Thời điểm tốt nhất để tắm nắng - Tắm nắng bao lâu là đủ?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi PGS. TS. BS Huỳnh Thoại Loan - Trưởng khoa Nhi - Sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Bác là một trong những chuyên gia hàng đầu về Nhi - Sơ sinh tại Thành phố Hồ Chí Minh với gần 30 năm kinh nghiệm khám và điều trị các bệnh về nội tiết nhi, thận nhi khoa và các vấn đề Nhi - Sơ sinh khác.

Có tới 80% lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể được tổng hợp nhờ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng hàng ngày. Tuy nhiên, không phải lúc nào tắm nắng cũng tốt. Nếu tắm nắng không đúng thời điểm, không đúng cách và tắm nắng quá lâu có thể khiến làn da bị tổn thương, đặc biệt là với làn da non nớt của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Để biết được thời điểm tắm nắng tốt nhất thì trước hết cần phải hiểu các loại tia nắng có vai trò gì trong tác động và kích thích quá trình tổng hợp vitamin D, từ đó biết được tia nào có hại và tia nào có lợi cho làn da.

Ánh nắng mặt trời gồm các tia nhìn thấy được (cầu vồng) và các tia không nhìn thấy được là tia cực tím hay tia UV. Tia UV được chia làm 3 loại là tia UVC, tia UVA và tia UVB.

• Tia UVC: có bước sóng ngắn khoảng từ 200 - 190 nm. Đây là loại tia độc hại nhất đối với sức khỏe của con người. Nhưng tia UVC lại được tầng ozone hấp thụ trước khi chiếu xuống mặt đất nên hầu như không ảnh hưởng đến da và không có tác dụng tổng hợp vitamin D.
• Tia UVA:
  • Chiếm 95% tổng số bức xạ UV trong ánh nắng mặt trời chiếu xuống mặt đất, có bước sóng dài nhất khoảng 320 - 400 nm.
  • Tia UVA có khả năng xuyên thấu qua tầng ozone, mây, nước, kính, quần áo mỏng. Thậm chí một số loại kem chống nắng cũng không cản được tác động của tia UVA. Như vậy, tia UVA xuất hiện xuyên suốt trong thời gian có ánh nắng mặt trời, ngay cả khi trời nhiều mây âm u hay có mưa thì tia UVA vẫn xuất hiện.
  • Tia UVA chính là tác nhân gây đen da, lão hóa da, sạm da, tàn nhang và làm tăng nguy cơ ung thư da. Cũng giống như tia UVC, tia UVA hoàn toàn không có khả năng tổng hợp vitamin D.
• Tia UVB:
  • Là tia duy nhất có trong ánh nắng có khả năng kích thích tiền chất vitamin D, hỗ trợ quá trình hấp thụ canxi ở cơ thể con người.
  • Tia UVB có bước sóng ngắn hơn tia UVA, khoảng 290 - 320nm. Có đến 95% tia UVB bị tầng ozone hấp thụ. Chỉ còn rất ít tia UVB xuyên qua được tầng ozone xuống bề mặt Trái Đất.

Tia UVB là tia duy nhất có khả năng tổng hợp vitamin D tốt cho sức khỏe, nên cần lựa chọn thời điểm có tia UVB nhiều nhất để tắm nắng.

Thời gian tia UVB có thể xuyên qua tầng ozone nhiều nhất là khoảng từ 9h sáng đến 4h chiều. Tuy nhiên, khoảng thời gian này trong ánh nắng có rất nhiều tia UVA có hại cho da, nhất là với làn da mỏng manh của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Do đó, thời điểm tốt nhất để tắm nắng là trước 9h sáng và sau 4h chiều, khi ánh nắng không quá gay gắt.

Dù tia UVB có khả năng kích thích tổng hợp vitamin D nhưng nếu tiếp xúc quá lâu với tia UVB hoặc tiếp xúc với cường độ mạnh cũng có thể gây hại cho da. Do đó, không nên tắm nắng quá lâu. Chỉ nên tắm nắng mỗi lần khoảng 20 - 30 phút, tùy theo mức độ ánh nắng tiếp xúc với da. Thời gian đầu tắm nắng cho trẻ chỉ nên kéo dài khoảng 10 phút và tăng dần thời lượng khi đã quen.

Khác với tia UVA, tia UVB không có khả năng xuyên qua quần áo và kính nên khi tắm nắng cần để lộ da và tắm nắng trực tiếp, không cho trẻ tắm nắng qua cửa kính. Có thể cởi bỏ quần áo của trẻ từ từ, cho trẻ tắm nắng phần bàn chân, bắp chân, đùi sau đó đến bàn tay, cẳng tay và cuối cùng là lưng của trẻ.

Lưu ý, tắm nắng chỉ cung cấp khoảng 80% lượng vitamin D cần thiết cho cơ thể. Vì vậy vẫn cần bổ sung vitamin D cho trẻ thông qua sữa mẹ và thực phẩm ăn hàng ngày. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể cho trẻ uống thêm sản phẩm vitamin D3 theo đúng liều lượng phù hợp với từng lứa tuổi và hướng dẫn của nhà sản xuất.