KRAS là mã gen thuộc họ gen sinh ung thư Ras, khi bị đột biến có thể khiến cho tế bào bình thường trở thành tế bào ung thư. Ở điều kiện thông thường, gen sinh ung thư này kết hợp với hai gen HRAS và NRAS để hướng dẫn tạo ra Protein GTPase cần thiết cho quá trình phân chia, biệt hóa và tự hủy tế bào.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sỹ thuộc Trung tâm Công nghệ cao Vinmec.
1. Định nghĩa và chức năng của gen KRAS
Theo khoa học, gen KRAS nằm trên nhiễm sắc thể số 12, cần thiết để hướng dẫn tạo ra Protein K-Ras. Đây là một loại GTPase có khả năng chuyển đổi phân tử GTP thành GDP, chuyển tiếp các tín hiệu từ bên ngoài tế bào đến nhân tế bào để hướng dẫn phát triển, phân chia tế bào và biệt hóa. Gen KRAS nằm trong họ gen sinh ung thư Ras, với hai gen khác là HRAS và NRAS. Cả ba gen có nhiệm vụ hướng dẫn tạo ra Protein GTPase cần thiết cho quá trình phân chia tế bào, biệt hóa và tự hủy tế bào. Trong trường hợp bị đột biến có thể khiến tế bào bình thường trở thành tế bào ung thư.
2. Đột biến gen KRAS và những căn bệnh liên quan
Đột biến gen KRAS là loại đột biến phổ biến nhất trong họ gen sinh ung thư Ras, tạo ra từ sai lầm trong quá trình phân chia tế bào, thúc đẩy khiến cho quá trình này trở nên mất kiểm soát để tế bào bình thường phát triển thành tế bào ung thư và thường không di truyền.
Đột biến gen KRAS còn được biết đến với những cái tên như KI-RAS, protein c-K-ras hoặc protein c-K-ras2, RASK2, RASK_HUMAN, protein p21 K-ras, C-K-RAS, protein c-Kirsten-ras, KRAS1 hoặc gen sinh ung thư PR310 c-K-ras. Đột biến gen này có liên quan đến nhiều căn bệnh ung thư và hội chứng nguy hiểm.
2.1. Hội chứng Noonan
Đây là một hội chứng nằm trong nhóm hội chứng RASopathies, khi đột biến gen KRAS ảnh hưởng đến nhiều cơ quan và hoạt động của cơ thể do những thay đổi trong cùng một đường truyền tín hiệu tế bào. Các đặc điểm chung bao gồm thiểu năng trí tuệ, dị tật tim bẩm sinh, bất thường về da và bất thường về sọ mặt. Các bệnh lý khác thuộc nhóm hội chứng này bao gồm u xơ thần kinh loại 1, hội chứng Legius, hội chứng Costello hoặc hội chứng Cardiofacial Cutaneous.
2.2. Ung thư phổi
Ung thư phổi xảy ra khi một số tế bào trong phổi phát triển mất kiểm soát và tạo thành khối u, với ít nhất ba loại đột biến gen KRAS liên quan đến căn bệnh này. Ở giai đoạn đầu rất khó để nhận biết dấu hiệu của bệnh, đồng thời bệnh ung thư này không di truyền, vì các đột biến gen KRAS chỉ xuất hiện trong một số tế bào nhất định của cơ thể.
Ảnh hưởng chủ yếu là tình trạng thay đổi các Axit Amin Glycine ở vị trí số 12 hoặc 13, đồng thời cũng có thể làm thay đổi các Axit amin tại vị trí 61 trong Protein K-ras. Tình trạng đột biến gen khiến cho protein KRAS phải hoạt động liên tục, dẫn đến sự tăng sinh tế bào mất kiểm soát, cuối cùng hình thành khối u.
2.3. Hội chứng Cardio Facio Cutaneous
Hiện nay, đột biến gen KRAS được xác định chiếm khoảng 5% trong tổng số các trường hợp mắc hội chứng Cardio Facio Cutaneous (CFC), với những triệu chứng chủ yếu là khuôn mặt xuất hiện dị biệt, khuyết tật tim hoặc bất thường về da. Đột biến gen khiến cho các axit amin trong protein KRAS bị thay đổi, tăng liên kết với GTP và giảm khả năng chuyển đổi GTP thành GDP. Do phải hoạt động liên tục kết hợp với thay đổi tín hiệu RAS/MAPK nên kết quả là quá trình phát triển của các cơ quan và mô bị cản trở khắp cơ thể, dẫn đến những dấu hiệu, triệu chứng kể trên của hội chứng CFC.
2.4. Các loại ung thư và vấn đề thường gặp khác của đột biến gen KRAS
Ngoài những hội chứng bệnh kể trên, đột biến mắc phải (Soma) trên gen KRAS còn liên quan đến một vài ung thư khác như ung thư đại trực tràng và ung thư tuyến tụy, với phương thức hình thành tương tự.
Cuối cùng, những đột biến dòng mầm gen KRAS cũng gây ra bệnh lý có triệu chứng tương tự hội chức CFC, bao gồm thiểu năng trí tuệ từ nhẹ đến trung bình, tóc thưa mỏng, khuôn mặt dị biệt, đầu to bất thường hoặc bị teo cơ. Được biết có ít nhất 9 đột biến KRAS được ghi nhận, tất cả đều thay đổi các axit amin trên Protein KRAS, khiến cho tín hiệu hóa học thay đổi, cản trở quá trình phát triển của nhiều cơ quan và mô trong cơ thể.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
