Tìm hiểu về ung thư gan nguyên phát

Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) là loại ung thư gan phổ biến nhất, chiếm đến 80% các ca ung thư gan nguyên phát, xảy ra ở cả người lớn và trẻ em.

Bệnh ung thư gan xuất hiện khi các tế bào gan vì lý do nào đó bị đột biến, bắt đầu phát triển mất kiểm soát và hình thành nên khối u ác tính. Có 2 loại ung thư gan, một là ung thư gan nguyên phát (căn nguyên xuất phát từ gan) và ung thư gan thứ phát (căn nguyên do di căn từ bộ phận khác sang gan).

Ung thư gan nguyên phát còn được chia nhỏ hơn nữa thành 4 loại theo điểm xuất phát của ung thư trong gan, bao gồm:

• Ung thư biểu mô tế bào gan (hay ung thư HCC - Hepatocellular carcinoma): xuất phát từ chính các tế bào gan, phổ biến hơn ở nam giới và nguy cơ cao với những người bị xơ gan. Đây là loại ung thư gan thường gặp nhất.
• Ung thư đường mật, hay còn gọi là ung thư ống mật: Xuất phát từ ống mật trong gan.
• U nguyên bào gan: Thường gặp ở trẻ em dưới 4 tuổi.
• U máu ác tính: Nguyên nhân xuất phát từ mạch máu ở gan, với tốc độ phát triển rất nhanh.

Trong đó, ung thư gan HCC là loại ung thư phổ biến thứ 4 trên thế giới và là một trong 2 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở khu vực Châu Á.

Ung thư gan HCC là bệnh lý ác tính thường gặp nhất ở gan. Đây là bệnh ung thư bắt nguồn từ trong gan (ung thư gan nguyên phát), khác với ung thư lây lan từ các cơ quan khác đến gan (ung thư gan thứ phát).

Theo thống kê, mỗi năm có khoảng 781 nghìn người tử vong do bệnh ung thư gan trên toàn thế giới, đặc biệt là ung thư gan nguyên phát HCC. Con số này ở Việt Nam đang thuộc nhóm rất cao bởi vì nước ta được xem là vùng có nhiều yếu tố nguy cơ gây ung thư gan, chủ yếu là nam giới nghiện rượu bia, thuốc lá. Nguyên nhân gây ra ung thư gan HCC gồm hai tác nhân chính là viêm gan do virus và do độc tố aflatoxin.

Ung thư gan HCC dễ xảy ra ở những nhóm đối tượng sau đây:

Nhiễm HBV làm nguy cơ tiến triển thành ung thư gan HCC tăng gấp 100 lần. Có khoảng 80% số ca mắc HCC trên thế giới và khoảng 70% ở Việt Nam là do HBV (virus gây viêm gan B) gây ra. Trung bình mỗi năm có khoảng 0.5% những người nhiễm HBV mạn tính sẽ chuyển thành HCC.

Với những ai đã từng mắc viêm gan B hoặc chưa tiêm phòng viêm gan B, nguy cơ mắc ung thư gan HCC cũng cao hơn so với những người khác. Với những trường hợp này, để sàng lọc ung thư, bác sĩ sẽ phải tiến hành theo dõi sát sao, thực hiện siêu âm ổ bụng 1 lần/năm. Ngoài ra, xét nghiệm lượng alpha-fetoprotein cũng là một cách để tầm soát ung thư gan hiệu quả đối với nhóm đối tượng này.

Virus viêm gan C (HCV) là nguyên nhân gây ra khoảng 30 - 50% các trường hợp mắc ung thư gan nguyên phát HCC ở Mỹ, và con số này ở Việt Nam là khoảng 7%.

Nếu mắc viêm gan C, bệnh nhân rất có thể sẽ phát triển thành ung thư gan sau 10 năm chẩn đoán bệnh. Do đó, những người đã mắc viêm gan C nên tầm soát ung thư gan định kỳ để phòng bệnh và xử lý kịp thời những bất thường có thể xảy ra.

Khoảng 80% các bệnh nhân mắc ung thư biểu mô tế bào gan có biểu hiện xơ gan, do vậy các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của HCC.

Thói quen uống nhiều rượu bia là tác nhân gây hại nhất cho cơ thể đối với người Việt Nam, khi tỷ lệ nghiện rượu thuộc vào mức cao. Uống rượu bia thường xuyên là nguyên nhân dẫn đến xơ gan. Mặt khác, xơ gan do rượu chiếm khoảng 15% trong các trường hợp mắc ung thư gan HCC. Những chất độc hại trong các thức uống này có thể âm thầm tàn phá tế bào gan, để lại hậu quả nặng nề cho toàn bộ cơ thể, làm tăng nguy cơ sinh ra tế bào ác tính ở gan.

Những người thừa cân, béo phì có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao hơn những người khác. Trong đó, tỷ lệ mắc ung thư gan liên quan đến béo phì và đái tháo đường đang ngày càng tăng nhanh hơn trong những năm vừa qua. Do đó, nếu là người có cân nặng vượt quá chuẩn thì càng nên chú ý đến việc kiểm tra sức khỏe và tầm soát ung thư gan định kỳ.

Một số bệnh lý liên quan đến di truyền cũng là nguyên nhân gây ra xơ gan và làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển thành ung thư gan HCC, bao gồm: Bệnh thừa sắt (Hemochromatosis), bệnh di truyền tyrosine huyết, và bệnh viêm gan mạn tính tự miễn thể hoạt động.

Nguy cơ mắc HCC cũng tăng lên đối với nhóm bệnh nhân: Nhiễm độc tố aflatoxin B1 (được tiết ra từ loài nấm có tên Aspergillus), tăng sinh steroid androgenic, thorotrast (chất cản quang), dùng thuốc uống tránh thai, và bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ không do rượu.

Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp của ung thư gan HCC:

4.1. Đau bụng bất thường vùng hạ vị

Những cơn đau bụng ở vùng hạ vị, tức vùng bụng bên phải phía trên (vị trí của gan) có thể là do ung thư gan gây ra. Tuy nhiên, nếu cơn đau xuất hiện ở vị trí này cũng có khả năng là dấu hiệu của các bệnh khác, nên thăm khám kiểm tra sớm để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời.

4.2. Vàng mắt, vàng da

Một trong số những biểu hiện của ung thư gan HCC là vàng mắt, vàng da. Ngoài ra, khi những triệu chứng này xuất hiện, có kèm thêm dấu hiệu ngứa, thì rất có thể bệnh nhân đang mắc ung thư gan.

4.3. Giảm cân bất thường

Nếu không ăn kiêng mà cơ thể vẫn sụt cân không rõ nguyên nhân thì rất có khả năng đây là biểu hiện của rối loạn ở gan. Đây là thời điểm thích hợp để thăm khám, chẩn đoán về tình trạng sức khỏe hiện tại của mình, và hơn hết là sàng lọc các vấn đề liên quan đến gan, đặc biệt là ung thư gan nguyên phát HCC.

4.4. Chán ăn, nhanh no

Sự phát triển của tế bào ung thư gan khiến bệnh nhân cảm thấy ăn không ngon, đồng thời sự tăng tiết dịch ổ bụng sẽ làm cho bệnh nhân cảm thấy nhanh no.

Ung thư gan nếu phát hiện muộn sẽ rất khó để điều trị hiệu quả. Chính vì vậy, việc thăm khám sàng lọc định kỳ luôn cần thiết để có một sức khỏe vẹn toàn.

Gói tầm soát và phát hiện sớm ung thư gan của Bệnh viện Vinmec bao gồm:

• Sàng lọc nguy cơ mắc bệnh ung thư gan
• Phát hiện sớm bệnh lý ung thư gan để từ đó có biện pháp điều trị thích hợp, kịp thời.

Vinmec là địa chỉ uy tín hàng đầu trong sàng lọc ung thư gan với những ưu điểm như:

• Bệnh nhân được khám, tư vấn với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm thuộc chuyên khoa Ung bướu.
• Hợp tác chuyên môn toàn diện với các bệnh viện trong nước và quốc tế: Singapore, Nhật, Mỹ,..
• Điều trị, chăm sóc người bệnh toàn diện, phối hợp đa chuyên khoa theo hướng cá thể hóa từng người bệnh.
• Có đầy đủ các phương tiện chuyên môn để chẩn đoán xác định bệnh và xếp giai đoạn trước điều trị: Nội soi, CT scan, PET-CT scan, MRI, chẩn đoán mô bệnh học, xét nghiệm gen - tế bào,...
• Có đầy đủ các phương pháp điều trị chủ đạo bệnh ung thư: phẫu thuật, trị xạ, hóa chất, ghép Tế bào gốc...

Xem thêm: Hướng dẫn chẩn đoán ung thư gan