Bệnh viêm ruột ở trẻ em là một bệnh gây viêm nhiễm xảy ra trong hệ tiêu hóa và thường liên quan đến tình trạng hoạt động không bình thường của hệ thống miễn dịch. Tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày của trẻ.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Bệnh viêm ruột ở trẻ em là gì?
Bệnh viêm ruột ở trẻ em là một nhóm bệnh lý gây viêm mãn tính trong đường tiêu hóa. Các triệu chứng điển hình của bệnh này bao gồm đau bụng kéo dài và tiêu chảy liên tục, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Có hai loại bệnh viêm ruột chính:
- Bệnh Crohn: Đây là một bệnh viêm mãn tính có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa, nhưng thường gặp nhất ở đoạn hồi tràng và đại tràng.
- Viêm loét đại tràng: Là một bệnh viêm mãn tính chỉ ảnh hưởng đến lớp niêm mạc của đại tràng. Triệu chứng đặc trưng của bệnh này là tiêu chảy có máu và đau bụng, có thể gây ra nhiều biến chứng nếu không được điều trị kịp thời.
2. Triệu chứng của bệnh viêm ruột ở trẻ em
Triệu chứng thường gặp nhất của bệnh viêm ruột ở trẻ em là đau bụng và tiêu chảy kéo dài. Ngoài ra, các dấu hiệu khác bao gồm:
- Xuất hiện máu trong phân.
- Trẻ mệt mỏi, suy nhược.
- Chán ăn, ăn không ngon miệng.
- Sụt cân bất thường.
Trẻ mắc bệnh viêm ruột thường gặp khó khăn trong việc hấp thụ đủ calo và dưỡng chất cần thiết, dẫn đến chậm phát triển thể chất. Một số trẻ có thể dậy thì muộn hơn so với bình thường. Ngoài ra, các triệu chứng ít gặp hơn có thể bao gồm phát ban da, vấn đề về mắt, đau khớp, viêm khớp và các vấn đề liên quan đến gan.
Việc theo dõi kỹ các dấu hiệu này và đưa trẻ đi khám bác sĩ sớm là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển bình thường của trẻ.
3. Nguyên nhân gây bệnh viêm ruột ở trẻ
Hiện nay, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh viêm ruột ở trẻ em vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:
- Di truyền: Trẻ em có nguy cơ mắc bệnh viêm ruột cao hơn nếu trong gia đình có người đã từng mắc bệnh này.
- Tiếp xúc với khói thuốc lá: Cả việc hút thuốc lá trực tiếp hoặc hít phải khói thuốc thụ động đều có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều thực phẩm chứa chất béo cũng là một yếu tố có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Chính vì thế, việc theo dõi và thay đổi lối sống là cần thiết để giảm thiểu nguy cơ và bảo vệ sức khỏe cho trẻ.
4. Chẩn đoán bệnh viêm ruột
Để chẩn đoán bệnh viêm ruột ở trẻ em, ngoài việc thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ thu thập thêm thông tin về tiền sử bệnh và các yếu tố nguy cơ như di truyền, các loại thuốc trẻ đang sử dụng. Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh, bao gồm:
- Xét nghiệm máu và xét nghiệm phân để kiểm tra tình trạng viêm nhiễm và xác định các dấu hiệu bất thường trong hệ tiêu hóa.
- Chụp X-quang và siêu âm (nếu cần thiết) nhằm quan sát cấu trúc và chức năng của các cơ quan tiêu hóa.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định nội soi dạ dày - thực quản hoặc/và nội soi đại trực tràng để xác định mức độ viêm, chảy máu hoặc loét trong đường tiêu hóa. Trong quá trình nội soi, bác sĩ có thể lấy mẫu mô nhỏ để thực hiện xét nghiệm giải phẫu bệnh, giúp chẩn đoán chính xác hơn.
Tùy vào tình trạng cụ thể của trẻ, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm, chụp chiếu hay nội soi phù hợp nhằm đưa ra chẩn đoán chính xác và kịp thời.
5. Điều trị viêm ruột ở trẻ em
Phương pháp điều trị bệnh viêm ruột ở trẻ em thường bao gồm sử dụng thuốc và phẫu thuật trong các trường hợp cần thiết.
5.1 Điều trị bằng thuốc
Bác sĩ thường chỉ định các loại thuốc giảm viêm để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa nhiễm trùng. Một số loại thuốc phổ biến bao gồm:
- Thuốc kháng viêm (5-ASA): Đây là phương pháp điều trị đầu tiên, giúp giảm viêm ở ruột và duy trì trạng thái ổn định.
- Corticosteroid: Được sử dụng khi các loại thuốc kháng viêm khác không hiệu quả. Tuy nhiên, corticosteroid chỉ nên dùng trong thời gian ngắn để kiểm soát các đợt bùng phát.
- Thuốc ức chế miễn dịch: Loại thuốc này giúp ngăn chặn hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào ruột, làm giảm tình trạng viêm. Hiệu quả của thuốc thường mất khoảng 3 tháng để đạt được và có thể gây ra một số tác dụng phụ như tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Ngoài ra, kháng sinh và thuốc giảm tiêu chảy cũng có thể được sử dụng để kiểm soát triệu chứng.
5.2 Điều trị phẫu thuật
Khi điều trị bằng thuốc không cải thiện triệu chứng, bác sĩ sẽ cân nhắc phương án phẫu thuật. Các trường hợp cần phẫu thuật bao gồm:
- Thủng ruột.
- Tắc ruột.
- Chảy máu nặng.
Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của trẻ và cần có sự theo dõi chặt chẽ từ bác sĩ để đạt được kết quả tốt nhất.
6. Các biện pháp hỗ trợ trẻ viêm ruột tại nhà
Mặc dù nguyên nhân gây ra bệnh viêm ruột ở trẻ em vẫn chưa được xác định rõ ràng nên việc phòng ngừa bệnh còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, đối với trẻ đã mắc bệnh, cha mẹ có thể thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà để giúp kiểm soát triệu chứng và hỗ trợ quá trình điều trị. Các biện pháp bao gồm:
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Cung cấp cho trẻ một chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa. Tránh các thực phẩm có thể gây kích thích hệ tiêu hóa như đồ ăn cay, nhiều dầu mỡ hoặc có tính axit cao.
- Quản lý tốt bệnh lý: Kiểm soát tốt tình trạng viêm ruột giúp giảm nguy cơ các biến chứng nghiêm trọng về lâu dài như ung thư đại tràng, phẫu thuật, các vấn đề sinh sản và giảm tần suất nhập viện.
- Tiêm chủng đầy đủ: Trẻ mắc viêm ruột thường có hệ miễn dịch yếu hơn, vì vậy, việc tiêm chủng đầy đủ, đặc biệt là các loại vắc xin phòng cúm và phế cầu, là rất quan trọng để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh lý khác.
Viêm ruột ở trẻ em nếu không được điều trị đúng cách có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của trẻ. Bệnh yêu cầu sự theo dõi sát sao và hỗ trợ chặt chẽ từ gia đình cũng như bác sĩ. Việc hiểu rõ về bệnh và phương pháp điều trị sẽ giúp gia đình và trẻ đối mặt với tình trạng này một cách tích cực và hiệu quả hơn.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
