Dị ứng sữa công thức là một vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, khi hệ miễn dịch nhầm lẫn protein trong sữa là tác nhân có hại, dẫn đến các phản ứng bất thường. Nhận biết sớm các dấu hiệu và xử lý đúng cách không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ mà còn đảm bảo trẻ phát triển toàn diện và an toàn trong những năm đầu đời.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Miễn Dịch Dị Ứng - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Dị ứng sữa công thức là gì?
Dị ứng sữa công thức là tình trạng hệ miễn dịch của trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, nhận diện nhầm protein trong sữa công thức là tác nhân có hại. Kết quả là cơ thể trẻ kích hoạt phản ứng dị ứng như một cơ chế tự vệ tự nhiên.
Theo thống kê y khoa, có khoảng 7% trẻ sơ sinh sử dụng sữa công thức xuất hiện các dấu hiệu dị ứng. Đáng chú ý, mặc dù ít phổ biến hơn, tình trạng dị ứng này cũng có thể xảy ra ở trẻ được nuôi bằng sữa mẹ. Ước tính khoảng 1% trẻ nuôi bằng sữa mẹ có thể gặp phản ứng dị ứng khi chuyển đổi từ sữa mẹ sang sữa công thức.
2. Dấu hiệu trẻ bị dị ứng sữa công thức
Dị ứng sữa công thức ở trẻ nhỏ có thể gây ra nhiều triệu chứng, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác nhau trong cơ thể. Dưới đây là 5 dấu hiệu trẻ bị dị ứng sữa công thức phổ biến:
2.1 Tiêu chảy và đầy bụng
Trẻ sau khi sử dụng sữa công thức có thể xuất hiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa rõ rệt. Một số dấu hiệu thường gặp bao gồm bụng đầy hơi, căng cứng, sưng to kèm theo cảm giác khó chịu.
Trẻ thường bị tiêu chảy với tần suất đi ngoài tăng cao, có thể từ 2-4 lần mỗi ngày và kéo dài trên một tuần. Phân có xu hướng lỏng hơn bình thường, trong một số trường hợp nghiêm trọng, phân có thể lẫn máu.
2.2 Nôn trớ liên tục
Nôn trớ là hiện tượng sữa và dịch dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản và trào ra miệng. Đây là phản ứng sinh lý thường gặp ở trẻ sơ sinh do hệ tiêu hóa còn non nớt. Tình trạng này thường giảm dần và hết hẳn khi trẻ đạt khoảng 4 tháng tuổi.
Tuy nhiên, nếu nôn trớ xảy ra thường xuyên, ngoài thời gian ăn hoặc đi kèm các dấu hiệu như khó nuốt, quấy khóc và các triệu chứng bất thường khác, có thể đó là biểu hiện của dị ứng với sữa công thức.
2.3 Da bị nổi mẩn đỏ, phát ban
Dị ứng với sữa công thức có thể gây ra các tổn thương da đặc trưng, thường xuất hiện dưới dạng các nốt mẩn đỏ hoặc phát ban ở các vùng như mặt, cổ, tay, chân và bụng của trẻ. Các triệu chứng này thường kèm theo cảm giác ngứa ngáy, rát và khó chịu. Thậm chí, các vùng da bị tổn thương có thể xuất hiện mụn nước, sau đó vỡ ra và đóng vảy.
2.4 Trẻ hay cáu gắt, quấy khóc
Trẻ bị dị ứng với sữa công thức thường trở nên khó chịu, cáu gắt và quấy khóc kéo dài, không ngừng ngay cả khi được bố mẹ dỗ dành hoặc vỗ về.
Trong các loại sữa hiện nay, sữa bò là nguồn nguyên liệu dễ gây dị ứng nhất. Vì sữa bò là nguyên liệu chính để sản xuất sữa công thức, nên hầu hết các trường hợp dị ứng với sữa công thức đều xuất phát từ việc trẻ không dung nạp được đạm sữa bò.
2.5 Cơ thể sưng phù
Sưng phù ở vùng hầu họng là triệu chứng dị ứng đạm sữa bò, khiến trẻ gặp khó khăn khi nuốt. Bên cạnh đó, trẻ cũng có thể xuất hiện các biểu hiện sưng phù ở những vị trí khác như mi mắt, môi và vùng mặt.
2.6 Trẻ thở khò khè hoặc khó thở
Trẻ bị dị ứng sữa với công thức có thể xuất hiện các triệu chứng liên quan đến đường hô hấp như hắt hơi, chảy nước mũi, tích tụ đờm trong mũi và cổ họng. Một số trường hợp nặng hơn có thể gây khó thở hoặc thở khò khè.
Những biểu hiện này là dấu hiệu cảnh báo dị ứng sữa mà cha mẹ cần nhận biết sớm để xử lý kịp thời, nhằm tránh nguy cơ suy hô hấp hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác.
3. Phụ huynh nên làm gì nếu bé bị dị ứng với sữa công thức?
Khi trẻ xuất hiện những dấu hiệu dị ứng sữa công thức, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và chẩn đoán chính xác. Bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp kiểm tra như test lẩy da hoặc xét nghiệm máu nhằm xác định mức độ dị ứng và nguyên nhân cụ thể. Việc phát hiện và can thiệp kịp thời là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe và sự phát triển toàn diện của trẻ.
Để giảm nguy cơ dị ứng sữa, cha mẹ nên tránh việc thay đổi loại sữa đột ngột. Hãy duy trì sử dụng một loại sữa công thức phù hợp trong một thời gian dài để giúp trẻ thích nghi tốt hơn. Ngoài ra, cần pha sữa đúng cách theo hướng dẫn, sử dụng nước ấm ở nhiệt độ thích hợp để bảo toàn các dưỡng chất quan trọng trong sữa, đảm bảo chất lượng dinh dưỡng cho trẻ.
Bài viết trên đã cung cấp những thông tin hữu ích về dị ứng với sữa công thức ở trẻ. Cha mẹ cần chú ý quan sát kỹ các biểu hiện bất thường khi trẻ không phù hợp với loại sữa đang sử dụng.
Việc phát hiện sớm các dấu hiệu dị ứng sẽ giúp cha mẹ có những điều chỉnh kịp thời trong chế độ dinh dưỡng, đảm bảo bé nhận đủ các dưỡng chất cần thiết. Điều này không chỉ hỗ trợ bé phát triển toàn diện mà còn góp phần duy trì sức khỏe tốt trong tương lai.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
