Điều trị hở van 2 lá không cần phẫu thuật - bước đột phá trong y học

Hở van 2 lá là một trong những loại bệnh lý van tim phổ biến nhất, với độ nghiêm trọng của hở van sẽ ảnh hưởng đến mức độ suy tim, dẫn đến tình trạng mệt mỏi và khó thở liên tục. Do đó, can thiệp sớm, đặc biệt là bằng cách điều trị hở van 2 lá mà không cần phẫu thuật, giúp bệnh nhân phục hồi khả năng vận động gắng sức nhanh chóng, giảm đi các triệu chứng suy tim, và nâng cao chất lượng cuộc sống trong dài hạn.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi các bác sĩ Đơn nguyên can thiệp Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City.

Hở van tim 2 lá có nguy hiểm không còn tùy thuộc vào tình trạng bệnh và đánh giá của bác sĩ. Cách điều trị hở van 2 lá cũng sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh:

• Cách điều trị hở van tim 2 lá 1/4 (ở mức độ nhẹ) không đòi hỏi điều trị đặc hiệu, chỉ cần theo dõi bằng siêu âm định kỳ hàng năm để theo dõi sự tiến triển của bệnh.
• Hở van 2 lá ở mức độ trung bình trở lên cần xác định nguyên nhân và thực hiện can thiệp để ngăn ngừa tình trạng hở van 2 lá tiến triển.
• Trong trường hợp hở van 2 lá nặng (3/4 - 4/4), có triệu chứng cơ năng, giãn lớn của buồng tim, và chức năng tim suy giảm, phải xem xét đến các phương pháp phẫu thuật để sửa chữa hoặc thay thế van tim.

Trong quá khứ, để sửa chữa van, các bác sĩ thường thực hiện phẫu thuật mở ngực bằng cách mở lồng ngực và xẻ xương ức. Họ có thể sử dụng phương pháp khâu lại cánh van hoặc tạo hình van thành hình số 8 hoặc vòng. Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân đều phù hợp cho phẫu thuật này, đặc biệt là những người cao tuổi hoặc có các vấn đề sức khỏe khác. Phẫu thuật trong trường hợp này có nguy cơ cao gặp phải biến chứng, thậm chí là tử vong.

Để vượt qua những hạn chế này, các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc phát triển một kỹ thuật mới được gọi là can thiệp sửa chữa van hai lá qua ống thông bằng một thiết bị có tên là MitraClip. Đây được coi là một bước đột phá trong việc điều trị hở van 2 lá của tim. Bên cạnh cách điều trị hở van tim 2 lá 1/4 bằng thuốc thông thường, các bệnh nhân ở mức độ nghiêm trọng hơn cũng hoàn toàn bảo đảm sức khỏe sau khi tiến hành điều trị với phương pháp mới.

Nguyên lý hoạt động của MitraClip là thông qua một quá trình thực hiện qua đường ống đưa một cái kẹp nhỏ từ tĩnh mạch đùi lên tim. Bác sĩ sử dụng siêu âm tim để quan sát và chờ đúng lúc khi tim đang hoạt động để kẹp chặt lại van 2 lá đang bị hở. Điều này tạo ra một lỗ van hình số 8, làm giảm mức độ hở van một cách đáng kể và ngăn dòng máu trào ngược lên nhĩ trái. Kết quả là tim hoạt động hiệu quả hơn trong việc bơm máu, làm cải thiện triệu chứng suy tim và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Trong quá trình thực hiện, tim vẫn hoạt động bình thường mà không cần sự hỗ trợ từ máy trợ tim - phổi. Bệnh nhân chỉ cần một thời gian ngắn trong viện, trung bình khoảng 3 ngày sau đó có thể trở lại sinh hoạt bình thường. Vết thương nhỏ tại vùng bẹn đùi sẽ lành nhanh chóng và không gây đau đớn.

MitraClip đã được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới để điều trị hở van 2 lá mà không cần phải phẫu thuật. Tại Việt Nam, một số trung tâm tim mạch công lập hiếm hoi đã bắt đầu áp dụng và thực hiện phương pháp này một cách thành công.

Theo ước tính toàn cầu, mỗi 10 người trên 75 tuổi, có một người mắc phải tình trạng hở van tim 2 lá. Mặc dù hiện tại chưa có con số cụ thể về số lượng bệnh nhân mắc hở van 2 lá tại Việt Nam, nhưng với sự gia tăng tuổi thọ, tỷ lệ bị bệnh này ở người cao tuổi cũng tăng lên. Tuy nhiên, số lượng bệnh nhân được phẫu thuật bằng cách mở bộ ngày càng giảm do các bệnh mãn tính khác, và điều này làm cho việc thực hiện một cuộc phẫu thuật mở tim trở nên khó khăn. Từ đây, vấn đề hở van tim 2 lá có nguy hiểm không cũng phụ thuộc vào cách can thiệp thích hợp với tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Điều này thể hiện sự cần thiết ngày càng cao để áp dụng công nghệ tiên tiến trong việc điều trị các bệnh lý cho người cao tuổi, với yêu cầu rằng quá trình phục hồi phải nhanh chóng và phù hợp với tình trạng sức khỏe của họ. Các thiết bị được phát triển dựa trên nghiên cứu khoa học, chẳng hạn như MitraClip cho việc điều trị hở van 2 lá cụ thể và các kỹ thuật can thiệp cao cấp chung có thể đáp ứng tốt nhu cầu này.

Cùng với các bệnh viện lớn khác tại Việt Nam, Trung tâm tim mạch thuộc hệ thống Y tế Vinmec đã bắt đầu áp dụng kỹ thuật này và không ngừng phát triển công nghệ, đạt được những thành tựu quan trọng với phương pháp MitraClip. Năm 2018 đánh dấu một bước tiến quan trọng khi Bệnh viện Vinmec Times City lần đầu tiên thực hiện kỹ thuật MitraClip. Một bệnh nhân 55 tuổi, mắc hở van 2 lá nghiêm trọng, buồng tim bị giãn nặng và gặp khó khăn trong việc thở khi cố gắng. Sau quá trình can thiệp, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân đã có sự cải thiện đáng kể. Buồng thất trái đã giảm giãn nở và trở nên gần bình thường, khó thở cũng giảm đi, cho phép bệnh nhân hoạt động bình thường trong gia đình. Sau đó, nhiều bệnh nhân khác đã được thực hiện phẫu thuật với tỷ lệ thành công bằng với mức trên toàn thế giới (95%), và biến chứng thấp (<5%), mà với chi phí rất hợp lý, thấp hơn so với mức trung bình tại Việt Nam và trên toàn thế giới.

Nhờ vào đầu tư lớn và cẩn thận, ngoài việc triển khai kỹ thuật MitraClip, Trung tâm Tim mạch tại Bệnh viện Vinmec đã thành công trong việc áp dụng nhiều kỹ thuật phức tạp khác với chi phí hợp lý, mang lại sự chăm sóc toàn diện cho bệnh nhân mắc bệnh tim mạch. Ngày nay, khi cần thiết, bệnh nhân không còn phải trải qua cuộc phẫu thuật mở tim, và quá trình điều trị trở nên dễ dàng hơn nhiều. Thời gian nằm viện và thời gian phục hồi sau phẫu thuật được rút ngắn, trong khi hiệu quả điều trị vẫn được đảm bảo. Đặc biệt, quá trình phục hồi của bệnh nhân diễn ra rất nhanh chóng. Ngoài ra, khi đến Vinmec, bệnh nhân sẽ được hỗ trợ bởi hệ thống công nghệ thông tin, giúp các bác sĩ tại Vinmec có thể theo dõi sức khỏe của bệnh nhân sau khi xuất viện một cách chi tiết và chu đáo, đảm bảo rằng họ sẽ nhận được tư vấn và hỗ trợ kịp thời khi cần.

Điều này đã là một bằng chứng rõ ràng về khả năng tiếp cận và triển khai các kỹ thuật mới và phức tạp bởi đội ngũ chuyên gia về bệnh tim mạch tại Vinmec. Đồng thời, cần phải thừa nhận sự hiệu quả và sự phối hợp mạch lạc giữa các chuyên ngành sâu rộng trong lĩnh vực tim mạch khi họ làm việc cùng nhau như một đội, bao gồm các chuyên gia lâm sàng tim mạch, siêu âm tim, chuyên gia can thiệp tim mạch, bác sĩ gây mê hồi sức và phẫu thuật tim mạch. Họ đã đóng một vai trò quan trọng trong đảm bảo sự thành công của kỹ thuật mới này tại Việt Nam và đã áp dụng nó thành công tại Vinmec.