Tác dụng của cây thanh đại

Cây thanh đại là một vị thuốc quý trong đông y. Đây là dược liệu có vị mặn, tính hàn tác dụng điều trị các bệnh như mụn nhọt, viêm sưng, viêm gan, viêm phế quản.... Cùng tìm hiểu thêm thông tin và bài thuốc điều trị của dược liệu này ngay trong bài viết sau đây.

Tên khoa học của Thanh đại là Indigo Naturalis. Thanh đại còn có tên gọi khác là Bột chàm, Điện hoa. Đây là loại cây bụi nhỏ, cao khoảng 0,5-0,6m; cành có lông mịn. Lá thanh đại hình trái xoan, hơi thắt lại gốc, tròn và có mũi nhọn ở chóp, mặt dưới có nhiều lông. Hoa thanh đại có màu xanh lục và màu đỏ, hoa xếp thành chùm ở nách. Quả thẳng hoặc có hình lưỡi liềm, có nhiều lông. Hạt hình khối, màu hạt dẻ. Thanh đại ra hoa quanh năm.

Thanh đại là loài cây liên nhiệt đới, mọc trên đất hoang, dọc đường đi. Cây cũng được trồng ở vùng núi. Cành lá thu hái vào mùa khô, vào thời điểm trước khi cây ra hoa. Rễ được thu hái quanh năm, thường dùng tươi hoặc phơi khô để dùng dần. Lá tươi khi đem ngâm trong nước vôi sẽ thu được bột chàm màu xanh lam, thường dùng để nhuộm quần áo.

Theo Y Học Cổ Truyền, thanh đại là vị thuốc có vị mặn, tính hàn; quy vào kinh can; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lương huyết tiêu ban, được dùng làm thuốc chữa sốt, giải độc, viêm hạnh nhân, chữa viêm lợi chảy máu.... Do thanh đại khó tan trong nước nên thường làm thành dạng thuốc bột hoặc cho vào thuốc thang. Thanh đại là thành phần chính của thuốc cam (có màu xanh) trong các phòng mạch của lương y để chữa các chứng bệnh kể trên.

Một số bài thuốc trị bệnh từ cây thanh đại như:

• Giải độc trị nhọt: Trị các bệnh ngoài da, sưng nóng, đau ngứa
• Trị quai bị ở trẻ em: thanh đại và ít băng phiến
• Lương huyết, tiêu ban
• Trị ban đỏ do nhiễm hàn
• Trị ho ra đờm có máu do giãn phế quản: thanh đại 12g, cáp phấn 12g. Nghiền thành hỗn hợp bột mịn, uống với nước, ngày 2 lần. Nếu huyết nhiệt gây ho ra máu, chảy máu cam, có thể dùng thanh đại kết hợp với bồ hoàng, hoàng cầm.
• Thanh nhiệt giải nắng: thanh đại 63g; cam thảo 63g; hoạt thạch 63g. Nghiền thành bột; mỗi lần 12 - 30g. Sắc với nước.
• Chữa viêm răng lợi, hầu họng
• Thuốc cam xanh gồm bạch phàn, thanh đại, ngũ bội tử, băng phiến dùng trong chữa viêm lợi, nhức chân răng, sâu răng; chảy máu.

Tuy có tác dụng điều trị bệnh rất tốt, nhưng do thanh đại tính rất hàn nên nếu không phải thực nhiệt thì không nên sử dụng. Bên cạnh đó, để tránh các tác dụng phụ không mong muốn, người bệnh nên nhờ sự tư vấn của bác sĩ, lương y có chuyên môn.