Chụp và nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan số hoá xoá nền

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Thạc sĩ, Bác sĩ nội trú Trần Đức Tuấn - Khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác sĩ đã có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chẩn đoán hình ảnh và can thiệp nội và ngoại mạch máu.

Nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan được áp dụng cho các khối u gan nguyên phát và các tổn thương gan thứ phát từ đại trực tràng giúp bảo vveej tốt nhu mô gan lành, hạn chế hiện tượng rụng tóc so với phương pháp nút mạch thông thường.

Có 2 loại u gan là u gan lành tính và u gan ác tính. U gan ác tính còn được gọi là ung thư gan nguyên phát. Nguyên nhân gây ra u gan chủ yếu là do bẩm sinh, nhiễm virus viêm gan B, C và có những thói quen không tốt như uống rượu bia gây xơ gan và 80% là dẫn tới ung thư gan.

Đối với trường hợp ung thư gan gây ra bởi u gan ác tính, phương pháp điều trị chủ yếu là phẫu thuật cắt đi một phần gan với mục tiêu kéo dài sự sống cho bệnh nhân. Trong trường hợp tình trạng bệnh nhân không thể phẫu thuật, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định một số phương pháp điều trị sau:

• Nút mạch gắn hóa chất, trong đó có nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan
• Dùng sóng radio cao tần đốt u gan (radiofrequency)
• Hóa trị liệu toàn thân.

2.1 Ưu điểm của nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan

Nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan là phương pháp phổ biến đã được ứng dụng từ lâu và có giá trị đến nay. Một số ưu điểm của phương pháp nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan là:

• Thuốc tập trung nồng độ cao vào khối u trong thời gian dài đồng thời kết hợp với hiện tượng hoại tử giúp tăng hiệu quả điều trị khối u.
• Giảm nguy cơ tim mạch, bảo vệ cho các nhu mô gan lành cũng như hạn chế hiện tượng rung tóc so với nút mạch thông thường vì hóa chất chỉ tập trung trong phạm vi hẹp.
• Nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan có thể áp dụng rộng rãi cho cả các khối u gan nguyên phát cũng như: Tổn thương gan thứ phát nguyên nhân từ đại trực tràng.

2.2 Khi nào bệnh nhân có thể điều trị u gan bằng cách nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất

2.2.1 Trường hợp áp dụng

Áp dụng cho bệnh nhân mắc u gan thứ phát hoặc nguyên phát nhưng không có chỉ định can thiệp qua da hoặc phẫu thuật.

2.2.2 Trường hợp không áp dụng

Chụp và nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan số hoá xoá nền không được áp dụng trong trường hợp sau:

• Khối u đã di căn ra ngoài gan.
• Xâm lấn tĩnh mạch cửa.
• Đã tiến hành làm cầu nối cửa chủ (TIPS), bệnh nhân mắc bệnh não gan hoặc bệnh nhân xuất huyết tiêu hóa.
• Các chống chỉ định liên quan đến nút mạch gan: Tiểu cầu giảm, suy thận, nhiễm trùng, rối loạn đông máu.
• Khối u gan quá to ( chiếm lớn hơn 50% thể tích gan).
• Phụ nữ có thai.

2.3 Quy trình chụp và nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan số hoá xoá nền

2.3.1 Chuẩn bị

• Người bệnh u gan trước khi làm thủ thuật sẽ được bác sĩ và nhân viên y tế giải thích để hiểu và phối hợp.
• Bệnh nhân cần nhịn ăn uống trong vòng 6 giờ trước khi tiến hành nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan.
• Tại phòng làm thủ thuật bệnh nhân được hướng dẫn nằm ngửa, các thiết bị theo dõi nhịp thở, huyết áp, mạch, SpO2, điện tâm đồ, được lắp đặt. Vùng làm thủ thuật được sát trùng và phủ khăn vô khuẩn có lỗ.
• Gây tê tại chỗ
• Tiền mê hoặc gây mê trong trường hợp cần thiết.

2.3.2 Đặt ống vào lòng mạch vào động mạch

• Tiến hành chọc kim và luồn dây dẫn nút mạch vào lòng động mạch (thường là đùi phải), dây dẫn sau đó được đưa đến động mạch chủ.
• Kim chọc động mạch được rút ra sau đó ống dẫn được đưa vào lòng mạch theo dây dẫn.

2.3.3 Chụp mạch

• Ống thông được luồn vào vị trí động mạch mạc treo tràng trên
• Bác sĩ tiến hành chụp thì tĩnh mạch cửa nhằm mục đích khẳng định bệnh nhân u gan không có huyết khối hệ thống tĩnh mạch chủ.
• Các động mạch thân tạng được chụp, sau đó ống thông nhỏ được luồn một cách chọn lọc vào nhánh động mạch nhỏ hơn đang nuôi các khối u gan.

2.3.4 Nút mạch

Dung dịch Doxorubicin sau khi được trùng hợp với hạt DC Bead được thêm cùng 2ml thuốc đối quang iod và bơm đến động mạch nuôi khối u gan.

2.3.5 Sau khi tiến hành thủ thuật

• Sau thủ thuật người bệnh được hướng dẫn nằm bất động tại giường, đông thời bất động chân tiến hành chọc động mạch đùi trong vòng 6 giờ.
• Các chỉ số mạch, nhiệt độ, huyết áp được theo dõi.

2.3.6 Theo dõi định kỳ

Sau khi chụp và nút mạch bằng hạt DC Bead gắn hoá chất điều trị u gan bệnh nhân cần được theo dõi từ 1-3 tháng, trong trường hợp u gan của bệnh nhân tiếp tục tăng sinh, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định nút mạch lần 2.

XEM THÊM

• Sự nguy hiểm của ung thư gan
• Tiên lượng điều trị ung thư gan theo từng giai đoạn
• Tiên lượng điều trị ung thư gan theo từng giai đoạn