Các bệnh hay gặp ở người cao tuổi

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Trần Quốc Tuấn - Trưởng đơn nguyên hồi sức - ICU - Khoa Hồi sức cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Phú Quốc

Người cao tuổi có nhiều thay đổi ở hệ thần kinh trung ương như giảm trọng lượng của não, tỷ trọng của chất trắng và chất xám thay đổi, tổng lượng neuron giảm mạnh và số lượng mảng lão hóa tăng lên. Do đó, người cao tuổi thường chậm chạp, kém minh mẫn, suy giảm trí nhớ.

Một số bệnh lý thường gặp ở hệ thần kinh trung ương đó là sa sút trí tuệ, parkinson, alzheimer,... Tuy nhiên, sa sút trí tuệ là bệnh lý của hệ nhận thức vì một số người già họ vẫn minh mẫn. Để duy trì trí tuệ minh mẫn, người già được khuyến khích tham gia các hoạt động nhận thức ví dụ như chơi các trò chơi hay một khóa học ngắn hạn,...

Quả tim của người cao tuổi thường to hơn và chiếm một thể tích lớn trong lồng ngực. Lúc này hệ thống các nút xoang, phát xung điện điều chỉnh nhịp tim cũng bị ảnh hưởng bởi những biến đổi giải phẫu. Các van tim bị calci hóa và trở nên xơ cứng, dẫn tới ngăn cản khả năng đóng khít và gây ra bệnh lý về van tim.

Những bệnh về hệ tim mạch thường gặp như bệnh xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, thiểu năng mạch vành, các bệnh van tim như hở van hai lá, van ba lá,...

Ngoài ra những bệnh này thường thấy ở những người béo phì, nghiện rượu bia,...

Để ngăn ngừa lão hóa và có một trái tim khỏe mạnh, người cao tuổi cần luyện tập thể dục thường xuyên và thăm khám định kỳ để chẩn đoán sớm những biến đổi bệnh lý.

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là một trong những bệnh rất hay gặp ở những người cao tuổi, đặc biệt là người có tiền sử hút thuốc lào, thuốc lá,... hay những người sống trong tình trạng thiếu dưỡng khí như khói bếp, ô nhiễm không khí, nhà cửa chật hẹp, thiếu ánh sáng,...

Ngoài ra còn một số bệnh hệ hô hấp thường gặp như: viêm phế quản mạn tính, hen phế quản, viêm phổi, giãn phế quản,...

Người cao tuổi thường gặp khó khăn trong việc nhai, nuốt thức ăn do viêm lợi, rụng răng và các bệnh quanh răng. Người già phải nhai lâu hơn và ăn chậm do giảm nhu động thực quản và làm chậm quá trình vận chuyển thức ăn qua ống tiêu hóa. Giảm nhu động ruột và giảm tiết dịch dạ dày dẫn tới giảm hấp thu chất dinh dưỡng.

Do đó, táo bón là vấn đề thường gặp nhất ở người cao tuổi. Táo bón thường mãn tính và ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của người già. Nếu tình trạng táo bón kéo dài mà không được điều trị sẽ dẫn tới bệnh trĩ, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng. Uống đủ nước, duy trì chế độ ăn đủ thành phần và tập thể dục sẽ cải thiện tình trạng táo bón và đem lại hiệu quả nhanh.

Viêm đại tràng mãn tính, viêm loét dạ dày - tá tràng, hay trào ngược dạ dày thực quản cũng là một trong những bệnh phổ biến ở người cao tuổi, thường gây khó chịu, ăn không ngon và ngủ kém.

Thận là cơ quan đảm nhiệm chức năng cô đặc nước tiểu và loại trừ các sản phẩm chuyển hóa. Ở người cao tuổi, trương lực cơ và khối lượng bàng quang giảm, do đó người già thường mắc chứng són tiểu, tiểu dắt,... đặc biệt là vào ban đêm, gây ra nhiều phiền toái.

Người cao tuổi thường không được quan tâm đến những thay đổi trong hệ sinh dục - sinh sản, do quan niệm người già ít hoặc không còn ham muốn tình dục. Hơn nữa, đây là vấn đề tế nhị nên những đánh giá về thay đổi sinh lý thường mắc sai lầm. Do đó, rất nhiều những bệnh lý hệ sinh dục mà người cao tuổi hay gặp phải như: ung thư phụ khoa, yếu sinh lý, teo buồng trứng,... Ngoài ra, một số bệnh khác như u xơ tiền liệt tuyến, ung thư tuyến tiền liệt là bệnh phổ biến ở nam giới.

Thoái hóa khớp đốt sống lưng, khớp gối, đau xương, khớp là những bệnh phổ biến ở người cao tuổi. Đối với nam giới hay gặp nhất là bệnh gút, khiến cho người bệnh đau đớn, buồn chán và lo lắng, nhất là khi thời tiết thay đổi.

Bệnh xương khớp ở người cao tuổi thường ảnh hưởng lớn đến chức năng sống, giảm hoạt động, dẫn tới giảm khối lượng xương, cơ và tăng nguy cơ gãy xương. Do đó, người cao tuổi được khuyến khích tham gia luyện tập để giúp chậm lại quá trình lão hóa ví dụ như: khiêu vũ, tập dưỡng sinh,...

Tóm lại, người cao tuổi các hệ cơ quan đã trải qua những thay đổi nhất định và những biến đổi này thường dẫn tới nguy cơ tiến triển thành bệnh lý. Do đó, người cao tuổi cần được thăm khám định kỳ nhằm phát hiện kịp thời những thay đổi sinh lý để được can thiệp kịp thời, tránh dẫn tới hậu quả nghiêm trọng.