Gãy xương cụt là tình trạng tương đối hiếm gặp, chiếm tỷ lệ chỉ khoảng 1% trong số các chấn thương xương khớp có thể gặp phải, bắt nguồn từ việc té ngã, tai nạn giao thông hoặc tai nạn khi chơi thể thao. Tình trạng gãy xương này cũng khó nhận biết hơn nên dễ gây ra tác động xấu đến chất lượng cuộc sống.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Chấn thương chỉnh hình & Y học thể thao Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Nguyên nhân dẫn đến gãy xương cụt
Xương cụt là một phần nhỏ của xương cột sống, thường nằm ở dưới cùng và chịu trọng lượng của toàn bộ cơ thể mỗi khi chúng ta ngồi, nên còn được gọi là xương cùng. Xương cụt được cấu tạo thành từ 4 đốt sống, và có thể bị rạn nứt, vỡ hoặc chấn thương ở một hoặc cả 4 đốt sống, được gọi là gãy xương cụt. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn khó chịu mỗi khi ngồi mà còn tác động đến khả năng đi lại.
Là một chấn thương rất hiếm gặp, xương cụt bị gãy thường do nguyên nhân té ngã từ trên cao hoặc ngã về phía sau là phổ biến, ngoài ra có thể do tai nạn giao thông, va chạm đồ vật cứng hoặc gặp tai nạn khi chơi thể thao. Những người thừa cân béo phì cũng có nguy cơ bị gãy xương cụt khá cao vì áp lực lên cột sống lớn hơn bình thường.
2. Triệu chứng thường gặp khi xương cụt gãy
Tùy vào vị trí bị gãy và mức độ nghiêm trọng của chấn thương mà người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng khác nhau, trong đó phổ biến nhất là những cơn đau xuất hiện ở vùng xương cụt, mông, hông hoặc đùi, có khi lan xuống chân. Những hành động di chuyển, ho hay thậm chí là đại tiện cũng sẽ khiến cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn, do đó người bệnh cũng bị ảnh hưởng khả năng đi lại.
Ngoài ra còn có một vài triệu chứng hiếm gặp như:
- Thường xuyên phải đại tiện hoặc đại tiện không kiểm soát do tình trạng gãy xương cụt ảnh hưởng đến dây thần kinh kiểm soát cơ quan hậu môn.
- Nếu xương cụt bị gãy nằm gần thắt lưng và dây thần kinh kiểm soát chi dưới, một vài người có thể bị đau thắt lưng hoặc lan xuống chân.
3. Các biện pháp điều trị khi xương cụt bị gãy
Mỗi trường hợp bị gãy xương cụt khác nhau sẽ có những lựa chọn điều trị thích hợp, và đa phần đều có thể chữa khỏi mà không cần tiến hành phẫu thuật.
- Áp dụng các bài tập vật lý trị liệu để cải thiện độ linh hoạt, sức khỏe và chức năng của xương cụt với bàn chân.
- Điều trị bằng những kỹ thuật nắn xương và mát-xa để cải thiện tình trạng của xương và phần mô xung quanh.
- Sử dụng gối kê hoặc đệm hỗ trợ dưới chân để làm giảm áp lực lên xương cụt cũng như giảm đau.
- Dùng thuốc gây mê hoặc thuốc giảm đau trực tiếp vào vùng bị ảnh hưởng theo chỉ định của bác sĩ. Một số trường hợp có thể tiêm Steroid để giảm viêm, giảm đau.
- Chú ý giữ đúng tư thế khi ngồi hoặc đứng, tập thể dục thường xuyên để cải thiện độ cân bằng, đồng thời củng cố sức khỏe cơ bắp để tăng cường khả năng phục hồi chức năng sàn chậu.
- Bác sĩ có thể dùng điện xung hoặc siêu âm để kích thích thần kinh, qua đó giảm bớt những cơn đau.
- Một vài trường hợp đặc biệt có thể áp dụng phương pháp kích thích tủy sống để cải thiện chức năng, đồng thời giảm đau.
Đối với những tình trạng bị gãy xương cụt nặng hoặc phức tạp, bác sĩ có thể yêu cầu tiến hành phẫu thuật.
4. Gãy xương cụt bao lâu thì lành?
Quá trình lành xương cụt có thể khác nhau tùy vào nhiều yếu tố như mức độ tổn thương, độ tuổi, tình trạng sức khỏe tổng quát và phương pháp điều trị được áp dụng.
Ở trẻ em, xương có khả năng phục hồi nhanh hơn so với người lớn. Tương tự, người trẻ thường lành nhanh hơn so với người cao tuổi. Tuy nhiên, thông thường, gãy xương cụt có thể cần từ vài tuần đến vài tháng để hồi phục hoàn toàn. Trung bình, thời gian để xương cụt liền lại thường dao động trong khoảng 8 đến 12 tuần.
5. Chăm sóc và phục hồi sau gãy xương
Quá trình chăm sóc người bị gãy xương cụt cần được thực hiện khá toàn diện để có thể tối ưu khả năng phục hồi. Bản thân người bệnh cần đảm bảo uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ về loại thuốc, liều lượng và thời điểm uống thuốc mỗi ngày. Ngoài ra, vì xương cụt khi bị gãy sẽ tạo ra cảm giác đau đớn khó chịu mỗi lúc người bệnh ngồi, do đó khi cần ngồi nên tìm gối hoặc vòng cao su đặt lên ghế trước nhằm giảm áp lực cho xương cụt.
Cuối cùng là đảm bảo một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và khoa học, tăng cường thực phẩm giàu canxi, kẽm, magie, axit folic và phosphat. Nên tránh những thực phẩm nhiều đường, chất béo bão hòa, đồ có cồn và chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, nước ngọt có ga. Bằng cách này quá trình phục hồi sau khi gãy xương cụt có thể rơi vào khoảng 8 đến 12 tuần. Trẻ em sẽ phục hồi nhanh hơn người trưởng thành, và người trẻ phục hồi nhanh hơn người lớn tuổi.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
