Siêu âm 4D thời điểm nào tốt nhất?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Tạ Quốc Bản - Khoa Sản phụ khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

Siêu âm thai là một công cụ thường quy giúp các bác sĩ sản khoa theo dõi thai kỳ. Siêu âm có thể tiến hành nhiều thời điểm khác nhau nhằm đánh giá sự phát triển của bé yêu trong bụng mẹ. Cùng với sự tiến bộ của khoa học – kỹ thuật, siêu âm đã trở nên rất phổ biến và ngày càng phản ánh rõ cấu trúc bên trong với hình ảnh 4D. Hãy theo dõi bài viết dưới đây để cùng tìm hiểu vai trò của kỹ thuật siêu âm 4D trong thai kỳ.

Siêu âm là một thăm dò không xâm lấn, không gây hại cho người bệnh, sử dụng sóng siêu âm để đánh giá cấu trúc, bản chất của một cơ quan hay một cơ thể (siêu âm thai). Trong sản khoa, siêu âm ngày càng phát huy vai trò chủ đạo của mình hơn nữa trong trường hợp các phương tiện hình ảnh học khác, như x-quang, hầu như là chống chỉ định.

Ngày nay, nhờ áp dụng các thành tựu của khoa học, kỹ thuật siêu âm đã có nhiều bước tiến vượt bậc so với trước đây. So với siêu âm cơ bản 2D (siêu âm 2 bình diện – 2D viết tắt từ chữ “dimension”), siêu âm 4D cho phép hình ảnh hiện lên trên màn hình được thể hiện thêm một chiều nữa trong không gian, giúp người xem thấy được dễ dàng các cấu trúc như hình chụp thật, thay vì là hình mặt cắt xuyên qua như siêu âm 2D.

Ngoài ra, cấu trúc của em bé bên trong tử cung của mẹ không chỉ được thể hiện về mặt hình ảnh và còn cho thấy các chuyển động như xem một đoạn băng ghi hình. Theo đó, hệ thống máy siêu âm 4D cung cấp chùm tia nhiều hơn và tốc độ thu phát sóng cũng trở nên nhanh chóng hơn. Quan sát những hình ảnh đầu tiên của thiên thần nhỏ, thấy rõ con đang làm gì, mẹ bầu sẽ trào dâng trong lòng hàng vạn cảm xúc đan xen khó tả. Đó là một trong những ưu điểm vượt trội của siêu âm 4D.

Chính vì bản chất của từng loại siêu âm thai là khác nhau, các bác sĩ sản khoa sẽ ứng dụng từng loại tại từng thời điểm thích hợp của thai kỳ, chứ hoàn toàn không có loại nào thể hiện tính ưu việt cao hơn hẳn.

Nếu như siêu âm thai 2D chỉ giúp đánh giá sự phát triển của bé yêu một cách cơ bản nhất thông qua các chỉ số chiều dài xương đùi, vòng đầu, xác định ngày sinh cũng như chất lượng và số lượng nước ối còn lại,... siêu âm thai 4D hiển nhiên sẽ cung cấp hình ảnh chân thực hơn. Công cụ này không chỉ cho phép bác sĩ mà cả mẹ bầu quan sát trên màn hình thấy gương mặt, tay chân, cơ thể con yêu hiện ra qua nhiều góc độ. Tuy nhiên, dưới góc độ chuyên môn, siêu âm 4D là công cụ hữu ích để bác sĩ tìm kiếm các dị dạng, cấu trúc nghi ngờ bất thường bẩm sinh như tật sứt môi, chẻ vòm, hở hàm ếch, hội chứng Down, tật tay chân ngắn hay các bệnh lý tim bẩm sinh...

Không chỉ như thế, đến với siêu âm thai 4D, ngoài hình ảnh ba chiều, cha mẹ còn có thể biết được thiên thần nhỏ đang làm gì trong thế giới bí mật của mình. Từ đó, một số phụ huynh còn lưu giữ lại như những thước phim đầu đời cho con; trong đó, nếu may mắn sẽ tình cờ thấy bé mỉm cười, ngáp to, mút ngón tay cái hay đưa chân chuẩn bị đạp vào thành bụng mẹ.

Tùy theo mục đích và từng giai đoạn của thai kỳ, các kỹ thuật siêu âm sẽ được thực hiện với vai trò khác nhau. Chính vì thế, ở giai đoạn từ 20 đến 24 tuần, các đặc điểm hình thái học của bé đã phát triển tương đối hoàn thiện ra ngoài và đây là thời điểm thích hợp để thực hiện siêu âm 4D.

Tuy nhiên, việc quyết định chính xác thời điểm nào thực hiện là tùy thuộc vào bác sĩ theo dõi thai kỳ. Nếu mẹ bầu thăm khám thai định kỳ, bác sĩ sẽ nhắc nhở sản phụ về các thời điểm quan trọng để đánh giá sự phát triển của thai cũng như khảo sát các dị tật bẩm sinh.

Trong thực hành lâm sang các bác sỹ thường chỉ định siêu âm 4D vào 3 thời điểm quang trọng:

• Thời điểm thai 11 – 13 tuần: Đo độ mờ da gáy và phát hiện các bất thường sớm
• Thời điểm thai 21 – 22 tuần: khảo sát hình thái thai nhi, bất thường nội tạng..
• Thời điểm thai 31 – 32 tuần: đánh giá sự phát triển thai, phát hiện các bất thường muộn: tắc tá tràng, thai chậm tang trưởng...

Siêu âm 4D là một công cụ hữu ích để khảo sát thai nhi đặc biệt ở tuổi thai 21-22 tuần. Mặc dù siêu âm không gây nguy hại gì cho trẻ, các mẹ cũng không nên quá lạm dụng kỹ thuật này vì hầu như chưa có bằng chứng khẳng định siêu âm hoàn toàn không gây rủi ro cho trẻ trong tương lai. Vì vậy, tuân thủ các chỉ định của bác sĩ, thực hiện khám thai và siêu âm tại những nơi uy tín là biện pháp tốt nhất theo dõi bé yêu lớn lên từng ngày.

Thạc sĩ. Bác sĩ Tạ Quốc Bản nguyên là Giảng viên Bộ môn Phụ sản Trường Đại học Y Dược – Đại học Thái Nguyên, Bác sĩ sản phụ khoa Bệnh viện Đa khoa TW Thái Nguyên, Phó trưởng khoa sản Bệnh viện Trường Đại học Y Khoa. Bác sĩ có đầy đủ các chứng chỉ thực hành trong lĩnh vực sản phụ khoa như: Siêu âm, phẫu thuật nội soi, soi và đốt điện cổ tử cung, thụ tinh nhân tạo (IUI)...

Có kinh nghiệm và thế mạnh trong các lĩnh vực:

• Siêu âm sản phụ khoa
• Phẫu thuật nội soi trong phụ khoa
• Tư vấn tiền sản
• Khám và tư vấn các bệnh lý phụ khoa
• Khám và tư vấn hiếm muộn, thực hiện kỹ thuật bơm tinh trùng vào buồng tử cung,
• Khám sàng lọc trước tiêm chủng và xử trí phản ứng sau tiêm chủng...