Đặt ống thông tĩnh mạch trung tâm (catheter tĩnh mạch trung tâm)

Bài viết bởi Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Ngọc Phú - Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

Lựa chọn vị trí đặt ống thông tĩnh mạch trung tâm phụ thuộc vào chỉ định, giải phẫu và các yếu tố khác của người bệnh. Trong thực hành lâm sàng, đặt đường truyền tĩnh mạch trung tâm là một thủ thuật cần thiết, đặc biệt là tại các khoa hồi sức cấp cứu.

Đặt ống thông tĩnh mạch trung tâm là một thủ thuật cơ bản trong hồi sức cấp cứu, bằng cách đưa 1 ống thông nhỏ, mềm, dẻo qua da vào tĩnh mạch cảnh trong hoặc tĩnh mạch dưới đòn người bệnh. Đây là một kỹ thuật được thực hiện phổ biến với khoảng 8 % người bệnh nhập viện cần có ống thông này trong suốt thời gian nằm viện, cho phép các thầy thuốc theo dõi tình trạng huyết áp, khả năng làm việc của tim, dịch đưa vào người bệnh đủ chưa, truyền thuốc, hoá chất, nuôi dưỡng tĩnh mạch, lấy mẫu máu...

Ngoài ra, ống thông tĩnh mạch trung tâm cũng là đường vào cần thiết để lấy huyết khối động mạch phổi, đặt bộ lọc tĩnh mạch chủ dưới, tạo nhịp tim, khử rung tim, lọc máu...

• Dùng để theo dõi huyết động liên tục, đánh giá cân bằng dịch cơ thể (VD: đo áp lực tĩnh mạch trung tâm, thăm dò huyết động bằng phương pháp hoà loãng nhiệt qua phổi). Khi thiết lập đường truyền ngoại biên khó khăn
• Dùng để tiêm truyền tĩnh mạch dài hạn (kháng sinh, hoá trị liệu)
• Dùng nuôi dưỡng cho người bệnh nặng, người bệnh viêm ruột, sau mổ đường tiêu hoá
• Dùng truyền các thuốc vận mạch, dung dịch cao phân tử, dung dịch ưu trương-nhược trương, các thuốc dễ kích ứng mạch...

Dùng lọc máu, thay huyết tương...

Trước đây kỹ thuật đặt catheter tĩnh mạch trung tâm thường được thực hiện “mò” theo mốc giải phẫu và nhiều trường hợp gặp khó khăn, vì mốc giải phẫu thay đổi. Hiện nay, các thầy thuốc thường tiến hành thủ thuật này dưới sự hướng dẫn của siêu âm nên có độ chính xác và an toàn cao hơn.

Bước 1: Chuẩn bị thủ thuật

Để tiến hành thủ thuật này người thầy thuốc phải tiến hành công tác chuẩn bị bao gồm:

• Chuẩn bị người bệnh: Nếu người bệnh tỉnh bác sĩ sẽ giải thích về thủ thuật để người bệnh hợp tác, đồng ý làm thủ thuật hoặc gặp người thân giải thích về thủ thuật, lợi ích của thủ thuật, các biến chứng có thể xảy ra và đồng thuận ký vào phiếu đồng ý phẫu thuật thủ thuật. Người bệnh sẽ được kê gối dưới vai, để đầu nghiêng về phía đối diện với bên tiến hành thủ thuật. Nếu người bệnh có huyết áp tụt (thấp) sẽ để tư thế đầu thấp chân cao (trendelenburg).
• Chuẩn bị dụng cụ: Thầy thuốc sẽ phải chuẩn bị 1 bộ catheter (1 nòng, 2 nòng hoặc 3 nòng tuỳ yêu cầu), gói dụng cụ dùng trong đặt catheter, bàn làm thủ thuật.
• Chuẩn bị nhân lực y tế: 1 bác sĩ và 1 điều dưỡng phụ giúp bác sĩ.

Bước 2: Cách thức tiến hành

• Bác sĩ và điều dưỡng sẽ mặc áo dùng cho phẫu thuật thủ thuật, đội mũ, đeo khẩu trang và gang tay vô trùng. Thủ thuật sẽ được tiến hành trong khoảng 30 phút đến 1 giờ.
• Trước tiên bác sĩ sẽ sát khuẩn vùng làm thủ thuật, trải toan có lỗ. Dùng đầu dò siêu âm phẳng bọc nilon vô trùng xác định tĩnh mạch và điểm chọc.
• Người bệnh sẽ được gây tê cho không còn cảm giác đau, sau đó bác sĩ sẽ tiến hành chọc thăm dò. Khi chọc vào tĩnh mạch máu hút ra sẽ có màu đen. Tiếp theo bác sĩ sẽ luồn 1 dây dẫn kim loại vào tĩnh mạch, dùng 1 nong nhựa nong rộng đường vào theo dây dẫn kim loại.
• Kế tiếp bác sĩ sẽ luồn catheter vào tĩnh mạch qua dây dẫn kim loại, rút dây dẫn, rút máu kiểm tra 1 lần nữa, dùng nước muối sinh lý đuổi máu tránh máu đông trong ống thông và khâu cố định catheter để không bị tuột ra ngoài.
• Người bệnh sẽ được chụp X quang ngực để kiểm tra xem catheter đã ở đúng vị trí chưa, có biến chứng tràn khí tràn máu màng phổi hay không. Cuối cùng bác sĩ sẽ viết phiếu tóm tắt phẫu thuật thủ thuật, hoàn thiện hồ sơ.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec với hệ thống cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế hiện đại cùng đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nhiều năm kinh nghiệm trong khám điều trị bệnh lý thần kinh, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm thăm khám và điều trị tại Bệnh viện.

Để đăng ký khám và điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Quý Khách có thể liên hệ Hệ thống Y tế Vinmec trên toàn quốc, hoặc đăng ký khám trực tuyến TẠI ĐÂY.