội tiết tố nam sẽ ngăn cản trứng trưởng thành và phóng thích, do đó, trứng sẽ nằm trong nang chứa đầy chất lỏng.. Nhiều phụ nữ bị PCOS có buồng trứng có kích thước lớn chứa các cụm u nang nhỏ này. Nếu không có sự phát triển bình thường của nang trứng và rụng trứng, nồng độ nội tiết tố nam vẫn ở mức cao, nội tiết tố nữ mất cân bằng và chu kỳ tương tự lặp lại.

Nhiều phụ nữ bị PCOS bị kháng insulin, có nghĩa là cơ thể không thể xử lý glucose (đường) một cách hiệu quả. Sau đó, cần thêm insulin để đẩy glucose vào các tế bào, nơi nó được lưu trữ để tạo năng lượng. Quá nhiều insulin có thể làm tăng cảm giác thèm ăn, dẫn đến tăng cân và sản sinh thêm nội tiết tố nam.

Theo thống kê cho thấy, có hơn 70% những người phụ nữ mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang gặp phải vấn đề về sinh sản. Đây là một con số đáng báo động về sức khỏe sinh sản hiện nay. Một số trường hợp mắc hội chứng buồng trứng đa nang và gặp khó khăn trong việc mang thai cũng có nguy cơ cao phải đối mặt với một số vấn đề khác, chẳng hạn như lo lắng, buồn rầu, căng thẳng, áp lực...Điều này chính là nguyên nhân góp phần làm tăng thêm sự cản trở việc thụ thai thành công. Ngoài ra, các trường hợp mắc hội chứng buồng trứng đa nang cũng có nguy cơ phải đối diện với nguy cơ gặp biến chứng thai kỳ và sảy thai.

PCOS ảnh hưởng từ 5-10% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, khiến nó trở thành nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến vô sinh ở nữ giới.

Các chuyên gia hiện vẫn chưa tìm được lý do chính xác gây nên hội chứng buồng trứng đa nang. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu cho thấy, PCOS có xu hướng di truyền, vì vậy các nhà nghiên cứu tin rằng di truyền là yếu tố có liên quan. Chế độ ăn uống hoặc độc tố môi trường cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến hội chứng này. Lời giải thích khả dĩ nhất là sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường.

Dưới đây là một số yếu tố có thể là nguy cơ gây bệnh, bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Bạn cũng có thể mắc phải hội chứng buồng trứng đa nang nếu mẹ hoặc chị gái của bạn cũng mắc hội chứng này. Các chuyên gia cũng đang xem xét đến khả năng đột biến gen có liên quan đến hội chứng buồng trứng đa nang
• Chế độ dinh dưỡng: ăn quá nhiều tinh bột cũng có thể là nguyên nhân gây hội chứng buồng trứng đa nang
• Hàm lượng insulin cao hơn mức bình thường: đây là một loại hormone được sản xuất trong các tế bào tuyến tụy cho phép sử dụng đường (glucose), cung cấp năng lượng chính của cơ thể. Khả năng sử dụng insulin một cách hiệu quả bị suy giảm và tuyến tụy tiết insulin nhiều hơn để chuyển hóa cho các tế bào nếu có đề kháng insulin. Hàm lượng insulin cao hơn mức bình thường được cho là nguyên nhân đẩy mạnh Androgen của buồng trứng. Sự phát triển của nang trứng và khả năng rụng trứng của buồng trứng cũng sẽ bị giảm do dự gia tăng sản xuất Androgen.

Mỗi trường hợp mắc PCOS đều có mức độ và sự dao động hormone riêng biệt, do đó, các dấu hiệu của hội chứng buồng trứng đa nang ở mỗi người bệnh sẽ khác nhau. Có tới 80% phụ nữ mắc PCOS bị béo phì. Hơn 70% có lông mọc nhiều trên mặt, ngực, bụng dưới, lưng hoặc đùi.

Các dấu hiệu khác của PCOS bao gồm:

• Kinh nguyệt không đều hoặc bất thường, kinh thưa, rong kinh hoặc mất kinh..
• Các vấn đề về da như mụn trứng cá, các vùng da sẫm màu hoặc các mảng da (các mảng da nhỏ, thừa ở nách hoặc quanh cổ)
• Chứng ngưng thở lúc ngủ: đây cũng là triệu chứng phổ biến của hội chứng buồng trứng đa nang. Rối loạn nội tiết và tình trạng tăng cân bất thường là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng này.
• Khó thụ thai
• Tóc mỏng đi do các nang tóc bị thiếu dinh dưỡng. Điều này khiến cho tóc ngày càng yếu dần đi rồi rụng dần.
• Tăng cân: đường glucose không được chuyển hóa vào tế bào sẽ chuyển đổi thành chất béo tích tụ lại, nhất là ở vùng bụng
• Cảm giác khó chịu ở vùng bụng: đây là dấu hiệu thường gặp ở những trường hợp mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Những cơn đau này có thể âm ỉ hoặc đau nhói với các mức độ từ nhẹ đến dữ dội như khi đến kỳ kinh nguyệt
• Xuất hiện các mảng da sẫm màu
• Tâm trạng thất thường: mắc hội chứng buồng trứng đa nang khiến chị em thường xuyên cảm thấy lo lắng, căng thẳng...thậm chí là trầm cảm.

Bác sĩ sẽ đánh giá các triệu chứng, thảo luận về tiền sử bệnh của bạn và chỉ định khám sức khỏe, bao gồm xét nghiệm máu để đo nồng độ hormone. Siêu âm được thực hiện để kiểm tra các u nang trong buồng trứng.

Để được chẩn đoán mắc PCOS, bạn phải có ít nhất hai trong ba dấu hiệu sau:

• Kinh nguyệt không đều hoặc không xuất hiện
• Nồng độ nội tiết tố nam trong máu cao hoặc các triệu chứng liên quan như tăng mọc tóc hoặc rụng tóc kiểu nam
• Siêu âm có hình ảnh buồng trứng đa nang

Các lựa chọn điều trị hội chứng đa nang để mang thai, bao gồm:

Giảm cân: Nếu bạn thừa cân, giảm cân có thể giúp điều hòa nội tiết tố trong cơ thể, giúp rụng trứng và có thể giúp kinh nguyệt đều đặn hơn.

Thuốc: Bác sĩ có thể cân nhắc việc sử dụng các loại thuốc khác nhau, bao gồm:

• Clomiphene: Nếu việc giảm cân không giúp ích cho bạn trong quá trình rụng trứng thường xuyên, thì việc dùng thuốc hỗ trợ sinh sản clomiphene citrate thường là lựa chọn tiếp theo. Khoảng 80% phụ nữ rụng trứng trong vòng ba tháng đầu tiên kể từ khi bắt đầu điều trị bằng clomiphene. Trong số những phụ nữ sử dụng Clomiphene, 30 đến 40% có thai vào chu kỳ điều trị thứ ba của họ.
• Letrozole: Nhiều chuyên gia khuyên dùng thuốc letrozole để giúp rụng trứng. Một nghiên cứu được thực hiện gần đây về phụ nữ bị PCOS cho thấy letrozole có hiệu quả hơn clomiphene trong việc điều chỉnh rụng trứng và dẫn đến khả năng thụ thai cao hơn.
• Metformin: Thuốc kích thích insulin metformin cũng giúp rụng trứng. Bạn có thể dùng thuốc này đơn lẻ hoặc kết hợp với clomiphene hoặc letrozole.
• Gonadotropins: Nếu các loại thuốc khác không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng gonadotropins, thuốc tiêm kích thích sự phát triển của nhiều trứng. Hầu như tất cả phụ nữ bị PCOS sử dụng gonadotropins đều rụng trứng và khoảng 60% số này có thai.

Phẫu thuật: Nếu bạn không đáp ứng với những phương pháp điều trị này hoặc nếu bạn chọn không sử dụng chúng, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện phẫu thuật nội soi Trong kỹ thuật này, bác sĩ phẫu thuật sẽ rạch một đường nhỏ trên bụng của bạn và tạo ra các lỗ nhỏ trên buồng trứng của bạn. Điều này có thể làm giảm mức độ nội tiết tố nam và có thể giúp rụng trứng. Không giống như thuốc uống và thuốc tiêm, phâu xthuajat nội soi “drilling buồng trứng” là phương pháp điều trị một lần. Các tác động chỉ là tạm thời, nhưng khoảng 50 % phụ nữ có thai trong vòng một năm sau phẫu thuật.

Điều trị vô sinh: Nếu không có biện pháp nào trong số này hữu ích, bác sĩ có thể đề xuất bạn thực hiện phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Quy trình này bao gồm việc cho trứng và tinh trùng trong một quy trình trong phòng thí nghiệm để dẫn đến thụ tinh.

Sau đó, phôi được chuyển đến tử cung của bạn, nơi nó sẽ làm tổ và phát triển thành thai nhi. Tỷ lệ mang thai khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi và các vấn đề sinh sản của cặp vợ chồng, nhưng phụ nữ bị PCOS nói chung có cơ hội mang thai thông qua IVF giống như những phụ nữ có các vấn đề sinh sản khác.

Các phương pháp điều trị khác nếu bạn không muốn mang thai, bao gồm:

• Thuốc tránh thai: Thuốc tránh thai có chứa cả estrogen và progestin có thể điều chỉnh sự mất cân bằng hormone. Thuốc giúp điều hòa kinh nguyệt, giảm các vấn đề về da và hạn chế sự phát triển bất thường của lông trong thời gian bạn dùng thuốc. Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin cũng có thể điều hòa kinh nguyệt và ngừa thai, nhưng nó sẽ không hiệu quả trong điều trị mụn trứng cá hoặc các vấn đề về mọc tóc.
• Metformin: Metformin không phải là thuốc tránh thai và không giúp kiểm soát sinh sản, nhưng nó có thể giúp điều hòa kinh nguyệt ở 30 đến 50 % phụ nữ bị PCOS. Nó cũng có thể giúp giảm mức insulin, giảm cân bằng cách ngăn chặn sự thèm ăn của bạn và điều trị tóc mọc thừa.

Nếu bạn thừa cân, hãy tập thể dục và duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng. Giảm cân có thể giúp điều hòa kinh nguyệt, giảm cholesterol và thậm chí giúp làm sạch mụn trứng cá và lông mọc nhiều. Nếu bạn có tình trạng kháng insulin, tập thể dục sẽ giúp cơ thể xử lý insulin. Tham khảo ý kiến của chuyên gia về một chương trình giảm cân tốt.

Khám phụ khoa rất quan trọng để có thể theo dõi những thay đổi trong buồng trứng hoặc tử cung. Khám định kỳ cũng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của ung thư nội mạc tử cung, đây là nguy cơ đối với những phụ nữ có kinh nguyệt không đều hoặc không có. Có thể xét nghiệm máu không liên tục để theo dõi những thay đổi của hormone. Ngoài ra, có thể hạn chế nguy cơ ung thư nội mạc tử cung bằng cách điều hòa kinh nguyệt bằng biện pháp ngừa thai bằng hormone. Triệt lông hoặc tẩy long giúp loại bỏ lông thừa trên mặt và cơ thể.

Không có cách nào để ngăn ngừa hội chứng buồng trứng đa nang, nhưng việc chẩn đoán và điều trị sớm là cách kiểm soát các triệu chứng của bệnh. Nếu kinh nguyệt của bạn không đều hoặc không có, hãy đến gặp bác sĩ phụ khoa để được điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Bên cạnh đó, bạn cũng nên xem xét thay đổi lối sống của bản thân. Hãy chủ động hơn bằng cách tập thể dục, theo dõi cân nặng và chuyển sang chế độ ăn low-carbohydrate ( ít tinh bột).

Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể mắc hội chứng buồng trứng đa nang hoặc nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào của hội chứng buồng trứng đa nang, hãy đi kiểm tra càng sớm càng tốt, đặc biệt nếu bạn đang cố gắng để có thai.

Hội chứng buồng trứng đa nang có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Tuy nhiên nếu được thăm khám và điều trị sớm thì mức độ ảnh hưởng có thể được cải thiện. Vì thế, chị em nên kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ tại các cơ sở y tế chuyên khoa tin cậy để sớm phát hiện bệnh và có giải pháp điều trị thích hợp.

Nguồn tham khảo: babycenter.com